Vikipedi

Knut (kutup ayısı)

Berlin Hayvanat Bahçesi'nde doğan kutup ayısı

Knut (Almanca telaffuz: [ˈknuːt]) (5 Aralık 2006 - 19 Mart 2011), Berlin Hayvanat Bahçesinde doğan kutup ayısı. Doğumunda annesi tarafından reddedilmesi sonucu hayvanat bahçesi görevlileri tarafından yetiştirildi. Berlin Hayvanat Bahçesinde otuz yıldan fazla süredir bebekliği aşana kadar hayatta kalmayı başaran ilk kutup ayısı yavrusuydu. Knut'un uluslararası bir tartışma konusu olmasının ardından, hayvanat bahçesi turistik ve ticari başarı elde etti.[1] Alman gazetesi Bild bir hayvan hakları aktivistinin yavrunun hayvanat bahçesinde tutulmasını kınayan bir sözünü yayımlayınca; dünya genelindeki hayranları, onun insanlar tarafından yetiştirilmesini desteklemek için harekete geçti. Çocuklar hayvanat bahçesinin dışında protestolar yaptı ve dünyanın dört bir yanından sempati ifade eden e-postalar gönderildi.[2]

Knut'un 23 Mart 2007 tarihinde Berlin Hayvanat Bahçesi'nde toplum önüne ilk çıkışı

Knut; oyuncaklarda, çeşitli medya ürünlerinde, DVD'lerde, kitaplarda ve "Knutmania" (Knut Çılgınlığı) adında bir medya fenomeninin merkezinde yer aldı.[3] Tüm bunların sonucunda, 2007 yılında Berlin Hayvanat Bahçesinde yavrunun gelirlerinde yaklaşık beş milyon avro'luk bir artış oldu.[4] Hayvanat bahçesinin yıllık ziyaretçi sayısı, tahmini olarak %30 oranında arttı ve böylece 2007 yılı, 163 yıllık tarihi içinde hayvanat bahçesinin en kârlı yılı oldu.[5] Knut; 19 Mart 2011 tarihinde, öğleden sonra, dört yaşındayken öldü.[6]

Küçüklüğü

değiştir
 
Hayvanat bahçesi görevlisi Thomas Dörflein, Knut ile oynarken, Mayıs 2007

Knut, Berlin Hayvanat Bahçesinde dünyaya geldi. Annesi, Kanada'da doğan ve Doğu Almanya'da bir sirkte çalıştırılan 20 yaşındaki Tosca, babası ise Münih'teki Hellabrunn Hayvanat Bahçesinde yaşayan 13 yaşındaki Lars idi. Tosca, Knut ile isim verilmeyen erkek kardeşini 5 Aralık 2006'da doğurdu; fakat bilinmeyen sebeplerle yavrularını, kutup ayısı kafesindeki bir kaya üzerinde terk etti.[7] Hayvanat bahçesi görevlileri, yavruları balık ağı ile kurtarsalar da[7] Knut'un kardeşi dört gün sonra enfeksiyondan ötürü öldü. Sadece bir kobay büyüklüğünde olan Knut, hayvanat bahçesi görevlisi Thomas Dörflein'in bakımına girmeden önceki hayatının ilk kırk dört gününü bir kuvözde geçirmek zorunda kaldı.[8]

Knut'un sürekli bakıma ihtiyacı olmasından ötürü Dörflein, geceleri yavrunun yanındaki bir yatakta uyuyordu. Her gün onunla oynuyor, onu yıkıyor ve besliyordu. En başlarda Knut'un yiyeceği, iki saatte bir verilen, balık yağı karışımlı bir şişe bebek sütünden ibaretti. Dört aylıkken, kedi maması ve çeşitli vitaminlerle karıştırılmış bir tür sütlü lapa yiyebilir hale geldi.[9][10] Dörflein ayrıca Knut ile hayvanat bahçesinde iki günde bir, bir saatlik şovlarda göründü. Böylece yavru ile birlikte birçok fotoğraf ile videoda yer aldı ve Almanya'da tanınmaya başlandı.[9] Knut'a titizlikle bakması ve onun için çabalamasından ötürü Berlin Liyakat Madalyası'nı aldı.[11] Dörflein, 22 Eylül 2008 tarihinde kalp krizi sonucu öldü.[12]

