Vikipedi

Septimius Severus

Roma imparatoru
(Lucius Septimius Severus sayfasından yönlendirildi)

Septimius Severus (Latince: Lucius Septimius Severus Augustus;[2] 11 Nisan 145 – 4 Şubat 211), sadece Severus olarak da anılır, 193'ten 211'e kadar Roma imparatoruydu. Afrika eyaletinin Leptis Magna şehrinde doğdu. Afrika kökenli ilk Roma imparatorudur. Marcus Aurelius ve Commodus'un hükümdarlıkları döneminde devlet kademelerinde yükseldi. Beş İmparator Yılı'nda İmparator Pertinax'ın ölümünü takiben Severus gücü ele geçirdi.[3]

Septimius Severus
İmparator Septimius Severus'un büstü
21. Roma imparatoru
Hüküm süresi9 Nisan 193 - 4 Şubat 211
Önce gelenDidius Julianus
Sonra gelenCaracalla ve Publius Septimius Geta
Doğum11 Nisan 145
Leptis Magna
Ölüm4 Şubat 211 (65 yaşında)[1]
Eboracum (bugün York, İngiltere)
Eş(ler)iPaccia Marciana
Julia Domna
Tam adı
Lucius Septimius Severus
HanedanSeveruslar Hanedanı
BabasıPublius Septimius Geta
AnnesiFulvia Pia

Pertinax'ın katilinden iktidarı satın alan Didius Julianus'u öldüren Severus, bunun ardından tahta göz diken rakipleri General Pescennius Niger ve General Clodius Albinus ile savaşa girdi. Niger'i İssus Savaşı'nda (194'te) Kilikya'da mağlup etti.[3] Aynı sene ordusunu daha doğuya yürüterek Osroene Krallığını Roma'ya ilhak etti.[4] Bundan üç sene sonra da Galya'da Lugdunum Muharebesi'nde Albinus'u yendi.[5]

Batı eyaletlerinde iktidarını sağlamlaştırdıktan sonra Severus 197 yılında Part İmparatorluğu'na savaş açtı ve Roma ordusu Partların başkenti Tizpon'u yıktı, bunun sonucunda Roma sınırları Dicle'ye kadar genişlemiş oldu.[6] Severus bundan başka, Arabia Petraea'da inşa edilmiş olan sınır güvenliği sistemi Limes Arabicus'u genişletti ve takviye etti.[7] 202'de Mauretania'da Garamantlara sefer düzenledi, başkentleri Germa'yı ele geçirdi ve Limes Tripolitanus sınır sistemini devletin güney sınırları boyunca genişletti.[8]

Hükümdarlığının sonraki yıllarında Britanya'ya yolculuk yaptı. Hadrian Duvarı'nı güçlendirdi ve Antoninus Duvarı'nı yeniden ele geçirdi. 208'de Kaledonya'ya (günümüzün İskoçyası) sefer düzenledi, 210'da onu öldürecek olan hastalığa yakalanmasıyla Kaledonya'yı ele geçirme planı başarısız oldu.[9] 211'in başlarında Eboracum'da öldü.[1] Yerine oğulları Caracalla ve Geta geçti. Oğullarının hükümdar olmasıyla Severuslar Hanedanı kurulmuş oldu. Bu, Üçüncü Yüzyıl Krizi'nden önce hüküm süren son Roma hanedanıdır.

Hayatı

değiştir

Lucius Severus Kuzey Afrika'da bugünkü Libya, Tunus ve antik dönemde Kartaca olarak bilinen bölgenin güney doğusunda Leptis Magna'da doğdu ve yetişti. Severus, Equestrian sınıftan seçkin ve varlıklı bir ailesinden geliyordu. Severus Libya-Fenike ve Roma soyundan olup, Latinceyi Fenike aksanı ile konuşurdu. Babası Publius Septimius Geta, Libya-Fenike kökenli bir Berberi soylusu idi. Hakkındaki oldukça az bilgiye göre çok büyük politik görevler almamıştı ama iki tane kuzeni Konsül olarak İmparator Antoninus Pius'un hizmetinde bulunmuştu. Annesi Fulvia Pia soylu bir Romalıydı. Ailesi İtalya'dan Kuzey Afrika göçmüştü ve Fulvius soyu olarak, eski ve politik olarak etkili, patrici kökenli bir ailedendi. Lucius Severus'un Publius Septimius Geta ve Septimia Pia adlı iki küçük kardeşi vardı. Severus’un anne tarafından kuzeni Praetorian muhafız ve konsül Gaius Fulvius Plautianus'tu.

