Laos İç Savaşı'nda kullanılan silahlar listesi
Laos İç Savaşı, 1960 ile 1975 yılları arasında Marksist doğrultudaki Pathet Lao gerillaları ile muhafazakar Laos Kraliyet Hükümeti önderliğindeki Laos Krallığı'nın silahlı ve güvenlik güçleri arasında gerçekleşen bir askeri çatışma idi. Savaşan ana taraflar, şunları içeriyordu:
- Çoğunlukla Fransızca kısaltması olan FAR (Forces Armées du Royaume) olarak bilinen Laos Kraliyet Silahlı Kuvvetleri 1959 ile 1975 yılları arasında Laos Krallığı'nın resmi silahlı savunma kuvvetleri idi. Başkent Vientiane'daki Laos Kraliyet Hükümeti Savunma Bakanlığı'na bağlı olan FAR, aşağıdaki dallara ayrılmıştı::
- Laos Kraliyet Ordusu (Fransızca: Armée Royale du Laos – ARL)
- Laos Kraliyet Hava Kuvvetleri (Fransızca: Aviation Royale Laotiènne – AVRL)
- Laos Kraliyet Donanması (Fransızca: Marine Royale Laotiènne – MRL)
- Paramiliter güvenlik kuvvetleri:
- Laos Kraliyet Polisi (Fransızca: Police Royale Laotiènne – PRL)
- Ulusal Koordinasyon Müdürlüğü (Fransızca: Direction de Coordination Nationale – DCN) ve Sınır Polisi (Fransızca: Police de Frontiers – PF), 1960-1965 arası etkin.
Pathet Lao isyanının oluşturduğu tehditle yüzleşmek için, Laos Silahlı Kuvvetleri 1955 Cenevre Sözleşmesi'nin olanak verdiği istisnai bir düzenleme olarak bir general tarafından yönetilen küçük bir Fransız askeri eğitim misyonuna (Mission Militaire Française près du Gouvernment Royale du Laos – MMFI-GRL)[1] ve 15 Aralık 1955'te kurulan Program Değerlendirme Ofisi (İngilizce: Programs Evaluation Office – PEO) ve 1961'de onun yerini alan, Eylül 1962'de Gereksinimler Ofisi (İngilizce: Requirements Office – RO) olarak yine değiştirilen Askeri Yardım Danışma Grubu (Laos) (İngilizce: Military Assistance Advisory Group (Laos) – MAAG (L)) yoluyla Amerika Birleşik Devletleri tarafından sağlanan gizli yardıma bel bağlıyordu.[2] 1962 ve 1971 yılları arasında ABD Laos'a doğrudan askeri yardım sağladı ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), düzensiz ve paramiliter kuvvetleri eğitti ve silahlandırdı.[3] ABD'nin gizli ve açık desteğinin yanı sıra, FAR Birleşik Krallık, Tayland, Burma, Filipinler, Çin Cumhuriyeti, Güney Vietnam, Güney Kore, Japonya, Endonezya ve Avustralya'dan da askeri yardım aldı.
