Lüttich Operasyonu

Mortain
Lüttich Operasyonu
	Normandiya Çıkarması
Tarih	7–13 Ağustos 1944
Bölge	Mortain, Normandiya, Fransa
Sonuç	Müttefik Zaferi
Taraflar
ABD; Birleşik Krallık	Almanya
Komutanlar ve liderler
Omar Bradley; George Patton	Günther von Kluge
Güçler
5 Piyade Tümeni; 3 Zırhlı s; USAAF Dokuzuncu Hava Kuvvetleri; RAF İkinci Taktik Hava Kuvvetleri	3 Panzer Tümeni; 2 Piyade Tümeni; 5 Panzer veya Piyade Birliği; 150 tank ve saldırı silahı
Kayıplar
~10.000 zayiat; 2.000–3.000 ölü	piyade sayısı bilinmiyor ; 120 tank ve taarruz silahı imha edildi veya hasar gördü

Lüttich Operasyonu (7–13 Ağustos 1944), Normandiya Savaşı sırasında kuzeybatı Fransa'da Mortain yakınlarındaki ABD mevzilerinin yakınında meydana gelen Nazi Alman karşı saldırısının kod adıydı. Lüttich, Belçika'nın Liège şehrinin Almanca adıdır. İkinci Dünya Savaşı'nın İngiliz ve Amerikan tarihlerinde, Alman Lüttich Operasyonu, Hitler'in Avranches bölgesinin kıyılarına ulaşarak Cobra Operasyonu sırasında Birinci Birleşik Devletler Ordusu tarafından kazanılan toprakları geri almak için emrettiği Mortain karşı saldırısı olarak bilinir. Britanya'ya ilerleyen Üçüncü Birleşik Devletler Ordusu'nun birimlerini izole etmek için Cotentin yarımadasının tabanında bulunuyor.

Almanların ana kuvveti, iki Heer ve bir buçuk Waffen-SS Panzer Tümeni ile XLVII Panzer Kolordusu idi. Savunan ABD VII Kolordusu'na karşı ilk başarıya rağmen, Almanlar kısa sürede durduruldu ve Müttefikler saldıran birliklere ciddi kayıplar verdiler ve sonunda saldırıya katılan Alman tanklarının çoğunu yok ettiler. Mortain çevresinde çatışmalar altı gün boyunca devam etse de, Amerikan kuvvetleri, Alman saldırısının başlamasından sonraki bir gün içinde inisiyatifi yeniden ele geçirdi.

Olay yerindeki Alman komutanlar Hitler'i boşu boşuna uyardıkları için, saldırının başarılı olma şansı çok azdı ve zırhlı rezervlerinin Normandiya'da cephenin batı ucunda yoğunlaşması, güneylerinde kuşatıldıkları için kısa süre sonra felakete yol açtı. ve doğu cephesi çöktü, bu da Normandiya'daki Alman birliklerinin çoğunun Falaise Pocket'inde mahsur kalmasına neden oldu.

Arkaplan

25 Temmuz 1944'te, çıkmaza girmiş bir cephe boyunca altı haftalık yıpratma savaşının ardından, Korgeneral Omar Bradley komutasındaki Amerikan kuvvetleri, Saint-Lô yakınlarındaki Alman savunmasını kıran Kobra Operasyonu kod adlı bir saldırı düzenledi. Normandiya'daki Alman cephesinin neredeyse tüm batı yarısı çöktü ve 1 Ağustos'ta Amerikan kuvvetleri Avranches'i ele geçirdi. Cotentin yarımadasının eteğindeki bu kasabanın ve yakınlardaki Pontaubault'daki sağlam bir köprünün ele geçirilmesiyle, Amerikan kuvvetleri "köşeyi döndü"; Alman cephesi artık batı ucunda denize demirleyemezdi ve Amerikan kuvvetleri batıya ve güneye Bretonya'ya ilerleyebilirdi. Korgeneral George S. Patton komutasındaki ABD Üçüncü Ordusu aynı gün faaliyete geçirildi. Pontaubault'daki köprüye yönelik Alman hava saldırılarına rağmen, Patton sonraki üç gün boyunca en az yedi tümeni itti ve ordusunun birimleri Bretonya limanlarına doğru neredeyse hiç itiraz edilmeden ilerlemeye başladı.

