Manuel de Godoy

Don Manuel Francisco Domingo de Godoy (di Bassano) y Alvarez de Faria, de los Ríos y Sánchez-Zarzosa, ayrıca Manuel de Godoy y Alvarez de Faria de los Ríos Sánchez Zarzosa, (12 Mayıs, 1767 - 4/7 Ekim 1851), 1792 - 1797 ve 1801 - 1808 yılları arasındaki İspanya başbakanı. En çok bilineni Barış Prensi (Príncipe de la Paz) olmak üzere pek çok unvana sahiptir.

Gençlik yılları

Godoy, Badajoz'daki Castuera'da servet sahibi olmayan Ekstremaduralı bir ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası, aristokrat temelleri olan fakat gücünü kaybetmiş bir albaydı. 1784 yılında, 17 yaşındayken Godoy, Madrid'e taşındı ve kraliyet korumalarına katıldı. Aslında, Madrid'e macera yaşamak için gitmişti ve hedefleri arasında gitar çalmak vardı. 1788 yılında, İspanyol veliahtı Carlos ile tanıştı. Bir sonraki sene Carlos, IV. Carlos olarak tahta çıkacaktı. Koruma olarak Kraliçe Maria'nın gözüne girdi ve kral IV. Carlos'un güvenini kazandı.

Godoy, çok hızlı bir şekilde kral ve kraliçenin favorisi haline geldi. 30 Aralık 1788'de kendisine sarayda bir ofis verildi ve 1789 yılında albay unvanını aldı. Kasım 1789'da ise Santiago Şövalyesi oldu. Bir sene geçmeden, Ağustos 1790'da ise komutan unvanını aldı.

İspanya'nın başbakanı

Başbakanlıktaki ilk yılları

Godoy'a sık sık verilen terfiler, kral ve kraliçe üzerindeki artan etkisinin sinyalleriydi. 1791 yılında o dönemki başbakan Floridablanca, Godoy'u kraliçeyle ilişki yaşamakla suçladı. 1792 yılının Ocak ayında ise Floridablanca, İspanya'nın Fransa'yla olan ilişkilerini yürütmekte başarısız olduğu için görevinden alındı. Ardından bu göreve atanan Aranda da kısa zaman sonra görevi bıraktı ve Kraliçe Maria Luisa, kralı Godoy'un başbakan olması için ikna etti. Kral devlet işleri ile ilgilenmek istemediği için kendi yerine bu işlerle ilgilenecek hırslı ve güvenebileceği biri olan Godoy'un başbakan olmasını kabul etti.

Başbakan olduktan sonra İspanya'nın Fransa ile olan nötr ilişkisini devam ettirdi. 1793 yılında, Fransa Kralı XVI. Louis'nin giyotine gitmesini engelleyemedi. İspanya, Louis'nin infazını protesto etti. Bu protestoları sebebiyle Fransa'nın ilk cumhuriyeti İspanya'ya savaş ilan etti. Fransa orduları ülkeye saldırdı. 1795 yılında, Godoy Fransa ile bir antlaşma yaptı. Bu antlaşmayla İspanya'nın sınırları kurtuldu fakat Hispanyola Adası Fransızlar'a geçti. Bu antlaşma sebebiyle ihanetle suçlansa da sonuçta "Barış Prensi" unvanını aldı. 1796 yılında, ikinci bir antlaşma ile Büyük Britanya'ya savaş ilan ettiler. Bu savaş Portekiz'i de zor durumda bıraktı. Portekiz, Britanya müttefik olduğu için İspanya'nın Fransa'yla müttefik olmasından rahatsızdı. Bu iki ülke düşman oldular.

1797 yılında, Maria Luisa, Godoy'u metresi Pepita'da uzaklaştırmak için başka bir evlilik teklif etti. Bu evlilik ayrıca kraliçe ve Godoy arasındaki gizli ilişkiyi de maskeleyecekti. Maria Luisa'nın önerdiği isim Carlos'un kuzeni Maria Teresa idi. İkili hiç tanışmamış olsa da Maria Terasa ailesinden kalan serveti korumak için bu evliliğe sıcak bakıyordu. 11 Eylül ya da 2 Ekim'de Madrid'de evlendiler. Bu evlilik antlaşması ile Godoy çok büyük bir finansal yardım aldı ve metresi ile karısıyla yaşadığı evde ilişkisine devam etti.

Godoy, hem ülkenin Fransa'yla hem de kendisinin kraliçeyle olan ilişkilerinin zayıflaması sebebiyle 1797 yılından başbakanlıktan alındı. Mart 1798'de ise dış işleri bakanı olarak atandı. 1801 yılında ise unvanını geri kazandı. Fransa'nın da desteği ile Portekiz'e savaş ilan etti. Aynı yıl ülkeyi işgal ettiler. 1802 yılında, Britanya ile antlaşma imzalaması Napoleon'u çok kızdırdı. İmparator, Kral IV. Carlos'a bir mektup yazarak, Godoy'un İspanya'nın gerçek kralı olduğunu ve Maria Luisa'nın sevgilisi olduğunu söyledi. Mektup, önce Godoy'un adamlarının eline geçti, fakat kendini çok güvende hisseden Godoy, mektubun Carlos'a ulaşmasına izin verdi.