- Tarafsızcı Silahlı Kuvvetler (Forces Armées Neutralistes – FAN), Kuzey Vietnam, Sovyetler Birliği ve Endonezya'dan askeri yardım alan, 1961-1966 yılları arasında etkin olan ve Yüzbaşı (daha sonra Tümgeneral) Kong Le önderliğinde FAR'dan ayrılan bir muhalif örgüttü.[4]
- Hmonglar, Yaolar, Iu Mienler, Lao Theunglar ve Lao Sunglar gibi Laos'un etnik azınlıklarından oluşan, Laos Kraliyet Hükümeti'nde bakanlık yapan Touby Lyfoung, Tümgeneral Vang Pao ve Tuğgeneral Thao Ty önderliğindeki düzensiz antikomünist Özel Gerilla Birimleri (ÖGB) veya yaygın adıyla Gizli Ordu (Armée Clandestine veya Armée Secréte – AC, AS), bir hükümet yanlısı örgütler topluluğuydu. Fransızlar tarafından Birinci Çinhindi Savaşı'nda yaratılan etnik yardımcı birimlerden (Suppletifs) oluşturulan ÖGB'ler, gerçekte 1950'lerin sonları ve 1960'ların başlarından itibaren CIA tarafından gizlice örgütleniyor, eğitiliyor ve silahlandırılıyordu.[5]
- Prens Souphanouvong önderliğindeki, Lao Halkın Partisi (1955-1972) ve daha sonra Lao Halkın Devrimci Partisi (1972-günümüz) olarak da bilinen Pathet Lao ve Kuzey Vietnam, Sovyetler Birliği ve Çin Halk Cumhuriyeti tarafından eğitilen ve silahlandırılan silahlı kolu Lao Halkın Silahlı Kuvvetleri;
Laos İç Savaşı sırasında bütün taraflar tarafından geniş bir yelpazeden silahlar kullanılmıştır. Kraliyet hükümetine bağlı FAR, FAN ve düzensiz ÖGB'lerin silahları, savaşın erken günlerinde bir karmaşa idi. Birimlerin çoğu II. Dünya Savaşı veya öncesinden kalma, ya Fransızlar tarafından Birinci Çinhindi Savaşı'ndan kalma silah depolarından verilen ya da gizlice Amerikanlar tarafından tedarik edilen Fransız, Amerikan, Avustralya, İngiliz ve Alman silahları ile gelişigüzel silahlandırılmıştı.[6][7] 1955'ten sonra, FAR Amerikan teçhizatı temelinde standartlaştırma sürecine başlayarak birimlerine gelen II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı'ndan kalma otomatik ve yarı otomatik küçük silah teslimatını 1959'un sonlarında almış, bunu 1963 ile 1971 arasında gerçekleşen; uçaklar, zırhlı araçlar ve taşıma araçları ile uzun menzilli toplar içeren daha modern askeri teçhizat teslimatları izlemişti. 1969'da modern Amerikan küçük silahlarını içeren gizli teslimatlar Laos'a ulaştı ve bu silahlar ilk olarak Kraliyet Muhafızları ve hava taarruz birimlerine verildi; FAR ve düzensiz ÖGB'lerde eski silahların yerine geçen Amerikan tam otomatik piyade silahları temelli standartlaştırma, 1971'de tamamlandı.[8][9] Sovyet ve Çin menşeli ele geçirilen piyade silahları, aynı zamanda elit komando ve hava taarruz birimleri veya düşman ellerindeki kuzeydoğu ve güneydoğu Laos'ta özel operasyonlara çıkan düzensiz ÖGB'ler tarafından kullanıldı.[10][11]
Savaşın erken dönemlerinde, Pathet Lao da aynı şekilde büyük oranda II. Dünya Savaşı'ndan veya öncesinden kalma, Birinci Çinhindi Savaşı'nda Fransız koloni birliklerinden çalıntı, FAR birimlerinden ele geçirilmiş veya Viet Minh ve ardından Kuzey Vietnam tarafından sağlanan Fransız, Japon, Amerikan, İngiliz, Alman, Çin ve Çekoslovak silahları ile donatılmıştı. Savaş ilerledikçe, bu eski silahların yerini kısmen daha modern Doğu Bloku askeri teçhizatı almaya başladı. Bu silahlar Sovyet, Çin veya Macar menşeli, çoğunlukla Kuzey Vietnam yoluyla tedarik edilen yarı veya tam otomatik küçük silahlar, toplar, zırhlı araçlar, taşıma araçları ve uçakları içeriyordu. Pathet Lao 1970'lerin başlarına kadar Sovyet ve Çin teçhizatı temelli bir standartlaşmaya ulaşmış olsa da, bağlı gerilla kuvvetleri savaşın sonuna kadar düşmandan ele geçirdikleri silahları kullanmaya devam ettiler.
FAR, FAN ve ÖGB'lerin teçhizatı
değiştirRevolverler
değiştirÇoğunlukla ABD tarafından sağlanan revolverler, hükümet yetkilileri ve askeri subaylar tarafından kullanıldı.[12]
Tabancalar
değiştir- MAS-35-S (7.65mm Longue): Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.