30 Temmuz'dan başlayarak, Korgeneral Miles C. Dempsey komutasındaki İngiliz İkinci Ordusu, Amerikan ordularının doğu kanadına bir destek saldırısı (kod adı Bluecoat Operasyonu) düzenledi. Amerikan atılımını durdurmak için batıya koşan Alman zırhlı birliklerinin çoğu, bu yeni tehditle yüzleşmek için yönlendirildi. Bu arada ABD, Avranches çevresindeki koridoru genişletmek için saldırılarına devam etti. Almanlar, Vire'nin hayati yol kavşağını elinde tutmasına rağmen, Tümgeneral J. Lawton Collins komutasındaki ABD VII Kolordusu, 3 Ağustos'ta Avranches'in 19 mil (31 km) doğusundaki Mortain'i ele geçirdi.

Ertesi gün, Tümgeneral Troy H. Middleton'ın ABD VIII Kolordusu, Bretonya üzerinden batıya, Brest ve Lorient limanlarına doğru ilerlemeye devam etse de, Bradley, Patton'a ABD Üçüncü Ordusu'nun ana gövdesiyle, açık Alman kanadının etrafından doğuya doğru ilerlemesini emretti.

Alman komutası ve kararları

Generalfeldmarshall Günther von Kluge, Batı'daki Alman yüksek komutanıydı. Generalfeldmarschall Erwin Rommel 17 Temmuz'da Müttefik uçakları tarafından vurulduktan sonra, Kluge ayrıca Normandiya'daki savaşı yöneten Ordu B Grubu'nun komutasını devraldı. 22 Temmuz'da cephenin çökmesinin yakın olduğu konusunda Hitler'i uyarmıştı, ancak Hitler ona durmasını emretmeye devam etti.

2 Ağustos'ta Hitler, Kluge'ye "Mortain ve Avranches arasında acil bir karşı saldırı" emri veren bir direktif gönderdi. Alman silahlı kuvvetleri karargahı OKW'nin Genelkurmay Başkan Yardımcısı General Walter Warlimont da bu emirlere uyulmasını sağlamak için Kluge'nin karargahına gönderildi. Kluge, başarı şansı olmadığını ve Normandiya'daki Alman kuvvetlerinin Caen'in güneyindeki bozulmamış savunmalara dönerek Sen Nehri'ne çekilmesi gerektiğini öne sürdü, ancak 4 Ağustos'ta Hitler kategorik olarak saldırının başlatılmasını emretti. Saldırıda Normandiya'daki dokuz Panzer Tümeninden sekizinin kullanılmasını ve Luftwaffe'nin 1.000 savaşçı da dahil olmak üzere tüm rezervini tahsis etmesini talep etti. Hitler'e göre, saldırının devam etmesi için üç şartın karşılanması gerekiyordu. "Von Kluge buna inanmalı. Etkili bir saldırı kuvveti oluşturmak için Normandiya'daki ana cepheden yeterince zırhı ayırabilmeli ve sürprizi başarmalı".

Kluge ve SS Generali Paul Hausser (cephenin batı kısmını tutan Alman 7. Ordusunun komutanı), "her tank, silah ve uçak toplanana kadar" bekleme emri verilmiş olmasına rağmen, genel durum daha önce mümkün olan en kısa sürede saldırmaya karar verdi ve daha da kötüleşti. Atanan ana vurucu kuvvet, General Hans Freiherr von Funck komutasındaki XLVII Panzer Kolordusu idi. Sekiz Panzer Tümeni yerine, biri eksik olan yalnızca dördü savunma görevlerinden alınıp zamanında toplanabildi; 2. Panzer Tümeni, 116. Panzer Tümeni, 2. SS Panzer Tümeni ve 1. SS Panzer Tümeni'nin bir bölümü, toplamda yaklaşık 300 tank. Panzer Kolordusu, Panzer Lehr Tümeni'nin kalıntılarından oluşan iki Piyade Tümeni ve beş Kampfgruppen ve eşit derecede hırpalanmış dört piyade tümeni tarafından destekleniyordu.

