Vikipedi

NGC 221

cüce galaksi
(M32 sayfasından yönlendirildi)

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi.[6] Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[7] Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

Messier 32
Cüce eliptik galaksi M32
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızAndromeda
Sağ açıklık (α)00sa 42d 41,8s[1]
Dik açıklık (δ)+40° 51′ 55″[1]
Galaksi sınıfıcE2 AGN[1]
Görünür büyüklük (V)8,1[2]
Görünür büyüklük (B)9,1[2]
Yüzey parlaklığı (SB)12,5[2]
Boyut8′,7 × 6′,5[1]
Özellikler
Grup veya kümeYerel Grup
(Andromeda altgrubu)[1]
Kırmızıya kayma (z)−0,000667 ± 0,000020[1]
Helyo dikey hız ()(−200 ± 6) km/sn[1]
Mesafe2,49 ± 0,08 MIy (763 ± 24 kpc)[3][4][5]
Keşif
Guillaume Le Gentil (29 Ekim 1749)
Katalog belirtmeleri
M 32 • NGC 221 • UGC 452 • PGC 2555 • CGCG 535-16 • MCG +7-2-15 • IRAS 00399+4035 • Arp 168 • GC 117 • h 51 • Ark 12 • Bode 2 • Struve 1
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Gökada, nispeten nadir bulunan kompakt eliptik (cE) gökada sınıfının bir prototipidir. Yıldızlarının yarısı sadece 100 parseklik bir etkin yarıçap içinde yoğunlaşmaktadır.[8][9] Merkezi yıldızlardaki yoğunluk, Hubble Uzay Teleskobu tarafından çözülen en küçük yarıçapta 3 Mpc'yi aşarak inanılmaz bir biçimde artar[10] ve bu merkezi yıldız kümesinin loş (yarı-ışık) yarıçapı 6 parsek civarındadır.[11] Daha sıradan eliptik gökadalar gibi M32'de neredeyse hiç toz veya gaz içermeyen ve dolayısıyla halihazırda yıldız oluşumuna sahip olmayan çoğunlukla yaşlı, soluk kırmızı ve sarı yıldızları içerir.[12] Bununla birlikte, nispeten yakın bir geçmişte yıldız oluşumunun ipuçlarını da göstermektedir.[13]

M32, Yerel Grup içindeki Andromeda altgrubu üyesidir.[1]

Kökeni

değiştir
 
Andromeda gökadası. M32, merkezin üstünde ve solundaki parlak olan nesnedir.

M32'nin yapısını ve yıldız içeriğini geleneksel gökada oluşumu modelleriyle açıklamak zordur. Teorik iddialar ve bazı simülasyonlar M31'in güçlü kütleçekim alanının sarmal veya merceksi bir gökadayı, kompakt eliptik bir yapıya dönüştürebileceğini gösteren bir senaryoyu önerir. Küçük bir diske sahip bir gökada, M31'in orta kısımlarına düştüğü zaman dış katmanlarının çoğu sıyrılmış olacaktır. Küçük gökadanın merkezi şişkinliği ise bu durumdan çok daha az etkilenir ve şeklini korur. Yerçekimsel gelgit etkileri, aynı zamanda gazı içeri doğru itebilir ve küçük gökadanın çekirdeğinde bir yıldız patlamasını tetikleyerek bugün gözlemlenen yüksek M32 yoğunluğuna neden olmuş olabilir.[14] M32'nin soluk bir dış diske sahip olduğuna dair kanıtlar vardır[15] ve bu nedenle tipik bir eliptik gökada değildir.