- Luger P08: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.[13]
- Walther P38: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.[14]
- Colt.45 M1911A1
- Smith & Wesson Model 39
Makineli tabancalar
değiştir- MAS-38: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.
- MAT-49: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.[15]
- Sterling hafif makineli silahı: İngiltere tarafından sınırlı sayıda verildi
- Owen hafif makineli silahı[16]
- Sten hafif makineli silahı: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.[17]
- Carl Gustaf m/45: Yeşil Bereliler'in danışmanları ve CIA ajanları tarafından kullanıldı.[18]
- M1A1 Thompson[19][20]
- M3/M3A1: Laos Kraliyet Polisi'nin Hava Takviye Birimi tarafından kullanıldı.
- PPŞ-41: Ele geçirildi.[21]
Kurmalı tüfekler
değiştir- MAS-36: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.[22]
- M1903 Springfield: ABD tarafından tedarik edildi ve Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan sınırlı sayıda alındı.
- Lee–Enfield: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan sınırlı sayıda alındı.
Karabinalar
değiştir- M1 Carbine: M1 ve M2 modelleri, M16 tüfekleri alınmadan önce M1 Garand ile birlikte standart piyade tüfeği idi.[23]
- M1A1 Carbine
- M2 Carbine: Tam otomatik versiyon.[24][25]
- CAR-15
Muharebe tüfekleri
değiştir- M1 Garand
- SKS: Ele geçirildi.
- L1A1 SLR: İngiltere tarafından sınırlı sayıda sağlandı.
- M16A1[8]
- AK-47: Ele geçirildi.[26]
- Type 56: Ele geçirildi.[26]
- AKM: Ele geçirildi.[26]
Hafif makineli tüfekler
değiştir- FM 24/29:Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.
- Bren: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.
- M1918A2 BAR
- M1919A6
Genel maksatlı makineli tüfekler
değiştirAğır makineli tüfekler
değiştir- Browning M1919A4 .30 Cal[27]
- Browning M2HB .50 Cal
- SG-43/SGM Goryunov: Ele geçirildi.
- DŞKM: Ele geçirildi.[28]
El bombaları
değiştir- OF37 el bombası
- F-1 el bombası
- Mark 2 el bombası
- M26 el bombası
- M59 el bombası
- M61 el bombası
- M67 el bombası
- M18 duman bombası
Patlayıcılar
değiştirKara mayınları
değiştir- M2 sıçrayan anti personel mayını
- M18A1 Claymore anti personel mayını
- M14 anti personel mayını
- M16 sıçrayan anti personel mayını
- M15 tanksavar mayını
- M19 tanksavar mayını
- M24 tanksavar mayını: lMACV–SOG timleri tarafından kısıtlı olarak kullanıldı.[29]
Roketatarlar
değiştirTanksavar roketler
değiştirBombaatarlar
değiştirGeri tepmesiz tüfekler
değiştirHavanlar
değiştir- M19 60mm havan
- Brandt Mle 27/31 81mm havan: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan alındı.
- M29 81mm havan
- M2 4.2 inç (107mm) havan
- M30 4.2 inç (106.7mm) havan
Obüsler
değiştirUçaksavarlar
değiştir- M1939 (61-K) 37mm: Ele geçirildi.