Kluge, saldırının 6/7 Ağustos gecesi gerçekleştirilmesini emretti. Amerikan saldırı kuvvetlerini uyarmaktan kaçınmak için hazırlık amaçlı topçu bombardımanları olmayacaktı. Amaç, Mortain'in doğusundaki Tümgeneral Leland Hobbs komutasındaki ABD 30. Piyade Tümeni'ni vurmak ve ardından kıyıya ulaşmak için Amerikan savunmasını yarıp geçmekti. Sürpriz gerçekleşmiş olsaydı, saldırı pekala başarılı olabilirdi, ancak 4 Ağustos'a kadar, Müttefiklerin Ultra'daki kod çözücüleri, Lüttich Operasyonu emirlerini ele geçirmiş ve çözmüştü.

Alman Saldırıları

Mortain'deki Amerikan kuvvetleri, Ağustos 1944

6 Ağustos saat 22: 00'de von Funck, birliklerinin konsantre olmadığını ve 116. Panzer Tümeni komutanının "her şeyi alt üst ettiğini" bildirdi. Aslında, bu subay (Gerhard von Schwerin) operasyon hakkında o kadar karamsardı ki, tank birliklerine katılma emri bile vermemişti. Bu gecikme, Alman saldırısını kesintiye uğrattı, ancak Alman sol kanadında SS Panzer birlikleri, gece yarısından kısa bir süre sonra Mortain'in doğusundaki Amerikan 30. Piyade Tümeni mevzilerine saldırdı. Ultra belgeleri ABD Birinci Ordu Karargahına askerleri acil saldırıya karşı uyarmak için çok geç geldiğinden, Almanlar geçici bir sürpriz yaşadı. Mortain'i ele geçirdiler, ancak 120. Piyade Alayı'nın 2. Taburu, Mortain çevresindeki baskın özellik olan Hill 314'e komuta ettiğinden, 30. Tümen hatlarını geçemediler. Kesilmelerine rağmen paraşütle atıldılar. 12 Ağustos'a kadar mevzii savunan 700 kişiden 300'den fazlası öldürüldü veya yaralandı.

Kuzeyde, 2. Panzer Tümeni birkaç saat sonra güneybatıyı Avranches'e doğru hedef alarak saldırdı. 35. Piyade Tümeni ve 3. Zırhlı Tümen'in bir muharebe komutanlığı tarafından durdurulmadan önce Amerikan hatlarına birkaç mil girmeyi başardı. Alman Yüksek Komutanlığı, Avranches'in alınabilmesi için saldırıların öğleden önce yenilenmesini emretti.