Tartışma

değiştir

Mart 2007'nin başlarında Alman tabloid Bild-Zeitung, Knut'un "yerli evcil hayvan" olarak yetiştirilerek aşağılanması yerine öldürülmesi gerektiğini söyleyen hayvan hakları aktivisti Frank Albrecht'in sözlerini aktardı. Hayvanat bahçesi yetkililerinin onu canlı tutmasının hayvan koruma mevzuatına aykırı olduğunu belirtti.[13] Aachen Hayvanat Bahçesi yöneticisi Wolfram Graf-Rudolf, Albrecht'le aynı fikri paylaştı ve hayvanat bahçesi görevlilerinin ayının ölmesine izin verecek cesareti göstermeleri gerektiğini belirtti ve ayının bakıcısından ayrıldığı her dakika "biraz daha öleceğini" savundu.[14] Bir grup çocuk, ellerinde "Knut Yaşamalı" ile "Knut'u Seviyoruz" yazan afişler tutarak hayvanat bahçesini protesto etti ve diğerleri ise yavrunun hayatının bağışlanmasını isteyen çok sayıda elektronik posta ile mektup gönderdi. Albrect'e ise tehdit mektupları yollandı.[2] Berlin Hayvanat Bahçesi, bebek kutup ayısına destek için harekete geçti ve ona zarar verilmeyeceği sözü verildi.[14]

Herhangi bir hayvan hakları örgütü ile ilişkili olmayan Albrecht, sonradan bunu yavrunun öldürülmesi için değil de yasayı değiştirmek için söylediğini iddia etti.[15] Bu haberin yayımlanmasıyla Knut'un ulusal ünü, uluslararası hâle geldi.[16][17]

Ün

değiştir
Halkın önüne çıktıktan beş ay sonra 90 kg olan yavru, 31 Ekim 2007

23 Mart 2007 tarihinde Knut ilk kez halkın önüne çıktı.[18] Haber yapmak için dünyanın her yerinden gelen yaklaşık dört yüz gazeteci Berlin Hayvanat Bahçesini ziyaret etti ve bu gün "Knut Günü" diye adlandırıldı.[19] Yavru bir yaşındayken sağlığı hakkında çok fazla yanlış öykünün yayılması ile yavrunun küçükken oldukça ünlü hâle gelmesini sağladı. Örneğin, 16 Nisan 2007 tarihinde, Knut diş ağrıları yüzünden kısa bir süre gözler önüne çıkartılmadı fakat haberciler, onun bilinmeyen bir hastalığı olabileceğini söylediler.[20] Knut, birçok ölüm tehdidi de aldı; 18 Nisan 2007 Çarşamba tarihinde olduğu gibi. Hayvanat bahçesine bilinmeyen biri tarafından gönderilen bir faksta "Knut ist tot! Donnerstag Mittag." ("Knut öldü! Perşembe öğlen.")[21] Polis bunun sonucunda ayının güvenliğini artırdı.[22][23]

Kasım 2007'de, Knut 90 kg ağırlığa ulaşmıştı ve yakından kendisine hizmet verilmesi oldukça tehlikeliydi. Yüzlerce çocuk, yavrunun birinci yaş dönümüne katıldı. Parti ayrıca Alman televizyon kanalında canlı olarak yayınlandı. Millî darphane, yavrunun doğum gününü kutlamak için 25.000 adet gümüş hatıra sikkesi bastırdı.[24] Flocke, bir dişi kutup ayısı, Aralık 2007'de Nürnberg Hayvanat Bahçesinde doğduğunda Bild ona Bayan Knut diyerek bu iki Almanya doğumlu kutup ayısının arkadaş olabileceğini önerdi.[25]

2008-2010

değiştir
 
Knut, iki yaşındayken, Aralık 2008

Çıkışından bir yıl sonra Knut'un 130 kg olduğu belirtildi. Çok güçlü altı inçlik cam, ayı ile ziyaretçilerin arasına konuldu.[26] Mart 2008'in sonunda, Knut'un büyüten yetkililerden biri olan Markus Röbke, ayının yalnız yaşamaya alışmasına yardımcı olması için hayvanat bahçesinden ayrılması gerektiğini söyledi.[27] Röbke ayrıca Knut'un, ona babası gibi ola Thomas Dörflein'i özlediğini ve yanında kimse olmadığında ağladığını ifade etti. "Knut, bir izleyiciye ihtiyaç duymakta" diye belirtti Röbke. "Bu değişmek zorunda" dedi.[27]