Araçlar
değiştir- M24 Chaffee hafif tankı[36][37]
- PT-76 amfibi hafif tankı: Sovyetler Birliği tarafından FAN'a tedarik edildi veya ele geçirildi.[38][39]
- M8 HMC 75mm kundağı motorlu obüs
- M8 Greyhound zırhlı arabası[40]
- M3A1 keşif aracı[27][40]
- M3 Half-track[41]
- M-706 zırhlı arabası[39][42][43][44]
- M113 zırhlı personel taşıyıcı[45]
- Willys MB
- Willys M38 MC
- Willys M38A1 MD[9]
- Jeepster Commando
- M151 MUTT[46]
- Dodge WC-51/52
- Dodge M37
- Chevrolet G506
- GMC CCKW
- M35A1[46][47]
- M809[46]
Helikopterler
değiştir- UH-1C Huey[48]
- UH-1D/H [49]
- Mil Mi-4: Sovyetler Birliği tarafından FAN'a tedarik edildi.[50][51]
- Sikorsky H-19
- Sikorsky H-34D[52][53][54][51]
- Sud Aviation SA 3130 Alouette II[55][56]
- Sud Aviation SA 316B Alouette III[51][55]
Uçaklar
değiştir- Cessna T-41B/D Mescalero eğitim uçağı[51][57]
- North American T-6G Texan eğitim/avcı bombardıman uçağı[51]
- North American RT-28B Trojan eğitim uçağı[35][51]
- North American T-28D Trojan avcı bombardıman uçağı[58][59][60][61][62][63][64]
- AC-47D Spooky gunship[53][65]
- De Havilland Canada DHC U-6 (L-20) Beaver STOL genel maksat taşıma uçağı[12]
- De Havilland DH.104 Dove kısa mesafe yolcu uçağı
- Aero Commander 560 genel maksat taşıma uçağı[51]
- Antonov An-2 genel maksat uçağı: FAN'A Sovyetler Birliği tarafından tedarik edildi.[51]
- Douglas C-47D Skytrain taşıma uçağı[53][54][66][67]
- Lisunov Li-2 genel maksat taşıma uçağı: FAN'a Sovyetler Birliği tarafından tedarik edildi.
- Curtiss C-46F Commando taşıma uçağı[35][51]
- Fairchild C-123K Provider taşıma uçağı[68][69]
- Morane-Saulnier MS 500 Criquet irtibat uçağı[70][71]
- U-17A/B hafif genel maksat uçağı[68][72]
- Cessna L-19A/O-1F Bird Dog hafif keşif/gözlem uçağı[51][53][73]
- EC-47D elektronik istihbarat uçağı[35]
Nehir tekneleri
değiştir- Cabin sınıfı devriye teknesi[74]
- Chris-Craft devriye teknesi[75]
- 11m devriye teknesi[76]
- Patrol Boat, River
- LCM-8 Landing Craft Utility
Pathet Lao'nun teçhizatı
değiştirTabancalar
değiştir- Tokarev TT-33[77]
- Tip 54 tabanca: TT-33'ün Çin kopyası.
- Tip 59 tabanca: Makarov PM'nin Çin kopyası.[78]
- Colt.45 M1911A1: Ele geçirildi.
Makineli tabancalar
değiştirKarabinalar
değiştir- M1 Carbine: Ele geçirildi.
- M1A1 Carbine: Ele geçirildi.
- M2 Carbine: Ele geçirildi.
Kurmalı tüfekler
değiştir- Mosin–Nagant: Sovyetler Birliği ve Kuzey Vietnam tarafından tedarik edildi.[80]
- Tip 53 Karabina: Çin ve Kuzey Vietnam tarafından tedarik edildi.
- MAS-36: Ele geçirildi.[22]
- Arisaka: Kuzey Vietnam tarafından sınırlı sayıda tedarik edildi.
- US M1917: Birinci Çinhindi Savaşı sırasında Fransa'dan ele geçirildi veya Viet Minh tarafından tedarik edildi.
- Mauser Kar98k: Çin ve Sovyetler Birliği'nin Kuzey Vietnam'a tedarik ettiği, daha sonra Kuzey Vietnam'ın Pathet Lao'ya tedarik ettiği tüfekler.
Keskin nişancı tüfekleri
değiştir- M/52[81]
- Dragunov SVD-63: Kuzey Vietnam tarafından sınırlı kullanım.[82]
Muharebe tüfekleri
değiştir- SKS
- Tip 56 Karabina: SKS'nin Çin kopyası.
- vz. 52
- AK-47[83][84]
- AKM[84][85]
- Tip 56 taarruz tüfeği: AK-47'nin Çin kopyası.[84]
- Tip 56-1[84]
- M1 Garand: Ele geçirildi.
- M16A1: Ele geçirildi.
Hafif makineli tüfekler
değiştir- Degtyaryov DP/DPM
- Tip 53: Degtyaryov DP/DPM'nin Çin kopyası.
- RPK
- Tip 26: ZB vz. 26'nın Çin kopyası.
- Bren: Ele geçirildi.
- FM 24/29: Ele geçirildi.
- M1918A2 BAR: Ele geçirildi.