Müttefik hava saldırıları

7 Ağustos öğle vakti, sabahın erken saatlerinde sis dağıldı ve savaş alanında çok sayıda Müttefik uçağı belirdi. Ultra tarafından sağlanan saldırının ileri bilgisi ile ABD 9. Hava Kuvvetleri, RAF İkinci Taktik Hava Kuvvetleri tarafından takviye edilmişti. Luftwaffe'nin Alman kuvvetlerinin yeterli hava desteğine sahip olacağına dair verdiği güvencelere rağmen, Müttefik uçakları hızla Mortain üzerindeki hava sahasının tam kontrolünü ele geçirdi. Luftwaffe, savaşçılarının havalandıkları andan itibaren Müttefik uçakları tarafından angaje edildiğini ve savaş alanına bile ulaşamadıklarını bildirdi. Mortain'in doğusundaki açık alanda, Alman Panzerleri, özellikle RAF'ın roket atan Hawker Typhoon avcı bombardıman uçakları için açık hedefler haline geldi. General Eisenhower tarafından zırhlı tümenlere saldırmak üzere seçilen RAF Typhoon, 6 inçlik bir deniz top mermisinin yok edici gücüne sahip sekiz adet 60 lb roket taşıyordu ve 40-50 yarda hatayla bile, özellikle ateşlendiklerinde son derece yıkıcıydılar. Typhoon'lar o öğleden sonra 294 sorti uçurdu, 2.088 roket ateşledi ve 80 kısa ton (73 ton) bomba attı. ABD 9. Hava Kuvvetleri Alman savaşçılarının müdahale etmesini engellerken Alman oluşumlarıyla çatışmaya girdiler. Alman komutan General Von Kluge, savaştan sonra şöyle yazmıştı: "Zırhlı operasyon, son derece eğitimli kara kuvvetleri operasyonu tarafından desteklenen, yalnızca müttefik hava kuvvetleri tarafından tamamen harap edildi". Author ve Typhoon pilotu Desmond Scott, Mortain savaşı "büyük kara saldırılarının yalnızca taktik hava gücünün kullanılmasıyla yenilebileceğini kesin olarak kanıtladı". Müttefik Yüksek Komutanı Dwight D. Eisenhower, Typhoon'lar hakkında şunları söyledi; "Ancak, düşmanın mızrak ucunu parçalamadaki en büyük itibar, İkinci Taktik Hava Kuvvetlerinin roket atan Typhoon uçağına gitmelidir. Bombardımanın sonucu, düşman saldırısının fiilen durdurulması ve bir tehdidin ortadan kaldırılmasıydı. büyük bir zafere dönüştü."

Mortain Muharebesi'ndeki müttefik avcı bombardıman uçağı saldırıları, pilotların iki yüzden fazla Alman tankının imha ettiğine dair iddialara yol açtı. Bu, yok edilen Alman zırhının çoğunun kara kuvvetlerinden gelen silahlarla devrildiğini ve Müttefiklerin hava saldırılarının ana etkisinin Alman birliklerinin zırhsız araçlarını ve birliklerini yok etmek olduğunu gösteren, sonraki Ordu araştırmaları tarafından tartışıldı. Alman zırhını siper almak için dağılmaya zorlamanın yanı sıra (böylece operasyonlarını aksatıyor). Müttefik avcı-bombardıman uçaklarının roketleri ve bombaları, birkaç Alman tankından fazlasını imha etmek için çok zayıftı, ancak bir roket veya bomba çarptığında bir tankın içinde yanma korkusu, bazı deneyimsiz Alman mürettebatının tanklarını terk etmesine neden oldu. hava saldırısı altında sağlam. Bir İngiliz çalışmasında, sekiz roketin tümünü ateşleyen ortalama bir Typhoon pilotunun, tank büyüklüğündeki bir hedefi vurma şansının yalnızca yüzde dört olduğu bulundu.

Amerikan karşı atağı

7 Ağustos'a kadar Amerikan birlikleri, Alman saldırısının sağ kanadında, Vire yakınlarında güneye baskı yapmaya devam etti. Bu sektörde ilerlemesi gereken 116. Panzer Tümeni fiilen geri püskürtüldü. Öğleden sonra, 1. SS ve 116. Panzer Tümeni saldırıları yeniledi, ancak Mortain mevzilerinin kanatları kapatılarak Amerikan VII. Kolordusu'nun Alman ilerlemesini kontrol altına almasına izin verildi.

Bu arada Bradley, Alman güney (sol) kanadına karşı iki zırhlı muharebe komutanı göndermişti. 8 Ağustos'ta bunlardan biri (ABD 2. Zırhlı Tümeni'nden) iki SS Panzer Tümeni'nin arkasına saldırıyordu. Mortain çevresinde çatışmalar birkaç gün daha devam edecek olsa da, artık herhangi bir Almanların başarı ihtimali yoktu. Almanlar, tüm cephe boyunca savunmaya devam etme emri verdi, ancak yetersiz iletilmiş emirler, bazı Alman kuvvetlerinin geri çekilmesi ve diğerlerinin yerlerini korumaya hazırlanmasıyla bunun başarılmasının imkansız olmasına neden oldu.