Yeni simülasyonlar M32'nin 800 milyon yıl önceki merkez dışı etkisinin, M31 diskindeki günümüzdeki kaymaya sebep olabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.[16] Ancak bu özellik yalnızca ilk yörünge geçişi sırasında ortaya çıkar, halbuki gelgitlerin normal bir cüceyi M32'ye dönüştürmesi için birçok yörünge geçişi gerekir. Gözlemlenen renkler ve M32 civarındaki yıldız popülasyonları, M31'in yıldız halesiyle uyuşmuyor.[17] Bu da M32'den gelen gelgit kayıplarının kaynağı olmadığını gösterir. Bütün bunlar birlikte ele alındığında, M32'nin halihazırda kompakt durumda meydana geldiği ve kendi yıldızlarının çoğunu koruduğu öne sürülebilir.

Diğer bir hipotez, M32'nin daha önce Yerel Grup'un üçüncü büyük üyesi olan eski bir sarmal gökada M32p'nin en büyük kalıntısı olduğu yönündedir.[18] Bu simülasyona göre, M31 (Andromeda) ve M32p yaklaşık iki milyar yıl önce birleşti. Bu hipotez, mevcut M31 yıldız halesinin olağandışı karakterini ve M32'nin yapısı ile içeriğini açıklayabilir.[19]

Kara delik

değiştir

M32, kütlesinin 1,5 ile 5 milyon güneş kütlesi arasında olduğu tahmin edilen bir süper kütleli kara delik içerir.[20][21][22][23][24][25] Merkezinde bulunan soluk bir radyo ve X-ışını kaynağı (Sgr A* 'ya benzer şekilde M32* olarak adlandırılır) kara delik üzerindeki gaz birikimine bağlanır.[26][27]