Genel maksatlı makineli tüfekler
değiştir- Degtyaryov RP-46[86]
- RPD
- Tip 56 makineli tüfeği: RPD'nin Çin kopyası.
- PK/PKM
Ağır makineli tüfekler
değiştir- SG-43/SGM Goryunov[87]
- Tip 53/57: SG-43/SGM'nin Çin versiyonu.
- DŞKM
- Tip 54: DŞKM'nin Çin versiyonu.
- KPV
- Browning M1919A4: Ele geçirildi.[28]
El bombaları
değiştir- F1/M33 el bombası
- RG-4 anti personel el bombası
- RG-42 el bombası
- RGD-5 el bombası
- RPG-43 tanksavar bombası
- Tip 1/M33 el bombası
- Tip 42 el bombası
- Tip 59 el bombası
- Tip 67 çubuk bombası[88]
Kara mayınları
değiştir- POMZ-2 anti personel mayını
- Tip 2M anti personel mayını
- PMD-6/7 anti personel mayını
- PP-Mi-Sr anti personel mayını
- TMD-B anti personel mayını
- TM-41 tanksavar mayını
- TMB-2 tanksavar mayını
- TM-46/TMN-46 tanksavar mayını
Tanksavar roketler
değiştir- RPG-2
- RPG-7
- Tip 56: RPG-2'nin Çin kopyası.
- Tip 69 RPG
Bombaatarlar
değiştir- M79: Ele geçirildi.
Geri tepmesiz tüfekler
değiştirHavanlar
değiştir- Brandt Mle 27/31 81mm havan: Ele geçirildi.
- Tip 53 82mm havan
- PM-41 82mm havan
- M1938 107mm havan[89]
- Tip 55 120mm havan
Obüsler
değiştirHava savunma silahları
değiştir- ZU-23-2 23mm makineli top[90]
- ZPU-4 14.5mm makineli top
- M1939 (61-K) 37mm
- AZP S-60 57mm
Araçlar
değiştir- PT-76 amfibi hafif tankı[91]
- T-34/85 orta tankı[92][93]
- Tip 62 hafif tankı[35]
- T-54/55 ana muharebe tankı[94][95][96]
- BRDM-2 amfibi zırhlı keşif aracı[35]
- BTR-40 zırhlı personel taşıyıcı[28][35][97]
- BTR-152 zırhlı personel taşıyıcı[98]
- BJ-212 hafif genel maksat aracı[99]
- GAZ-69A hafif kamyonu[99]
- GAZ-51 nakliye kamyonu
- GAZ-63 nakliye kamyonu[100]
- ZiL-130 genel maksat kamyonu
- ZiS-151 genel maksat kamyonu
- ZiL-157 genel maksat kamyonu
- M35A1 nakliye kamyonu: Ele geçirildi.[101]
Helikopterler
değiştir- Mil Mi-4 taşıma helikopteri
Uçaklar
değiştir- Polikarpov Po-2 genel maksat/eğitim uçağı
- Antonov An-2 genel maksat uçağı
- Lisunov Li-2 genel maksat taşıma uçağı[50]
- İlyuşin İl-12 taşıma uçağı
Nehir tekneleri
değiştir- Oyma kano
- Sampan
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 24; 33.
- ^ Ahern. Undercover Armies: CIA and Surrogate Warfare in Laos [Gizli Ordular: CIA ve Laos'ta Vekalet Savaşı] (İngilizce). 2006, s. 52; 55.
- ^ Castle. At War in the Shadow of Vietnam [Vietnam'ın Gölgesinde Savaşta] (İngilizce).1993, s. 9-12; 15-19.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 5.
- ^ Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 97–99.
- ^ Sananikone, The Royal Lao Army and U.S. Army advice and support [Laos Kraliyet Ordusu ve ABD Ordusu danışmanlığı ve desteği] (İngilizce). 1981, s. 30.
- ^ Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 3-4.
- ^ a b Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 15-21.
- ^ a b Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 59.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 41-42.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 10; 18; 34.
- ^ a b Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 15.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 38.
- ^ Walter, Walther Pistols – PP, PPK and P 38 [Walther Tabancaları – PP, PPK ve P 38] (İngilizce) .2022, s. 68-70.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 12.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 36.
- ^ Bonn Uluslararası Savaş Araştırmaları Merkezi; Bundeswehr Doğrulama Merkezi. "Sten MP" 26 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. SALW Guide: Global distribution and visual identification. [SALW Rehberi: Küresel yayılım ve görsel tanımlama.] (İngilizce)
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 46.
- ^ Conboy ve McCouaig, South-East Asian Special Forces [Güneydoğu Asya Özel Kuvvetleri] (İngilizce). 1991, s. 8.
- ^ a b Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 3.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 10; 18.
- ^ a b "Post-WWII use of the MAS-36 rifle: Part II (export users)" [MAS-36 tüfeğinin II. Dünya Savaşı sonrası kullanımı: Bölüm II (ihraç kullanıcıları)]. wwiiafterwwii.wordpress.com. 23 Ağustos 2015. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2017.
- ^ Thompson, The M1 Carbine (İniglizce). 2011, s. 67.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 20.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 9.
- ^ a b c Rottman, The AK-47 Kalashnikov-series assault rifles [Kalaşnikov serisi taarruz tüfekleri] (İngilizce). 2011, s. 78.
- ^ a b Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 18.
- ^ a b c d e Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 34.
- ^ Rottman, The Bazooka [Bazuka] (İngilizce). 2012, s. 29-30.
- ^ Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 241-242.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 39.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 43.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 12.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 23.
- ^ a b c d e f g SIPRI Arms Transfers Database 5 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [SIPRI Silah Transferleri Veritabanı] (İngilizce)
- ^ Grandolini, Armor of the Vietnam War (2): Asian Forces [Vietnam Savaşı'nın Zırhlı Araçları (2): Asya Kuvvetleri] (İngilizce). 1998, s. 12.
- ^ Zaloga ve Laurier, M24 Chaffee Light Tank 1943–85 [M24 Chaffee Hafif Tankı 1943-85] (İngilizce). 2003, s. 22.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 8; 19.
- ^ a b Grandolini, Armor of the Vietnam War (2): Asian Forces [Vietnam Savaşı'nın Zırhlı Araçları (2): Asya Kuvvetleri] (İngilizce). 1998, s. 13.
- ^ a b Grandolini, Armor of the Vietnam War (2): Asian Forces [Vietnam Savaşı'nın Zırhlı Araçları (2): Asya Kuvvetleri] (İngilizce). 1998, s. 20.
- ^ Grandolini, Armor of the Vietnam War (2): Asian Forces [Vietnam Savaşı'nın Zırhlı Araçları (2): Asya Kuvvetleri] (İngilizce). 1998, s. 12; 20.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 40; 63.
- ^ Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 290.
- ^ Lathrop, McDonald ve Laurier, Cadillac Cage V-100 Commando 1960-71 (İngilizce). 2002, s. 38.
- ^ Christopher F. Foss, Jane's Tank & Combat Vehicle recognition guide [Jane's Tank ve Zırhlı Araç tanımlama rehberi] (İngilizce). 2002, s. 215.
- ^ a b c "Ek C, Bölüm II". US Army Technical Manual of Foreign Military Sales: Battlefield Damage Assessment and Repair [ABD Ordusu Yabancı Askeri Satışlara İlişkin Teknik El Kitabı: Savaş Alanı Hasar Değerlendirmesi ve Onarımı] (PDF) (İngilizce). Washington, D.C. 18 Aralık 1987. s. 262. TM 9-2320-356-BD. 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 63-64.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 42.
- ^ "World Air Forces 2017" [Dünya Hava Kuvvetleri 2017]. FlightGlobal (İngilizce). 2 Aralık 2016. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016.
- ^ a b Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 102 (Notlar 2, 9).
- ^ a b c d e f g h i j "Royal Lao Air Force Aircraft Types" [Laos Kraliyet Hava Kuvvetleri Uçak Türleri]. aeroflight.co.uk (İngilizce). 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016.
- ^ Gunston, An Illustrated Guide to Military Helicopters [Askeri Helikopterler için Resimli Bir Rehber] (İngilizce). 1981, s. 62.