ABD Birinci Ordusu, Mortain yakınlarındaki Alman birimlerine karşı saldırı düzenlerken, Patton'ın 3. Ordusunun birimleri, açık arazide Alman ordularının güneyinde kontrolsüz ilerliyordu ve 8 Ağustos'ta Le Mans'ı almıştı. Aynı gün Birinci Kanada Ordusu, Totalize Operasyonunda Caen'in güneyindeki zayıflamış Alman mevzilerine saldırdı ve bu saldırı iki gün sonra durmasına rağmen Falaise'ye geçmekle tehdit etti. Çaresizlik içinde Hitler, Mortain'e yönelik saldırıların daha yoğun bir şekilde yenilenmesini emretti ve Patton'ın Le Mans'tan doğuya ilerlemesine neredeyse tek oluşum olan 9. Panzer Tümeni'nin saldırıya katılmak için Mortain'e nakledilmesini talep etti. Panzergruppe West'in komutanı General Heinrich Eberbach'a, yenilenen taarruzu komuta etmek için "Panzer Group Eberbach" adlı yeni bir karargah kurma emri verildi. 20 Temmuz Komplosunda Gestapo tarafından karıştırılacağından korkan Kluge, intihara meyilli görünen bu emri kabul etti. Eberbach'ın önerdiği karşı saldırı, kısa süre sonra olaylar tarafından geride bırakıldı ve asla monte edilmedi.

Sonrası

13 Ağustos'ta, Alman kuvvetlerinin Mortain'den sürülmesiyle saldırı tamamen durmuştu. Almanlar, Müttefiklerin karşı saldırılarına ve hava saldırılarına 120 tank ve saldırı silahı kaybetmişti, bu da taahhüt ettikleri toplamın üçte ikisinden fazlasıydı. Hitler, Normandiya'daki Alman kuvvetlerine mevzilerini korumalarını emrederken, ABD VII. ve XV. Kolordusu doğuya ve kuzeye Argentan'a doğru ilerliyordu. Batıdaki Alman saldırısı, 7. Ordu ve Panzergruppe West'i Müttefik kuvvetler tarafından kuşatılma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Amerikan kuvvetleri Argentan'da ilerlerken, İngiliz ve Kanada kuvvetleri Falaise'de ilerledi ve yeni kurulan Falaise Cebi'ndeki her iki orduyu da kesmekle tehdit etti.

Lüttich Operasyonundaki Amerikan kayıpları önceki operasyonlara göre önemli ölçüde daha hafif olmasına rağmen, cephenin belirli sektörleri, özellikle Mortain çevresindeki 30. Tümen tarafından tutulan mevziler ciddi kayıplar verdi. Yalnızca 7 Ağustos'un sonunda, 30. Tümenden yaklaşık 1.000 asker öldürüldü. 6-13 Ağustos tarihleri arasında Amerikan kayıpları için tahminler, bilinmeyen sayıda yaralıyla birlikte 2.000-3.000 ölüm arasında değişiyor.

14 Ağustos'ta Kanada kuvvetleri, kuzeye Chambois'e doğru Amerikan hareketleriyle birlikte Tractable Operasyonunu başlattı. 19 Ağustos'ta, Polonya 1. Zırhlı Tümeni'nden bir tugay, 90. ABD Piyade Tümeni güçleriyle birleşerek 50.000 kadar Alman askerini cepte mühürledi. 21 Ağustos'a kadar, Almanların boşluğu yeniden açma girişimleri engellendi ve cepte mahsur kalan tüm Alman birlikleri Müttefik kuvvetlere teslim oldu ve Alman 7. Ordusuna etkin bir şekilde son verdi.