Kullanıcı:Seraksin/Kentsel Arkeoloji

Kentsel arkeoloji, arkeolojinin bir alt disiplini olarak, uzun yıllar boyunca insan yerleşiminin yaşandığı ve günümüzde kasaba ve şehirlerin içerisinde kalmış olan kanıtları incelemektedir. Modern zamanlarda, birisi bir şehirde yaşamaktan söz ettiğinde, çok fazla insanın yaşadığı ve genellikle yüksek binaların olduğu bir bölgeden söz etmektedir. Arkeolojik açıdan şehirler insan yaşantıları ve barındırdıkları altyapı nedeni ile bilgi kaynağı olmaktadır.Kentsel arkeoloji, çağdaş ve antik kentlerdeki sosyal, ırksal ve ekonomik dinamiklerin ve tarihin yanı sıra bu alanlardaki çevresel etkilerin incelenmesi konusunda da çalışmaktadır. ^[1] Kentsel arkeolojisi aynı zamanda bir kentin çok katmanlı tarihini ve çok yönlü yapısını daha bütünsel bir şekilde belgelemek ve açıklamakla ilgilenmekte ve kentlerin nasıl gelişip oluştuğu?, Kentlerin nasıl hem yenilik, fırsat ve gelişme mekanları hem de nasıl baskı, yıkım ve siyasi iktidar ve eylem mekanları olarak da faaliyet gösterebiliyorlar? gibi daha büyük sorulara cevap vermeyi amaçlamaktadır.^[2]

Kentsel arkeolojik alanlar, kentin bir eser olarak nasıl geliştiğini, çeşitli parçalarının birbirleriyle nasıl ilişkilendiğini ve nasıl çalıştığını, kentin tarihini ve içinde yaşanan olayları inceleyebileceğimiz alanlar olarak ele alınmaktadır^[3].

Sonuç olarak, arkeolojik araştırmalar yalnızca yeraltında bulunan maddi kalıntıların ve kanıtların incelenmesiyle sınırlı değildir, aynı zamanda kentlerin mevcut tüm özelliklerini, ayakta duran binaları, peyzajları ve işlevleri de dahil olmak üzere yer üstündekileri de kapsamaktadır. Kent arkeolojisinin görevi, kentin maddi ve mekânsal kanıtlarını, tarihi kayıtlar ve insanların işlevleri ve amaçlarıyla birlikte ele almaktır ^[3].

Tarihi gelişim

1930'larda arkeolojinin odak noktası anıtlardan yerleşim yerlerine kaymıştır. Arkeolojide yerleşime yapılan bu yeni vurgu, kent arkeolojisinin arkeolojiden ayrı bir disiplin olarak gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.^[4]

Kentsel Arkeoloji II. Dünya Savaşı sonrasında yıkılan kentler ve altındaki arkeolojik kalıntıların araştırılması konusundaki çalışmalarla gündeme gelmiştir ve kentlerin çok katmanlı olduğunun anlaşılması ile ilerleme göstermiştir ^[5]

Bir başka iyi örnek ise Orta Çağ'da güneybatı Finlandiya'da kurulan ve kuruluşundan bu yana hakkında hiçbir güvenilir belgenin korunamadığı Turku Şehri'dir ; ^[6] Kentin kuruluş tarihine daha fazla açıklık kazandırmak amacıyla kentte her yıl sayısız kazı yapılmaktadır. ^[7] ^[8] ^[9]

Ünlü Kentsel Arkeoloji Uzmanları

WF Grimes : Londra ve Roma arkeolojisini, özellikle Orta Çağ'a kadar uzanan arkeolojiyi incelemek için yoğun zaman harcayan arkeolog. Ayrıca Londra ve Roma hakkındaki bulgularını anlatan bir kitap da yazdı. ^[10]
Martin Biddle : İngiltere'de Ortaçağ arkeolojisi alanında ilk ders veren İngiliz arkeolog ve profesördür. Winchester Katedrali Fabric Advisory Komitesi'nin başkanı, St Albans Katedrali Arkeoloji Danışmanı ve Canterbury Katedrali eski Arkeoloji Danışmanıdır. ^[11]
Martin Carver : York Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nde profesör olarak görev yapmıştır. Carver, erken Ortaçağ Avrupa arkeolojisini incelerken yeni kazı yöntemleri ve araştırma yöntemlerini takip etme konusunda çalışmıştır. ^[12]
Michael E. Smith : Smith, çalışmalarında Aztekler, Teotihuacan olmak üzere iki temel odak noktada çalışan bir arkeologdur ve antik orta Meksika toplumları ile karşılaştırmalı şehircilik konusunda uzmanlaşmıştır.Ayrıca orta Meksika'daki Aztek imparatorluğunun eyaletlerindeki farklı bölgelerdeki çeşitli saha çalışması projelerinin direktörlüğünü yapmıştır ^[13]
Timothy F. Stroud
C. Allen Braxton