Temmuz 2008'de, Knut'un babasının sahibi olan Neumünster Hayvanat Bahçesi, Berlin Hayvanat Bahçesine Knut'un başarısından elde edilen gelir için dava açtı.[28] Neumünster ilk başlarda Berlin Hayvanat Bahçesi ile dost olmaya çalıştı fakat sonradan Knut'tan elde edilen gelirin bir bölümünü kendilerine vermeleri için mahkemeye başvurdu. Peter Drüwa, Neumünster Hayvanat Bahçesi Müdürü, şunları belirtti: "Biz, Knut'un çevresinden ayrılmasını istemiyoruz fakat bizim de para isteme hakkımız var.""[29] Knut'un ikinci doğum gününden kısa bir süre önce, Knut'un kafesine büyük gelmesinden ötürü başka bir hayvanat bahçesine taşınmak zorunda olduğu haberleri yayıldı. Ancak hayvanat bahçesi yönetimi, Knut'u henüz tutmak istediklerini söyledi.[30]

 
Knut, yüzdükten sonra silkelenirken, Eylül 2010

İki hayvanat bahçesi arasındaki tartışma 2009'da da sürdü. 19 Mayıs'ta Berlin Hayvanat Bahçesi, Neumünster'den Knut'u "satın almayı" ve iki yaşındaki kutup ayısı üzerindeki finansal hakları elde etmeyi önerdi. Neumünster Hayvanat Bahçesi, 700.000 € bir fiyat belirlemesine rağmen Berlin Hayvanat Bahçesi, kendilerinin 350.000 € (488.145 $) fiyatından "bir kuruş fazla" vermeyeceğini belirtti.[31] 8 Temmuz günü, Berlin Hayvanat Bahçesi, Knut'u Berlin'de tutmak için 430.000 € (599.721 $) ödemeyi kabul etti.[32]

Knut ile aynı yaşta olan Giovanna, Eylül 2009'da Münih Hellabrunn Hayvan Bahçesinden Berlin'e götürüldü. Ona kalacağı düzenli bir yuva yapılırken bir süreliğine Knut'la Knut'un kafesini paylaştı.[33] Giovanna'nın gelmesiyle dünyanın her yerinden insanlar bununla ilgilendi çünkü iki ayının da çok kısa bir sürede "flört edeceğini" (cinsel olarak olgunlaşmamış olmalarına rağmen) düşünüyorlardı.[34] Ancak, Mart 2010'da, Hayvanlara Etik Muamele İçin Mücadele Edenler (PETA) Almanya derneği, Giovanna'nın başka bir yerde kalması için çağrıda bulundu. Knut ile Giovanna, aynı dededen gelmekteydi, üç yıl önce Knut'un yetiştirme tarzı hakkında demeçler vermiş olan PETA sözcüsü Frank Albrecht, eğer aynı cinsten iseler Alman kutup ayısı nüfusunun tehdit altına girebileceğini belirtti.[35] Berlin Hayvanat Bahçesi, buna yanıt vermedi fakat Giovanna'nın kalışının kısa bir süreliğine olduğunu belirtti.[36] Ağustos 2010 tarihinde, Giovanna'nın yuvasının onarımı tamamlandı ve ardından Münih'e geri taşındı.[37]