Ayrıca bakınız

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e f g h "NASA/IPAC Extragalactic Database". NED results for object NGC 0221. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019. 
  2. ^ a b c "SEDS". Revised NGC Data for NGC 221 (İngilizce). 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Jensen, Joseph B.; Tonry, John L.; Barris, Brian J.; Thompson, Rodger I.; Liu, Michael C.; Rieke, Marcia J.; Ajhar, Edward A.; Blakeslee, John P. (2003). "Measuring Distances and Probing the Unresolved Stellar Populations of Galaxies Using Infrared Surface Brightness Fluctuations". Astrophysical Journal. 583 (2). ss. 712-726. arXiv:astro-ph/0210129 $2. Bibcode:2003ApJ...583..712J. doi:10.1086/345430. 
  4. ^ Karachentsev, I. D.; Karachentseva, V. E.; Hutchmeier, W. K.; Makarov, D. I. (2004). "A Catalog of Neighboring Galaxies". Astronomical Journal. 127 (4). ss. 2031-2068. Bibcode:2004AJ....127.2031K. doi:10.1086/382905. 
  5. ^ Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G. (2006). "Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field". Astrophysics. 49 (1). ss. 3-18. Bibcode:2006Ap.....49....3K. doi:10.1007/s10511-006-0002-6. 
  6. ^ Seligman, Courtney. "NGC 221 (= M32 = PGC 2555 = Arp 168)". 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019. 
  7. ^ Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 2. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  8. ^ Kent, S. M. (1987). "Surface photometry of six local group galaxies". Astronomical Journal. Cilt 94. ss. 306-314. Bibcode:1987AJ.....94..306K. doi:10.1086/114472. 
  9. ^ Mateo, M. L. (1998). "Dwarf Galaxies of the Local Group". Annual Review of Astronomy and Astrophysics. Cilt 36. ss. 435-506. arXiv:astro-ph/9810070 $2. Bibcode:1998ARA&A..36..435M. doi:10.1146/annurev.astro.36.1.435. 
  10. ^ Lauer, T. R.; Faber, S. M.; Currie, D. G.; Ewald, S. P.; Groth, E. J.; Hester, J. J.; Holtzman, J. A.; Light, R. M.; O'Neil Jr, E. J.; Shaya, E. J.; Westphal, J. A. (1992). "Planetary camera observations of the central parsec of M32" (PDF). Astronomical Journal. Cilt 104. ss. 552-562. Bibcode:1992AJ....104..552L. doi:10.1086/116254. 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ekim 2019. 
  11. ^ Graham, A.W. and Spitler, L.R., Quantifying the coexistence of massive black holes and dense nuclear star clusters
  12. ^ Kepple, George Robert; Sanner, Glen W. (1998). The Night Sky Observer's Guide. Vol. 1. Willmann-Bell. s. 17. ISBN 978-0-943396-58-3. 
  13. ^ Rudenko, Pavlo; Worthey, Guy; Mateo, Mario (2009). "Intermediate age clusters in the field containing M31 and M32 stars". The Astronomical Journal. 138 (6). ss. 1985-1989. Bibcode:2009AJ....138.1985R. doi:10.1088/0004-6256/138/6/1985. 
  14. ^ Bekki, Kenji; Couch, Warrick J.; Drinkwater, Michael J.; Gregg, Michael D. (2001). "A New Formation Model for M32: A Threshed Early-Type Spiral Galaxy?" (PDF). Astrophysical Journal Letters. 557 (1). ss. L39. arXiv:astroph/0107117 $2. Bibcode:2001ApJ...557L..39B. doi:10.1086/323075. 
  15. ^ Graham, A. W. (2002). "Evidence for an Outer Disk in the Prototype Compact Elliptical Galaxy M32". Astrophysical Journal Letters. 568 (1). ss. L13-L17. arXiv:astro-ph/0202307 $2. Bibcode:2002ApJ...568L..13G. doi:10.1086/340274. 
  16. ^ Dierickx, M.; Blecha, L.; Loeb, A. (2014). "Signatures of the M31-M32 Galactic Collision". Astrophysical Journal. 788 (2). ss. L38. arXiv:1405.3990 $2. Bibcode:2014ApJ...788L..38D. doi:10.1088/2041-8205/788/2/L38. 
  17. ^ Choi, P. I.; Guhathakurta, P.; Johnston, K. V. (2002). "Tidal Interaction of M32 and NGC 205 with M31: Surface Photometry and Numerical Simulations". Astronomical Journal. 124 (1). ss. 310-331. arXiv:astro-ph/0111465 $2. Bibcode:2002AJ....124..310C. doi:10.1086/341041. 
  18. ^ "The Milky Way's long-lost sibling finally found". University of Michigan News (İngilizce). 23 Temmuz 2018. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 
  19. ^ D’Souza, Richard; Bell, Eric F. (23 Temmuz 2018). "The Andromeda galaxy's most important merger about 2 billion years ago as M32's likely progenitor". Nature Astronomy (İngilizce). 2 (9). ss. 737-743. arXiv:1807.08819 $2. Bibcode:2018NatAs...2..737D. doi:10.1038/s41550-018-0533-x. ISSN 2397-3366. 
  20. ^ Tonry, J. L. (1984). "Evidence for a central mass concentration in M32". Astrophysical Journal Letters. Cilt 283. ss. L27. Bibcode:1984ApJ...283L..27T. doi:10.1086/184326. 
  21. ^ Bender, R.; Kormendy, J.; Dehnen, W. (1996). "Improved Evidence for a 3×106 M⊙ Black Hole in M32: Canada-France-Hawaii Telescope Spectroscopy with FWHM = 0.47" Resolution". Astrophysical Journal Letters. 464 (2). ss. L123-L126. Bibcode:1996ApJ...464L.123B. doi:10.1086/310098. 
  22. ^ Joseph, C. L.; Merritt, D.; Olling, R.; Valluri, M.; Bender, R.; Bower, G.; Danks, A.; Gull, T.; Hutchings, J.; Kaiser, M. E.; Maran, S.; Weistrop, D.; Woodgate, B.; Malumuth, E.; Nelson, C.; Plait, P.; Lindler, D. (2001). "The Nuclear Dynamics of M32. I. Data and Stellar Kinematics". Astrophysical Journal. 550 (2). ss. 668-690. arXiv:astro-ph/0005530 $2. Bibcode:2001ApJ...550..668J. doi:10.1086/319781. 
  23. ^ Verolme, E. K.; Cappellari, M.; Copin, Y.; van der Marel, R. P.; Bacon, R.; Bureau, M.; Davies, R. L.; Miller, B. M.; de Zeeuw, P. T. (2002). "A SAURON study of M32: measuring the intrinsic flattening and the central black hole mass". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 335 (3). ss. 517-525. arXiv:astro-ph/0201086 $2. Bibcode:2002MNRAS.335..517V. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15832.x. 
  24. ^ Valluri, M.; Merritt, D.; Emsellem, E. (2004). "Difficulties with Recovering the Masses of Supermassive Black Holes from Stellar Kinematical Data". Astrophysical Journal. 602 (1). ss. 66-92. arXiv:astro-ph/0210379 $2. Bibcode:2004ApJ...602...66V. doi:10.1086/380896. 
  25. ^ van den Bosch, R. C. E.; de Zeeuw, P. T. (2010). "Estimating black hole masses in triaxial galaxies". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 401 (3). ss. 1770-1780. arXiv:0910.0844 $2. Bibcode:2010MNRAS.401.1770V. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15832.x. 
  26. ^ Ho, Luis C.; Terashima, Yuichi; Ulvestad, James S. (2003). "Detection of the "Active" Nucleus of M32". Astrophysical Journal. 589 (2). ss. 783-789. arXiv:astro-ph/0303060 $2. Bibcode:2003ApJ...589..783H. doi:10.1086/374738. 
  27. ^ Yang, Yang; Li, Zhiyuan; Sjouwerman, Loránt O.; Wang, Q. Daniel; Gu, Qiusheng; Kraft, Ralph P.; Yuan, Feng (2015). "Detection of a Compact Nuclear Radio Source in the Local Group Elliptical Galaxy M32". Astrophysical Journal Letters. 807 (1). ss. L19. arXiv:1502.03231 $2. Bibcode:2015ApJ...807L..19Y. doi:10.1088/2041-8205/807/1/L19. 