- ^ a b c d Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 16.
- ^ a b Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 32.
- ^ a b Gunston, An Illustrated Guide to Military Helicopters [Askeri Helikopterler için Resimli Bir Rehber] (İngilizce). 1981, s. 82.
- ^ "World Air Forces 1971 pg. 932" [Dünya Hava Kuvvetleri 1979 s. 932] (İngilizce). flightglobal.com. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013.
- ^ Krivinyi, World Military Aviation [Dünya Askeri Havacılığı] (İngilizce). 1977, s. 148.
- ^ Taylor ve Munson, Jane's Pocket Book of Major Combat Aircraft [Jane's Önemli Savaş Uçakları Cep Kitabı] (İngilizce). 1973, s. 179.
- ^ Krivinyi, World Military Aviation [Dünya Askeri Havacılığı] (İngilizce). 1977, s. 178.
- ^ Andrade, Militair 1982 (İngilizce). 1982, s. 146.
- ^ Nalty, Neufeld ve Watson, An Illustrated Guide to the Air War over Vietnam [Vietnam üstündeki Hava Savaşına Resimli Bir Kılavuz] (İngilizce). 1982, s. 114-115.
- ^ Fitzsimons, The Defenders: A Comprehensive Guide to Warplanes of the USA [Müdafaacılar: ABD'nin Savaş Uçaklarına Ayrıntılı Bir Kılavuz] (İngilizce). 1988, s. 137.
- ^ Adcock, Greer ve Sewell, T-28 Trojan in action [T-28 Trojan görev üstünde] (İngilizce). 1989, s. 32; 37.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 29.
- ^ Davis ve Greer, Gunships, A Pictorial History of Spooky [Gunship'ler, Spooky'nin Resimli Bir Tarihi] (İngilizce). 1982, s. 13-14.
- ^ Nalty, Neufeld ve Watson, An Illustrated Guide to the Air War over Vietnam [Vietnam üstündeki Hava Savaşına Resimli Bir Kılavuz] (İngilizce). 1982, s. 46-49.
- ^ ADF Serials list of Australian military DC-2s/DC-3s/C-47s 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. [ADF Serials Avustralyalı askeri DC-2'ler/DC-3'ler/C-47'ler listesi] (İngilizce). Webarşiv şablonunda hata:
|url=
value. Boş. 2010-06-19 tarihinde arşivlendi. - ^ a b Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 37.
- ^ Beck, Database: Fairchild C-123 Provider [Veritabanı: Fairchild C-123 Provider] (İngilizce). 2022, s. 123.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 5.
- ^ Conboy ve Morrison. Shadow War: The CIA's Secret War in Laos [Gölge Savaş: CIA'in Laos'taki Gizli Savaşı] (İngilizce). 1995, s. 15.
- ^ Churchill, Hit My Smoke: Forward Air Controllers in Southeast Asia [Dumanıma Vur: Güneydoğu Asya'da İleri Hava Kontrolörleri] (İngilizce). 1997, s. 121.
- ^ Nalty, Neufeld ve Watson, An Illustrated Guide to the Air War over Vietnam [Vietnam üstündeki Hava Savaşına Resimli Bir Kılavuz] (İngilizce). 1982, s. 36-37.
- ^ Cabin type patrol boats - navypedia.org [Cabin sınıfı devriye tekneleri] (İngilizce)
- ^ Chris Craft patrol boats - navypedia.org [Chris-Craft devriye tekneleri] (İngilizce)
- ^ 11m patrol boats - navypedia.org [11m devriye tekneleri] (İngilizce)
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 41.
- ^ Thompson, Soviet Pistols – Tokarev, Makarov, Stechkin and others [Sovyet Tabancaları - Tokarev, Makarov, Steçkin ve diğerleri] (İngilizce). 2015, s. 74.
- ^ Jones, Richard D.; Ness, Leland S., editörler. (27 Ocak 2009). Jane's Infantry Weapons 2009/2010 [Jane's Piyade Silahları 2009/2010] (35. sayı). Coulsdon: Jane's Information Group. (İngilizce) 978-0-7106-2869-5
- ^ Harriman, The Mosin-Nagant Rifle [Mosin-Nagant Tüfeği] (İngilizce). 2016, s. 70-72.