Ölümü

değiştir
 
Knut 2011 yılının Ocak ayında

19 Mart 2011 tarihinde Knut, dört yaşındayken kafesinde öldü. Kutup ayıları esaret altında 30 yıl yaşayabilmektedir.[38] Knut'un ölümüne yaklaşık 600 ila 700 hayvanat bahçesi ziyaretçisi tanık oldu.[39] Görenler, ayının sol bacağının titremesinden sonra suya düşmeden önce daireler çizdiğini söylediler.[40] Berlin Belediye Başkanı Klaus Wowereit, ayının "Berlin Hayvanat Bahçesinin yıldızı" olduğunu söyledi.[38][41] Ölüm nedeni hemen tespit edilemedi ve hayvanat bahçesi bir otopsinin yapılacağını açıkladı. 22 Mart'ta yapılan bir beyanatta otopsiyle ilgili olarak "beyinde, ani ölüm için bir neden olarak kabul edilebilecek önemli değişiklikler"in olduğu rapor edildi.[42] 26 Mart'ta, Knut'un bir havale sonrası öldüğü ortaya çıktı. Bir bilgisayarlı tomografi taramasında, epilepsinin babası Lars'tan kalıtsal olarak geçmiş olabilecek olan ayının beyninde anormallikler tespit edildi. Knut'un beyni, Leibniz Institute for Zoo and Wild Animal Research'te (IZW) incelenmeye başlandı.[43][44]

1 Nisan'da, patoloji uzmanları, Knut'un ani ölümünün boğulmadan meydana geldiğini açıkladılar. Ayının belirgin nöbeti, muhtemelen enfeksiyonla tetiklenen bir beyin iltihabı ensefalitten kaynaklanmaktaydı.[45] Enfeksiyona neden olan iltihabı bilinmiyor ama patologlar, buna bir virüsün sebep olduğuna inanmakta. Knut, hastalığa yönelik hiçbir belirti göstermemesine rağmen patologlar, "bu şüpheli enfeksiyonun uzun zamandır -muhtemelen aylardır ya da en azından birkaç haftadır- orada olduğuna inanmaktadırlar.[45]

Popülerliğinin etkileri

değiştir

Ticari başarılar

değiştir

Berlin Hayvanat Bahçesi, Mart 2007'in sonunda bir tescilli marka olarak "Knut"un patentini aldı. Sonuç olarak, Berlin Borsası'nda payı iki kattan fazla oldu; daha önce 2000 € civarında bir değeri varken bir hafta sonra 4820 € olarak kapadı.[46] Hayvanat Bahçesi, 2007 için katılım rakamlarının %30 arttığını açıkladı ve böylece 163 yıllık tarihi boyunca en kârlı kazancı oldu.[5] Knut, Berlin Hayvanat Bahçesine o yıl, ziyaretçi sayısının artışının yanında satılan malların tutarıyla yaklaşık 5 milyon avro kazandırdı.[4]

Çeşitli firmalar, zil sesleri ve sevimli oyuncaklar gibi temalı ürünler geliştirerek Knut'u çevreleyen dikkatten kazanç elde etti.[47] Peluş oyuncak şirketi Steiff, üç boyutlu ve modellerde birçok Knut tabanlı oturan, ayakta ve yatan peluş oyuncak üretti. İlk 2.400 oyuncak, dört gün içinde yalnız Berlin Hayvanat Bahçesinde satıldı.[5] Steiff'in kazandığı para, kutup ayısının hayvanat bahçesindeki evinin yenilenmesinde düşünülmüştü.[48] Şekerleme firması Haribo, ahududu-sakızlı aromalı Şekerleme firması Haribo ahududu-sakızlı ayı aromalı Cuddly Knut adlı bir ürünü Nisan 2007'de piyasaya sürdü. Firma, satılan her tüp Knut şekeri için hayvanat bahçesine on kuruş bağış sözü verdi. Sakızlı ayıcıkların satışı çok iyi olunca Bonn merkezli şirket, talebi karşılamak için ikinci bir fabrika açarak üretimi artırmak zorunda kaldı.[49]

 
Knut, Dörflein ve ABD'nin Almanya Büyükelçisi William R. Timken ile birlikte, Nisan 2007

Knut, Almanya'da çeşitli şarkılara da ilham verdi. Örneğin Köpenick'ten dokuz yaşındaki Kitty tarafından yayımlanan "Knut is Cute" ile "Knut, der kleine Eisbär" (Türkçesi: "Knut, küçük kutup ayısı") adlarındaki single'lar.[50][51] Britanya'da, müzikal komedyen Mitch Benn, BBC Radio 4 hiciv dizisi The Now Show için Knut ile ilgili üç şarkı seslendirdi: "The Baby Bear Must DIE!",[52] "Knut Isn't Cute Anymore",[53] ve Knut'un Neumünster Hayvanat Bahçesine taşınması hakkında olan güçlü bir ballad olan "Goodbye Knut".[54] Knut, "Knut—Stories from a Polar Bear's Nursery" isimli bir tanesi de dahil olmak üzere birçok DVD'de yer aldı.[55] 29 Mart 2007 tarihinde Alman magazin dergisi Vanity Fair'in kapağında yer aldı ve iç sayfalarda da yavrunun yaşamı hakkında bilgiler yer aldı.[46]

