Koca engerek (Macrovipera lebetina),[2][3] engerekgiller (Viperidae) familyasından zehirli bir engerek türü. Orta Doğu'nun geniş bir alanı da dahil, Kuzey Afrika'dan Keşmir'in doğusuna kadar geniş bir habitatta yayılım gösteren koca engereğin beş alt türü bulunmaktadır.

Koca engerek
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Squamata
Familya: Viperidae
Alt familya: Viperinae
Cins: Macrovipera
Tür: M. lebetina
İkili adlandırma
Macrovipera lebetina
(Linnaeus, 1758)

Genel özellikleri

değiştir

Sırt bölgesinin rengi genel olarak grimsi kahverengi ve bu rengin tonlarında olur. Sırtta bazı yerlerde birleşik koyumsu benekler (bazen belirsiz) bulunur. Bunların yanında (sırtın ortalarında) kenarları koyu renkli, iç kısımları tuğla kırmızısı ya da sarı renkte benekler de bulunur. Başın üst kısmında bazen küçük siyah benekler bulunabilir. Kuyruk ucu sarımsı, beyazımsı ya da pembemsi olan karın bölgesinde nokta halinde siyah benekler bulunur.

Yaşam şekli

değiştir

Genel olarak fare gibi küçük kemiriciler, kertenkeleler, kuşlar, yılanlar ve çeşitli omurgasız hayvanlarla beslenirler. Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar. Avlarını sabahın erken saatlerinde ya da geceleyin avlarlar. Yemeden önce zehirleyerek öldürürler. Hareketleri oldukça ağır olan bu hayvanlar gündüzlerini daha çok dinlenerek geçirirler. Genel olarak canlı doğururlar (5-7 kadar). Bazı bölgelerde de yumurtlarlar (4-7 kadar). Yumurta 1 ay içinde açılır. Boyları 150 cm kadar olabilir. Bir engerek rekor kırıp 3 m 8 cm'ye ulaştı(İskenderun).

Yaşam alanı

değiştir

Ovalarda, taşlık yerlerde, terk edilmiş evlerde, harabelerde, bahçelerde ve tarlalarda yaşarlar. Yüksekliği 1500 metreye kadar olan yerlerde bulunabilirler.

Dağılımı

değiştir

Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da, Doğu Akdeniz bölgesinde habitatın uygun olduğu alanlarda dağılım gösterirler ve Türkiye'nin zehri en ölümcül yılanları olarak bilinirler.

Alt türler

değiştir
  • Macrovipera lebetina lebetinus (LINNAEUS 1758)
  • Macrovipera lebetina cernovi (CHIKIN & SZCZERBAK 1992)
  • Macrovipera lebetina obtusa (DWIGUBSKY 1832)
  • Macrovipera lebetina schweizeri (WERNER 1935)
  • Macrovipera lebetina transmediterranea (NILSON & ANDRÉN 1988)
  • Macrovipera lebetina turanica (CHERNOV 1939)[2]

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Aghasyan, A., Ananjeva, N.B., Böhme, W., Cogălniceanu, D., Hraoui-Bloquet, S., Lymberakis, P., Orlov, N.L., Sadek, R., Sevinç, M., Tok, C.V., Tuniyev, B., Ugurtas, I.H., Werner, Y.L., Wilkinson, J., Borkin, L., Milto, K., Golynsky, E., Rustamov, A, Nuridjanov, D., Munkhbayar, K. & Giri, V. (2021). "Macrovipera lebetina". IUCN Kırmızı Listesi: e.T157295A750117. doi:10.2305/IUCN.UK.2021-3.RLTS.T157295A750117.en. Erişim tarihi: 14 Aralık 2022. 
  2. ^ a b "Macrovipera lebetinus (LINNAEUS, 1758)". The Reptile Database. J. Craig Venter Institute. 29 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  3. ^ "Macrovipera lebetina". Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.