Yükselişi

değiştir

Severus 172'de İmparator Marcus Aurelius tarafından Roma Senatosu'na Senatör olarak atandı. Severus 190'da Konsül, takip eden yılda ise İmparator Commodus'dan Pannonia Lejyonlarının komutasını aldı. 193'te Pertinax'ın kuvvetleriyle beraber öldürülmesi üzerine, Carnuntum'da imparator ilan edildi ve hızlı bir şekilde İtalya'ya döndü. Eski İmparator Didius Julianus Senato tarafından ölüme mahkûm edilip, öldürüldü ve Severus Roma'nın idaresini muhalefetle karşılaşmadan ele geçirdi. Bu sırada Suriye Lejyonları Pescennius Niger'i imparator ilan etmişti. Aynı anda Severus Britanya'nın belki de ona karşı Didius'u desteklemiş olan güçlü valisi Clodius Albinus'a, içerisinde Sezarlık payesinde bulunan ve zaman içerisinde yükselmeyi ima eden makul bir teklifte bulundu. Onun artçı desteği ile, doğuya hareket etti ve 194'te Issus Savaşında Niger'in kuvvetlerini bozguna uğrattı. Ertesi yılı Niger'e yardım eden Mezopotamya ve Pers derebeylerini yok etmeye ayırdı. Ardından, Severus oğlu Caracalla'yı halefi olarak ilan etti. Albinus, Kuvvetleri tarafından İmparator olarak selamlanıp Galya'ya doğru hareket edince, Severus Roma'da kısa bir konaklamadan sonra, onunla karşılaşmak için Kuzey'e yöneldi. 19 Şubat 197 tarihli Lugdunum Muharebesi'nde, çoğunlukla İllirya, Moesia ve Daçya lejyonlarından oluşmuş 100,000 kişilik bir ordu ile Clodius Albinus'u yenerek ortadan kaldırıldı. Böylece İmparatorlukta kontrolü tam olarak sağlamış oldu.

İmparator

değiştir

Severus bir askerdi ve askerliği boyunca şeref peşindeydi. 197'de Pescennius Niger'e destek verenlerden intikam almak için Pers İmparatorluğu'na karşı kısa ve başarılı bir savaş yaptı. Pers başkenti Tizpon lejyonlar tarafından yağmalandı ve Mezopotamya'nın kuzey yarısı Roma'ya iade edildi.

Severus'un Roma Senatosu ile ilişkileri hiçbir zaman iyi olmadı. Başından beri ordu yardımı ile elde ettiği gücü nedeniyle gözden düşmüştü. Severus kendisine karşı kötülük ve komplo planladıkları gerekçesiyle düzinelerce Senatörün idamını emretti ve onların yerlerine kendisine yakın adamlarını yerleştirdi. Aynı zamanda imparatorun kişisel muhafızı olan Praetorian muhafızlar'ı kendi adamlarıyla yeniden düzenledi ve Roma yakınlarında Albanum'a 50,000 kişilik kendisine sadık bir birlik yerleştirdi. Saltanatı süresince yaklaşık 25/30 arasındaki Lejyon sayısını 33'e yükseldi. Aynı zamanda destek birlikleri (Numerii)'lerinde sayısı da arttırıldı. Bu birliklerin birçoğu doğu sınırlarından geliyordu. Buna ek olarak Lejyonlarda yıllık ücret 300'den 500 denarius'a yükseltildi.

Yaptıklarıyla Roma'yı askeri bir diktatörlüğe dönüştürdüğü halde, Commodus döneminin moral çöküntüsü ve sınırsız yozlaşmasından kurtulan Romalı yurttaşların gözünde oldukça popülerdi. Pers Ülkesinden zaferle dönmesi anısına Roma'da Septimius Severus Zafer Takı'nı diktirdi.