Bahar açısına göre önceki: M 110 | Bahar açısına göre sonraki: M 31
Katalog sırasına göre önceki: M 31 | Katalog sırasına göre sonraki: M 33

Bakmak istediğiniz cisminin resmini seçiniz

 M1Messier 2Messier 3Messier 4Messier 5KelebekMessier 7Deniz Kulağı BulutsusuMessier 9Messier 10Yaban ÖrdeğiMessier 12Messier 13Messier 14Messier 15Kartal BulutsusuOmega BulutsusuMessier 18Messier 19Üç Boğumlu BulutsuMessier 21Messier 22Messier 23Messier 24Messier 25Messier 26Halter BulutsusuMessier 28Messier 29Messier 30Andromeda GalaksisiNGC 221Üçgen GalaksisiMessier 34Messier 35Messier 36Messier 37Messier 38Messier 39Messier 40Messier 41Orion BulutsusuMessier 43Messier 44ÜlkerMessier 46Messier 47Messier 48Messier 49Messier 50Girdap gökadasıMessier 52Messier 53Messier 54Messier 55Messier 56Halka bulutsusuMessier 58Messier 59Messier 60Messier 61Messier 62Ayçiçeği GökadasıSiyah Göz GökadasıMessier 65Messier 66Messier 67Messier 68Messier 69Messier 70Messier 71Messier 72Messier 73NGC 628Messier 75Küçük Halter BulutsusuNGC 1068Messier 78Messier 79NGC 6093NGC 3031Messier 82Messier 83Messier 84Messier 85Messier 86Messier 87Messier 88Messier 89Messier 90Messier 91Messier 92Messier 93Messier 94Messier 95Messier 96Baykuş BulutsusuMessier 98Messier 99Messier 100Fırıldak GalaksisiNGC 5866Messier 103Sombrero GökadasıMessier 105Messier 106Messier 107Messier 108Messier 109Messier 110
Messier nesneleri kataloğu

  Liste

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=NGC_221&oldid=33415475" sayfasından alınmıştır