1 Mayıs 2007 tarihinde New York merkezli Turtle Pond Yayınları ve Berlin Hayvanat Bahçesi, küresel ısınma konusunda bilinçlendirme umuduyla Knut için dünya genelinde yayın hakları için bir anlaşma imzaladı. Knut'un yaşamı ile daha önce yayımlanmamış fotoğraflarının da yer aldığı Knut, der kleine Eisbärenjunge (Küçük Kutup Ayısı Knut) adlı 44 sayfalık kitap Craig Hatkoff ile kızları Juliana ve Isabella tarafından yazıldı.[56] Knut hakkında Almanya'da birçok kitabın zaten yayımlanmış olmasına rağmen bu kitap, Berlin Hayvanat bahçesi tarafından üstlenilen ilk kitaptı.[56] Kitap, 26 Temmuz 2007 tarihinde Ravensburger tarafından Almanya'da yayımlandı ve Amerikan yayıncılık şirketi Scholastic İngilizce sürümünü Knut: How one little polar bear captivated the world adıyla aynı yılın kasım ayında Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımladı.[3] Kitabın hakları ayrıca Japonya, İngiltere, Meksika, Çin ve İtalya'daki yayıncılara da satıldı.

31 Aralık 2007 tarihinde, hayvanat bahçesi müdürü, hayvanat bahçesi bir film anlaşması için Cesur Balık ile Supernova gibi çalışmaları olan Hollywood film yapımcısı Ash R. Shah'tan ayının yaşamını konu alan bir animasyon filmi yapmak için bir teklif aldığını doğruladı.[57] Shah, iddia edilen 3.500.000 avro film anlaşması ile Berlin Hayvanat Bahçesiyle görüştüğü bildirildi.[58] Knut, 2 Mart 2008 tarihinde Berlin'de prömiyeri yapılan Alman filmi Knut und seine Freunde (Knut ve Arkadaşları) ile beyaz perdede çıkış yaptı.[59] Knut'un annesi tarafından terk edildikten sonra nasıl yetiştirildiğini konu alan film, Michael Johnson tarafından yönetildi ve filmde ayrıca Kuzey Kutup bölgesinden bir ayı ailesi ile Belarus'tan iki boz ayı yavrusu da yer aldı.[57]

Çevresel sorunlar

değiştir

Berlin Hayvanat Bahçesi Mütevelli Kurulundan Dr. Gerald Uhlich, Knut'un geniş bir alanda popüler olmasından dolayı onun bir iletişim aracı haline geldiğini ve çevresel sorunlara ilgiyi artırdığını belirtti.[60] Sonuç olarak, Alman Çevre Bakanı Sigmar Gabriel resmen 2008 yılında Bonn'da yapılacak olan tehlike altındaki türler ile ilgili bir konferans için Knut'u maskot olarak kabul etti.[60] Bakan, Knut ile yavrunun hayvanat bahçesine gelişinden kısa bir süre sonra karşılaştı ve ayının güvenli ellerde olduğunu "Dünya genelindeki kutup ayıları tehlike altında ve eğer Knut bu sorunda yardım edebilirse, bu iyi bir şey." sözleriyle belirtti.[18]

