Kudüs haçı

Kudüs haçı ("beş katlı haç" veya "haç ile haççıklar" olarak da bilinir), her bir çeyrekte bir tane olmak üzere dört küçük Yunan haçıyla çevrili büyük bir haçtan oluşan hanedan haçı ve Hıristiyan haçı çeşididir. Haçlı Seferleri sırasında oldukça popüler olan bu haç, 1280'lerden itibaren Kudüs Krallığı'nın amblemi ve arması olarak kullanılmıştır. Günümüzde Anglikanlar, Episkopalyalılar ve muhafazakâr Katolikler tarafından kullanılmaya devam etmektedir.

Kudüs haçı, Loren haçı ile karıştırılmamalıdır.^[1]

Köken

Beş katlı haç sembolünün 11. yüzyılda ortaya çıktığı düşünülse de, Kudüs Krallığı ile ilişkilendirilmesi 13. yüzyılın ikinci yarısına dayanmaktadır.

Beş katlı haçın sembolizmi çeşitli şekillerde ifade edilir. Bunlar Mesih'in Beş Yarası, Mesih ve dört müjdeci veya Mesih ve dünyanın dört yönüdür. 1158-1180 yılları arasında İngiltere kralı II. Henry döneminde basılan Tealby peni'lerinin ön yüzünde "Kudüs haçı" bulunmaktadır ve Aziz Andreas Haçı (çapraz) olarak tasvir edilmiştir.^[2] Sikkelerin ön yüzündeki benzer haç tasarımları Anglo-Sakson dönemine dayanmaktadır.^[3]

Kaynakça

^ William Woo Seymour, The Cross in Tradition, History and Art, 1898, s. 356.
^ T.C.R. Crafter,A re-examination of the classification and chronology of the cross-and-crosslets type of Henry II 6 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., British Numismatic Journal 68.6 (1998), pp. 42–63 and plate 6; see also: Richard Kelleher, Kings and Coins in Medieval England VI - Henry II's Cross-and Crosslets coinage (1158–80) 30 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., www.treasurehunting.co.uk (February 2014), Figs. 10, 11, 14, 17–20.
^ Edward Hawkins, The silver coins of England (1841), plate 1 (facing p. 8), no. 12: pre-Roman British coin: a cross with the four letters C, R, A, B placed in the four quadrants; plate 3 (facing p. 16), no. 36: early Saxon sceat: diagonal cross with four dots in the four quadrants, no. 47: cross crosslet superimposed on a diagonal cross; plate 4 (facing p. 18); plate 5 (facing p. 22) no. 66: penny of Offa of Mercia: cross with four dots in the four quadrants (etc.)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kudüs haçı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Jerusalem Civil Ensign

[1] William Woo Seymour, The Cross in Tradition, History and Art, 1898, s. 356.

[2] T.C.R. Crafter,A re-examination of the classification and chronology of the cross-and-crosslets type of Henry II 6 Kasım 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., British Numismatic Journal 68.6 (1998), pp. 42–63 and plate 6; see also: Richard Kelleher, Kings and Coins in Medieval England VI - Henry II's Cross-and Crosslets coinage (1158–80) 30 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., www.treasurehunting.co.uk (February 2014), Figs. 10, 11, 14, 17–20.

[3] Edward Hawkins, The silver coins of England (1841), plate 1 (facing p. 8), no. 12: pre-Roman British coin: a cross with the four letters C, R, A, B placed in the four quadrants; plate 3 (facing p. 16), no. 36: early Saxon sceat: diagonal cross with four dots in the four quadrants, no. 47: cross crosslet superimposed on a diagonal cross; plate 4 (facing p. 18); plate 5 (facing p. 22) no. 66: penny of Offa of Mercia: cross with four dots in the four quadrants (etc.)

[1]

[2]

[3]