Sonraki yılları

1805 yılında, Britanyalılar, Peru'dan İspanya'ya gelen İspanyol gemilerine saldırdıkları için Godoy bir kere daha Britanya'ya savaş ilan etti. Fransa'nın da İspanya'ya müttefik olduğu bu savaşın sonunda Britanya Trafalgar Zaferi'ne imza attı ve böylece İspanya'nın dünyanın en önemli güçlerinden biri olma hayali son buldu.

1807 yılında, Napoleon, Portekiz'i işgal edip üç parçaya bölmeyi teklif etti. Buna göre, ülkenin bir parçası Fransa'nın, bir parçası ise İspanya'nın olacaktı. Son parça ise Godoy'a verilecek ve kendisi Algarve Prensi unvanını alacaktı. Prenslik olarak da İspanya krallığının koruması altına girecekti. Hırslarının sonu olmayan Godoy, Napoleon'un bu teklifini kabul etti. Veliaht VII. Fernando da Godoy'dan nefret ediyordu. Godoy bu antlaşma ile İspanya'daki belirsiz geleceğine de son vermiş olacaktı.

Fakat, Fransa'nın sözlerinin boş olduğu kısa bir süre sonra ortaya çıktı. Aralık ayında Fransa, İspanya'yı işgal etti. Mart 1808'te Godoy, IV. Carlos, Maria Luisa ve maiyetleri Meksika'ya kaçmak amacıyla yola çıktılar.

Fernando'ın destekçileri, Godoy'un İspanya'yı Napoleon'a sattığına dair bir hikâye yaydılar. 18 Mart'ta, Godoy'un sarayını basana isyancılar, orada sadece metresi Pepita'yı bulabildiler. İki gün sonra ise Godoy ele geçirildi. Godoy'u kurtarabilmek için IV. Carlos tahttan feragat ettiğini açıkladı.

Sürgün

Godoy, bundan sonraki birkaç yılını Carlos, Maria Luisa, kızı Carlota Luisa, metresi Pepita ve metresinden olan oğlu ile birlikte sürgünde geçirdi. Karısı onlarla birlikte değildi çünkü 1808 yılında boşanmışlardı. Ekim 1808'te gelecek dört senelerini geçirecekleri Marsilya'ya geldiler. Temmuz 1812'de Roma'ya taşındılar ve orada Barberini Sarayı'nda yaşadılar.

1814 yılında, VII. Fernando, İspanya kralı oldu (Altı yıl boyunca Fransa'da yaşamıştı). Ebeveynlerinin ya da Godoy'un İspanya'ya dönmesine izin vermedi.

1818 yılında Godoy'un en küçük oğlu Luis öldü. Ekim ayında kendisi de hastalandı. Yılın sonunda ise Maria Luisa yatağa düşmüştü. 2 Ocak 1819'da Maria Luisa öldü. Beş gün sonra Carlos Godoy'a Roma'ya gelmesi için bir mektup yazdı. Fakat iki hafta sonra kendisi de Napoli'de öldü.

Fernando, ebeveynlerinin vefatına rağmen Godoy'un İspanya'ya dönmesine izin vermedi. Ona herhangi bir maaş ödemeyi de reddetti. Hatta, kızı Carlota'nın sınırlar içinde evlenmesine izin vermedi fakat 1821 yılında Don Camillo Ruspoli ile evlenmesine rıza gösterdi.

24 Kasım 1828'te Godoy'un eşi Maria Terasa Paris'te öldü. Bir sonraki sene Aralık'ta ise Godoy uzun süredir metresi olan Pepita ile evlendi. Birlikte Paris'e taşındılar.

1844 yılında ana vatanına dönmesine izin verildi. 1847 yılında ise bazı unvanlarını geri aldı. 1851 yılında Paris'te öldü. İlk olarak Saint-Roch Kilisesi'ne gömüldü fakat bir sonraki sene Pere Lachaise Mezarlığı'na nakledildi.

Kaynakça

Chastenet, Jacques. Godoy, Master of Spain, 1792-1808. Londra: Batchworth Press, 1953.
Hilt, Douglas. The Troubled Trinity: Godoy and the Spanish Monarchs. Tuscaloosa, Ala.: University of Alabama Press, 1987.
D'Auvergne, Edmund. Godoy, The Queen's Favorite. Londra: Paul, 1910.
Godoy, Manuel de. Memoirs of Don Manuel de Godoy, Prince of the Peace, Duke de Alcúdia, Count de Evoramonte, &c. Londra: R. Bentley, 1836.
Afonso, Domingos de Araújo and Valdez, Rui Dique Travassos. Livro de Oiro da Nobreza (3 Volumes), Volume 1, p. 491-8, Lisbon, 1938.
Zúquete, Afonso Eduardo Martins. Nobreza de Portugal e do Brasil (3 Volumes), Volume Second, p. 569-71, Lisbon, 1960.
Instituto de Salazar y Castro. Elenco de Grandezas y Titulos Nobiliarios Españoles.
Godoy19 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Wikimedia Commons'ta Manuel de Godoy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.