Konrul
Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Mayıs 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Konrul – (İngilizce: Phoenix) Türk ve Altay mitolojisinde Anka Kuşu. Kongrul olarak da söylenir. Doğaüstü nitelikleri olan kızıl renkli devasa kuş.
Özellikleri
değiştirAdını renginden alır. Ölümsüzlüğü ve yeniden dirilişi simgeler. Her gün yeniden doğar. Diğer pek çok Dünya uluslarının mitolojilerinde de değişik adlarla mevcuttur. (Anka, Simurg, Phoenix vs.) Kongrul Kuşu diğer ulusların söylencelerindeki Anka Kuşu ile pek çok benzer özellikler taşır, hatta zaman zaman geçişim yoluyla o mitolojilerden alıntılar yapılarak içselleştirilmiştir. Örneğin Fars kültüründeki Anka Kuşu'nun özellikleri bütünüyle bu kuşa aktarılmıştır. Ancak Türk mitolojisindeki bu kuşun diğer mitolojilerdeki benzerlerinden en önemli farkı tek başına olmayıp bir benzerinin hatta ikizinin bulunmasıdır. Kongrul Kuşu, söylencelerde Toğrul Kuşu ile birlikte anılır. Her ikisi de Anka kuşunun tüm niteliklerini barındırırlar. Kongrul ve Toğrul, çiftbaşlı kartal olan Öksökö'nün henüz bütünleşmemiş, ayrık biçimi olarak da tarihin derinliklerinde ortaya çıkmış olabilirler. Fakat ad ve nitelik olarak Öksökö'den farklı canlılardır. Bir efsaneye göre Toğrul Kuşu Moğolları, Konrul Kuşu ise Türkleri simgeler. Kuş iki alemi yeri ve göğü birbirinden ayıran sınıra kadar gidebilir ve bu nedenle o sınırı geçebildiği de düşünülür. Pek çok mitolojik varlık kuş olup uçabilir. Gagası çok uzundur ve üzerinde binlerce delik bulunan bir kaval gibi ses çıkarır. O öterken diğer kuşlar susup onu dinlerler. Sesinin yankısı bin veya tümen (onbin) tane kuşun sesi gibi çıkar. Günlerce aralıksız şakıdıktan sonra yanmaya başlar ve sonra küllerinden yeniden doğar (Yeniden doğma motifi Fars, Hint-İran, Arap ve Avrupa kültürlerine aittir).
Etimoloji
değiştir(Kon) kökünden türemiştir. Konur kelimesiyle aynı anlamları içerir. Konur; koyu Kızıl, kahverengi demektir. Konmak sözünü de ifade eder. Mağrurluk bildirir. Türkçe, Moğolca ve Tunguzcada ortak bir kök olup hepsinde de bu kökten türeyen renkler ufak farklarla koyu kahverengi, koyu kızıl gibi renkleri belirtmekte kullanılır.
Kaynakça
değiştir- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011 (OTRS: CC BY-SA 3.0) 27 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
değiştir| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |