Lesnovo Manastırı
Lesnova Manastırı ya da resmi adıyla Başmelek Mikail ve Lesnova'lı keşiş aziz Gabriel manastırı (Makedonca: Свети Архангел Михаил и пустиножителот Гаврил Лесновски)[1] Orta Çağ Makedonya'sının en önemli anıtlarından biridir. günümüze ulaşan yapı bir 14. yüzyıl bir Sırp soylusu olan Jovan Oliver tarafından yaptırılmıştır. Manastırın katholikonu genel olarak iyi korunmuş freskleri ile ünlüdür ve bugün hala Makedon Ortodoks Kilisesi'ne bağlı olarak aktifliğini sürdürmektedir.
 Başmelek Mikail Kilisesi, 1912. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Kuzey Makedonya |
| Koordinatlar | 42°00′48″K 22°13′42″D / 42.01333°K 22.22833°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Ortodoks |
| Açılış | 11. ya da 12. yüzyıl? |
| Durum | kullanımda |
| Mimari | |
| Mimari tür | Bizans mimarisi |
| Mimari biçim | Orta Çağ Sırbistan mimarisi |
| Özellikler | |
| Kubbe sayısı | 2 |
Konum
değiştirManastır, Osogovo dağının Güney-Batı yamaçlarında, yaklaşık 870 metre yükseklikte bulunan Lesnovo köyünde yer almaktadır. Lesnova köyüne en yakın konumda olan diğer kasaba Zletovo'dur ve her iki yerleşim yeri de Probiştip'e bağlıdır.[1]
Kuruluş
değiştir
Aziz Gabriel'in günümüze ulaşan biyografisine göre kilise onun yaşadığı dönemde 11 ya da 12. yüzyılda kurulmuştu. Ancak bugün bilinen manastır kompleksi 1341 yılında despot Jovan Oliver tarafından inşa ettirilmiştir. Jovan Oliver o dönemde Sırp Krallığı'nın ileri gelenlerinden biridir ve manastırın çevresini de kapsayan bir bölgeyi kontrol etmektedir. Başmelek Mikail'e adadığı kilise dışında bölgede birçok konut da inşa ettirmiştir. 1342 yılında Oliver kiliseyi tüm varlığıyla birlikte Aynoroz'un saygın kiliselerinden Hilandar'ın kontrolüne devretmiştir.
Dušan (1355) ve oğlu Zayıf Uroš (1371) döneminde Hilandar kilisesinden bağımsız hale getirilen kilise hakkında bu tarihten sonra ne olduğuna yönelik kayıtlar yetersizdir. 1381 yılında, yerel beylerden Konstantin Dejanović kiliseyi bir kez daha Hilandar'a bağlamıştır.
Mimari
değiştirKilisenin en eski bölümü, 1341 yılında yapılan ve bir kubbe ile örtülen merkezi haç planlı ana alandır. Mimarisi temel olarak geç bizans mimarisi olarak değerlendirilir.[2] Bizans ekolünden gelerek gelişen bu mimari özellikle Makedonya coğrafyasında belirli bir takım özelliklerle kendini göstermektedir. Bu bağlamda kilise gerek mimari, gerekse freskleri açısından Orta Çağ Sırbistan mimarisi başlığı altında da değerlendirilebilir.
1347 yılında kiliseye eklenen narteks de keza merkezi alanda olduğu gibi freskler ile süslendi. 1588 yılında Nikola Pepić tarafından nartekse eklenen batı girişi ise eski dönemlere kıyasen bir hayli gösterişsizdir. 20. yüzyıl ortalarında yıkılan bu bölüm son dönemde orijinaline uygun olarak yeniden inşa edilmiştir.
Freskler
değiştir
Kilise 1346-47 yıllarında, narteks ise 1349 yılında freskler ile süslenmiştir. Freskleri yapan 4 ayrı sanatçı olduğu kabul edilir. Bunlardan üçünün isimleri bilinmektedir. (Sevasto, Mihail ve Marko). Aynı dönemde resmedilen freskler olmalarına rağmen stilistik açıdan farklılıklar gösterirler. Bazı ressamlar parlak ve hareketli bir stili izlemişken, bazıları daha sakin tasvirler ortaya koymuşlardır.
Tasvirlerden bazıları Hristiyan ikonografisinde bilinmeyen metodlar kullanılarak yapılmıştır. Örneğin kırmızı renk ile tasvir edilen Başmelek Mikail atının üzerinde tanrının ordusunun bir kumandanı gibi tasvir edilmiştir. Dikkati çeken bir diğer tasvir Başmelek Mikail'in Konstantinopolis'i gelen Arap saldırılarına karşı koruduğunu gösteren fresktir. Kilisede çeşitli azizlerin tasvirlerinin yanı sıra, özgür Sırp Kilisesi'nin kurucuları sayılan Aziz Simeon ve Aziz Sava'nın tasvirlerine de yer verilmiştir.[3]
Kubbede diğer ortodoks kiliselerinde de olduğu gibi Christus Pantokrator freski görülür. Kilisede tasvir edilen sahneler arasında Kırk şehitler olayı, göksel ayin, 4 evangelist sembolleri İsa'nın mucizeleri gibi sahneler sayılabilir. Apsiste bakire Meryem görünürken, İsa öncülüğünde havarileriyle birlikte gerçekleştirilen bir komünyon ayini tasviri de bemada görülebilmektedir.
Tüm bunların dışında kilisenin banisi Jovan Oliver de elinde kilisenin bir maketi ile tasvir edilmiştir. Lesnovo manastırında bulunan Başmelek Mikail kilisesi ikonografik açıdan yine Makedonya'da bulunan Decani, Gracanica ve Staro Nagoričane kiliseleri ile benzerlik gösterir.
İkonostasis
değiştirBüyük ahşap ikonostasis 1811-14 yıllarında Petre Filipović tarafından tamamlandı. Bu Petre Filipović'in yaptığı meşhur ikonostasislerden ilkidir.[4]
Ayrıca bakınız
değiştirNotlar
değiştir- ^ a b "Лесновскиот манастир". macedonium.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
- ^ "Monastery Lesnovo". atlantaserbs.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
- ^ "Manastir Lesnovo". Dereta. 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.
- ^ "Lesnovo Monastery". utms.edu.mk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2015.