Ayrıca bakınız

Arkeolojik saha araştırması
Arkeolojik bağlam
Arkeolojik plan
Tek bağlam kaydı
Harris matrisi
Kazı

Kaynakça

^ Staski, Edward (2008). "Living in Cities Today". Historical Archaeology. 42 (1): 5-10. doi:10.1007/BF03377060. Erişim tarihi: 15 November 2022.
^ O'Keeffe, T. & Yamin, R. 2006. Urban historical archaeology. In D. Hicks & M. C. Beaudry (eds.) Historical archaeology: 87–103. Cambridge University Press, Cambridge.
^ ^a ^b Rothschild N. A. Wall D. diZ. & Nassaney M. S. (2014). The archaeology of American cities. University Press of Florida.
^ Sarfatij, H., & Melli, P. (1999). Archaeology and the Town. Report on the Situation of Urban Archaeology in Europe, Council of Europe Publishing, 13-29.
^ Berna Polat. "Kentsel Arkeoloji ve Müze İlişkisi: İstanbul Arkeoloji Müzeleri" (PDF). Erişim tarihi: 2023-11-29.
^ Varhainen Turku rakennettiin pellolle. Turun yliopiston tiedotus. 13.9.2006. (in Finnish)
^ Archaeological excavations – Aboa Vetus
^ YLE: Arkeologiset kaivaukset jatkuvat Turun Aurajokirannassa keväällä – kohteena Turun palossa tuhoutunut pihapiiri (in Finnish)
^ MTV3: Arkeologiset kaivaukset Turussa paljastivat yllättäviä löytöjä satojen vuosien takaa: ”Meillä on maanalainen Turku, joka on suuri aarre Suomen kaupunkihistoriassa” (in Finnish)
^ Cunliffe, B. W. (November 1969). "W. F. Grimes, The Excavation of Roman and Medieval London. London: Routledge and Kegan Paul, 1968. Pp. xxi + 261, 32 plates and 53 text-figures. £3 3s." The Journal of Roman Studies (İngilizce). 59: 302. doi:10.2307/299888. ISSN 1753-528X.
^ "Professor Martin Biddle". Hertford College | University of Oxford (İngilizce). Erişim tarihi: 2020-07-12.
^ "Martin Carver: Home". york.ac.uk. Erişim tarihi: 2020-07-12.
^ "Michael E. Smith". School of Human Evolution and Social Change (İngilizce). 2020-07-12. Erişim tarihi: 2020-07-12.

Dış bağlantılar

[[Kategori:Arkeoloji alt disiplinleri]]

[1] Staski, Edward (2008). "Living in Cities Today". Historical Archaeology. 42 (1): 5-10. doi:10.1007/BF03377060. Erişim tarihi: 15 November 2022.

[2] O'Keeffe, T. & Yamin, R. 2006. Urban historical archaeology. In D. Hicks & M. C. Beaudry (eds.) Historical archaeology: 87–103. Cambridge University Press, Cambridge.

[:0-3] Rothschild N. A. Wall D. diZ. & Nassaney M. S. (2014). The archaeology of American cities. University Press of Florida.

[4] Sarfatij, H., & Melli, P. (1999). Archaeology and the Town. Report on the Situation of Urban Archaeology in Europe, Council of Europe Publishing, 13-29.

[5] Berna Polat. "Kentsel Arkeoloji ve Müze İlişkisi: İstanbul Arkeoloji Müzeleri" (PDF). Erişim tarihi: 2023-11-29.

[6] Varhainen Turku rakennettiin pellolle. Turun yliopiston tiedotus. 13.9.2006. (in Finnish)

[7] Archaeological excavations – Aboa Vetus

[8] YLE: Arkeologiset kaivaukset jatkuvat Turun Aurajokirannassa keväällä – kohteena Turun palossa tuhoutunut pihapiiri (in Finnish)

[9] MTV3: Arkeologiset kaivaukset Turussa paljastivat yllättäviä löytöjä satojen vuosien takaa: ”Meillä on maanalainen Turku, joka on suuri aarre Suomen kaupunkihistoriassa” (in Finnish)

[10] Cunliffe, B. W. (November 1969). "W. F. Grimes, The Excavation of Roman and Medieval London. London: Routledge and Kegan Paul, 1968. Pp. xxi + 261, 32 plates and 53 text-figures. £3 3s." The Journal of Roman Studies (İngilizce). 59: 302. doi:10.2307/299888. ISSN 1753-528X.

[11] "Professor Martin Biddle". Hertford College | University of Oxford (İngilizce). Erişim tarihi: 2020-07-12.

[12] "Martin Carver: Home". york.ac.uk. Erişim tarihi: 2020-07-12.

[13] "Michael E. Smith". School of Human Evolution and Social Change (İngilizce). 2020-07-12. Erişim tarihi: 2020-07-12.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]