Fotoğrafçı Annie Leibovitz, Vanity Fair dergisinin Mayıs 2007 Yeşil Sayısı için Amerikalı aktör Leonardo DiCaprio ile üst üste getirildiği çalışmalar dahil çevresel bir kampanya için kullanılmak üzere Knut'un fotoğraflarını çekti.[61] kutup ayısı aynı zamanda küresel ısınmayı durdurma kampanyası[24] ile bir 2008 özel pul sayısı için Alman Çevre Bakanlığının kampanyasının logosunda tasvir edildi. Resmen 9 Nisan'da yayımlanan pul, kabaca bir yaşındaki Knut'u, Natur weltweit bewahren (Dünya çapında doğayı koru) sloganıyla göstermektedir.[4]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Tristana Moore (23 Mart 2007). "Baby bear becomes media star". BBC. 1 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2007. 
  2. ^ a b "Reprieve for Berlin's Polar Bear Cub: Knut Will Live, Promises Berlin Zoo". Spiegel Online. 21 Mart 2007. 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  3. ^ a b "Polar Bear Turned Cash Cow; Knut the Business-Bear". Spiegel Online. 11 Mayıs 2007. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  4. ^ a b c "Move over Knut:Germany's new polar bear cub debuts". Reuters. 9 Nisan 2008. 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2008. 
  5. ^ a b c Roger Boyes (13 Aralık 2007). "Berlin Zoo culls creator of the cult of Knut". Londra: The Times. 29 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  6. ^ "Beloved polar bear Knut has died". Londra: The Telegraph. 19 Mart 2011. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  7. ^ a b Roger Boyes (10 Temmuz 2007). "The little polar bear that grew too big for any more cuddles". Londra: The Times. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2007. [ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ "He's too cute to bear." Daily Mirror. 26 Ocak 2007. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  9. ^ a b "Knut's Keeper Confesses: 'Sometimes I Could Hurl Him Against the Wall'". Spiegel Online. 11 Nisan 2007. 1 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  10. ^ "Knut The Polar Bear Delights Fans On First Day Out". CBS News. 23 Mart 2007. 9 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2008. 
  11. ^ "Knut's keeper gets medal: Arise, Sir Dörflein". Spiegel Online. 1 Aralık 2007. 21 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2007. 
  12. ^ "Knut's Keeper Thomas Dörflein Found Dead". Spiegel Online. 22 Eylül 2008. 3 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2008. 
  13. ^ "Berlin Zoo's baby polar bear must die: activists". ninemsn. 21 Mart 2007. 4 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  14. ^ a b "Berlin rallies behind baby bear". BBC. 20 Mart 2007. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  15. ^ "Look Out Knut...It's A Zoo Out There". ABC Online. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  16. ^ Scott Simon ve Emily Harris (24 Mart 2007). "For Germans, Knut Is Almost Too Cute to Bear". National Public Radio. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  17. ^ "Activist to zoo: Wrong to save baby polar bear". MSNBC. 20 Mart 2007. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  18. ^ a b Chambers Madeline (23 Mart 2007). ""Knut Day" in Berlin as polar bear cub goes public". Reuters. 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  19. ^ Connolly, Kate (23 Mart 2007). "Rejected at birth, Knut becomes Berlin zoo's bear essential". The Guardian. Londra. 17 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2007. 
  20. ^ "Knut the polar bear suffers teething pain". MSNBC. 16 Nisan 2007. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  21. ^ "Wer will Knut töten?" (Almanca). Bild. 19 Nisan 2007. 16 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  22. ^ Chambers Madeline (19 Nisan 2007). "Berlin's polar bear cub Knut receives death threat". Reuters. 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  23. ^ Connolly Kate (20 Nisan 2007). "Guards protect Knut after death threat". Londra: The Guardian. 24 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  24. ^ a b "Knut the bear celebrates first birthday with fish cake". AFP. 5 Aralık 2007. 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2007. 
  25. ^ "German Polar Bear Cub Dubbed "Flocke"". CBS News. 18 Ocak 2008. 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2008. 
  26. ^ "Still think I'm cute? One year on, cuddly Knut has turned into a 22st killing machine". Daily Mail. 2 Mart 2008. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2008. 
  27. ^ a b "Polar Bear Missing Human Contact: Knut Pining For His Lost Friends". Spiegel Online. 25 Mart 2008. 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2008. 
  28. ^ "Zoos Fight For Knut Loot". Forbes. 10 Temmuz 2008. 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2008. 