- ^ Harriman, The Mosin-Nagant Rifle [Mosin-Nagant Tüfeği] (İngilizce). 2016, s. 55.
- ^ McNab, The SVD Dragunov Rifle [SVD Dragunov Tüfeği] (İngilizce). 2023, s. 36-37.
- ^ Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 15; 41.
- ^ a b c d Rottman, The AK-47 Kalashnikov-series assault rifles [AK-47 Kalaşnikov serisi taarruz tüfekleri] (İngilizce). 2011, s. 78.
- ^ Jones, Richard D. (27 Ocak 2009). Jane's Infantry Weapons 2009/2010 [Jane's Piyade Silahları 2009/2010] (35. sayı). Jane's Information Group. (İngilizce) 978-0-7106-2869-5
- ^ Jones, Richard D.; Ness, Leland S., editörler. (27 Ocak 2009). Jane's Infantry Weapons 2009/2010 [Jane's Piyade Silahları 2009/2010] (35. sayı). Coulsdon: Jane's Information Group. (İngilizce) 978-0-7106-2869-5.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 45.
- ^ "Stickgrenade, Type67" [Çubuk bombası, Tip 67] (İngilizce). 23 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gander, Terry J. (22 Kasım 2000). "National inventories, Laos" [Ulusal envanterler, Laos]. Jane's Infantry Weapons 2001-2002 [Jane's Piyade Silahları 2001-2002] (İngilizce). s. 3085.
- ^ Davies, UH-1 Huey Gunship vs NVA/VC Forces: Vietnam 1962–75 [UH-1 Huey Gunship'e karşı KVO/VC güçleri: Vietnam 1962-75] (İngilizce). 2021, s. 28.
- ^ Christopher F. Foss, Jane's Tank & Combat Vehicle recognition guide [Jane's Tank ve Muharebe Aracı tanıma rehberi] (İngilizce). 2002, s. 76-77.
- ^ International Institute for Strategic Studies (IISS) (2010). The Military Balance 2010. [Askeri Denge 2010] Londra: IISS (İngilizce). 978-1-85743-557-3.
- ^ The Tank That Helped Russia Defeat Nazi Germany Has Finally Retired (In Laos) [Rusya'nın Nazi Almanyası'nı Yenmesine Yardım Eden Tank Nihayet (Laos'ta) Emekli Oldu]. The National Interest. (İngilizce). 10 Ocak 2019. (Arşiv)
- ^ Christopher F. Foss, Jane's Tank & Combat Vehicle recognition guide [Jane's Tank ve Muharebe Aracı tanıma rehberi] (İngilizce). 2002, s. 72.
- ^ Kinnear, Sewell & Aksenov, Soviet T-54 Main Battle Tank [Sovyet T-54 Ana Muharebe Tankı] (İngilizce). 2018, Ek-8: T-54 tankının bilinen müşterileri ve kullanıcıları, s. 182.
- ^ Kinnear, Sewell & Aksenov, Soviet T-54 Main Battle Tank [Sovyet T-54 Ana Muharebe Tankı] (İngilizce). 2019, Ek-6: T-55 orta tankının bilinen müşteri kullanıcıları, s. 160.
- ^ Christopher F. Foss, Jane's Tank & Combat Vehicle recognition guide [Jane's Tank ve Muharebe Aracı tanıma rehberi] (İngilizce). 2002, s. 295.
- ^ Christopher F. Foss, Jane's Tank & Combat Vehicle recognition guide [Jane's Tank ve Muharebe Aracı tanıma rehberi] (İngilizce). 2002, s. 386-387.
- ^ a b Conboy ve McCouaig. The War in Laos 1960-75 [Laos'taki Savaş 1960-75] (İngilizce). 1989, s. 21.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 30.
- ^ Conboy ve Greer, War in Laos 1954–1975 [Laos'taki Savaş 1954-1975] (İngilizce). 1994, s. 64.
Dış bağlantılar
değiştir- Country Study - Laos Krallığı (İngilizce)
- Vietnam Savaşı devriye tekneleri (İngilizce)