Kaynaklara göre, Severus 197 yılından sonra İmparatorluğun yönetim kademelerinin kontrolünü eline geçiren Gaius Fulvius Plautianus'un ağır etkisi altında kalmaya başladı. Plautianus'un kızı, Fulvia Plautilla, Severus'un oğlu Caracalla ile evlenmişti. Aşırı gücü 205 sonlarında imparatorun ölmekte olan kardeşinin ithamlarıyla ile sona erdi ve öldürüldü. Ardılı iki praefecti, hukukçu Aemilius Papinianus'da dahil, her nasılsa daha geniş yetkiler elde ettiler. 208 yılı başlarında Severus Roma Britanyası'nı barbarlara karşı savunma görevini ve ardından Eburacum (York)'ta ciddi şekilde hastalanana kadar Hadrian Duvarı'nın tamiratı işini üzerine aldı. 4 Şubat 211'de öldü. 211'de ölümü üzerine Severus Senato tarafından tanrılaştırıldı ve karısı Julia Domna'nın tavsiyesi üzerine iki kavgacı oğlu Caracalla ve Geta halefleri oldular. Severus tarafında imparatorlukta sağlanan istikrar yakında kaybolacaktı.

 
Altın Aureus 193'te Septimius Severus tarafından kendisini İmparator ilan eden XIV Gemina Martia Victrix Lejyonu adına bastırılmıştır.

Başarıları

değiştir

İmparatorluğa pahalıya mal olan askeri temayüllerine rağmen Severus, zamanında Roma'nın ihtiyacı olan güçlü bir yöneticiydi. Takip eden birkaç yöneticinin de dahil olduğu "Asker İmparatorlar"ın başlangıcıydı. Her halükarda, bazı bakış açılarına göre ihtiyaç olduğu halde, Ordu imtiyazlarını artırma politikası çağdaşları Cassius Dio ve Herodianus tarafından eleştirildi: özellikle de, yeni ordunun beslenmesi için sivil halk üzerinde artan zorlukları (vergi artışları) işaret ettiler.

Severus aynı zamanda inşaat faaliyetleriyle de dikkat çeker. Roma Forumundaki Zafer Takı onun adıyla anılır. Aynı zamanda, Roma'da Septizodium'u inşa ettirmiş ve doğum yeri olan Leptis Magna'yı zenginleştirmiştir (203'teki ziyaretinin anısına bir Zafer Takı inşa edilmiştir).

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Birley (1999), s. 187.
  2. ^ Severus adının Klasik Latince'de orijinal yazılışı şu şekildedir: LVCIVS SEPTIMIVS SEVERVS AVGVSTVS.
  3. ^ a b Birley (1999), s. 113.
  4. ^ Birley (1999), s. 115.
  5. ^ Birley (1999), s. 125.
  6. ^ Birley (1999), s. 130.
  7. ^ Birley (1999), s. 134.
  8. ^ Birley (1999), s. 153.
  9. ^ Birley (1999), s. 170–187.

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir
  • Anthony Birley. Septimius Severus: The African Emperor (Septimius Severus: Afrikalı İmparator), 1998. ISBN 0-415-16591-1, (İngilizce)
  • Michael Grant. The Roman Emperors (Roma İmparatorları), 1985. ISBN 0-7607-0091-5, İngilizce)
  • Michael Grant. The Severans: The Changed Roman Empire, (Severuslar: Değişen Roma İmparatorluğu), 1996. ISBN 0-415-12772-6, (İngilizce)
  • A. Daguet-Gagey, Septime Sévère (Paris, 2000).
  • Alison Cooley, "Septimius Severus: the Augustan Emperor," in Simon Swain, Stephen Harrison and Jas Elsner (eds), Severan culture (Cambridge, CUP, 2007).
  • Johannes Hasebroek, Untersuchungen zur Geschichte des Kaisers Septimius Severus (Cambridge, 1921).
  • R.G. Hovannisian, The Armenian People From Ancient to Modern Times, Volume I: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century, Palgrave Macmillan, 2004
  • Achim Lichtenberger, Severus Pius Augustus: Studien zur sakralen Repräsentation und Rezeption der Herrschaft des Septimius Severus und seiner Familie (193–211 n. chr.) (Leiden; Boston: Brill, 2011) (Impact of Empire, 14).

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Septimius Severus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Septimius Severus
Doğumu: 11 Nisan 146 Ölümü: 4 Şubat 211
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Didius Julianus 		 
Roma imparatoru
193 - 211 		Sonra gelen:
Caracalla ve Publius Septimius Geta
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Septimius_Severus&oldid=33705306" sayfasından alınmıştır