  29. ^ Lee Glendinning (10 Temmuz 2008). "Zoos in battle over Knut the polar bear's riches". Londra: The Guardian. 28 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2008. 
  30. ^ David Wroe (11 Aralık 2008). "Berlin Zoo determined to keep star attraction Knut". Londra: The Telegraph. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2009. 
  31. ^ "Courtroom wranglings over price of famous Berlin polar bear Knut". Monsters and Critics. 19 Mayıs 2009. 7 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2009. 
  32. ^ "Star Bear Knut to stay at Berlin". BBC News. 8 Temmuz 2009. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  33. ^ "Polar bear Knut's friend Giovanna meets the press". Associated Press. 23 Eylül 2009. Erişim tarihi: 28 Eylül 2009. 
  34. ^ "Famed Polar Bear Knut Enters Dating World". CBS. 24 Eylül 2009. 27 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2009. 
  35. ^ "Call to castrate Knut the polar bear". news.com.au. 3 Mart 2009. 5 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2010. 
  36. ^ "Knut Should be Castrated, Animal Rights Group Says". American Broadcasting Company News. 3 Mart 2009. 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2010. 
  37. ^ "Knut the polar bear separated from girlfriend". The Telegraph. 3 Ağustos 2010. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2010. 
  38. ^ a b "Star German polar bear Knut dies". BBC. 19 Mart 2011. 18 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  39. ^ "Famous polar bear dies suddenly at German zoo". Toronto Sun. 19 Mart 2011. 22 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  40. ^ "Knut, star of Berlin Zoo, dies suddenly". Ottawa Citizen. 20 Mart 2011. Erişim tarihi: 20 Mart 2011. [ölü/kırık bağlantı]
  41. ^ "Knut, the polar bear raised by Berlin zoo keepers, dies in compound". The Guardian. 19 Mart 2011. 1 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011. 
  42. ^ "Polar bear Knut died of brain damage, tests suggest". BBC Online. 22 Mart 2011. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  43. ^ "Epilepsy killed celebrity polar bear Knut: report". Reuters. 26 Mart 2011. 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ "Neurologen: Eisbär Knut starb nach epileptischem Anfall - Aus aller Welt - FOCUS Online" (Almanca). Focus.de. 26 Mart 2011. 25 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ a b "Experts: German celebrity polar bear Knut drowned". Associated Press. 1 Nisan 2011. 5 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2011. 
  46. ^ a b "Berlin zoo stock leaps as polar bear fever grows". Reuters. 3 Nisan 2007. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2007. 
  47. ^ "Sweet as a Knut". Channel 4 News. 4 Nisan 2007. 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  48. ^ Zammert, Andrea (9 Mayıs 2007). "Knut Mania Sweeps the Globe". BusinessWeek. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  49. ^ "Haribo expands Knut gummy bear production". Reuters. 20 Nisan 2007. 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2007. 
  50. ^ "Girl releases baby bear song". Newsround Online. BBC. 30 Mart 2007. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2007. 
  51. ^ "Kitty singt Knut in die Hitparade". Das Bild (Almanca). 28 Mart 2007. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2007. 
  52. ^ "23 Mart 2007". The Now Show. 21. sezon. § 4. 27 Mart 2007. 
  53. ^ "11 Nisan 2008". The Now Show. 23. sezon. § 6. 11 Nisan 2008. 
  54. ^ "5 Aralık 2008". The Now Show. 26. sezon. § 2. 11 Nisan 2008. 
  55. ^ Grieshaber, Kirsten (7 Nisan 2007). "Germany goes Knuts about the cuddly polar bear cub". The Scotsman. 22 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2007. 
  56. ^ a b Allen, Kristen (26 Temmuz 2007). "Berlin Zoo Introduces Children's Book". Bay Ledger News. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2009. 
  57. ^ a b Connolly, Kate (1 Ocak 2008). "Coming soon: Knut the Hollywood movie". The Guardian. Londra. 16 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008. 
  58. ^ "MOVE OVER BRAD PITT: Polar Bear Knut to Become Hollywood Star". Spiegel Online. 31 Aralık 2007. 18 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008. 
  59. ^ "Knut Makes His Premiere On Silver Screen". Sky News. 3 Mart 2008. 7 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2008. 
  60. ^ a b Burke, Jason (13 Mayıs 2007). "Knut's a millionaire bear, while he's cuddly". The Observer. 13 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 
  61. ^ "Vanity Fair May 2007 Table of Contents". Vanity Fair. 1 Mayıs 2007. 30 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2007. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Knut (kutup ayısı) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Knut_(kutup_ayısı)&oldid=33977212" sayfasından alınmıştır