Alanialı Maria[1] (doğum ismi Martha;[2] Gürcüceმართა; 1053–1118) Bizans imparatoriçesi. Gürcü kralı IV. Bagrat'ın (h. 1027–-1072) kızı, Bizans İmparatorları VII. Mihail ile III. Nikiforos'in karısıdır.

Alanialı Maria
 
Maria ve VII. Mikhail Dukas'in evliliğini kutlayan altın ve değerli taşlardan ortaçağ Gürcü ikonası

Gürcistan'da Prenses Marta (Gürcüceმართა) olarak doğdu. 1056 yılında Konstantinopolis'e İmparatoriçe Theodora'nın korumasında eğitime gönderildi. Theodora'nın aynı yıl ölmesi üzerine evine döndü. 1065 yılında İmparator X. Konstantinos'un oğlu, geleceğin İmparatoru VII. Mihail ile evlendi. 1078 yılında bir saray darbesi ile III. Nikiforos tac giyince Maria, oğlu Konstantinos Dukas'ı imparatorluk vârisi ilan etmesi koşuluyla Nikeforos'la evlenmeyi kabul etti. Nikeforos, daha sonra bu sözünden döndü. Bunun üzerine âşığı olduğu söylentileri olan General Aleksios Komnenos ile bir plana dahil oldu. Aleksios, Nikiforos'u devirerek 1081 yılında taç giydi. Konstantinos'un Aleksios'un veliahtı ilan edildi. Bu durum Aleksios'un karısı İrini Dukena'nın gelecekte İmparator olacak oğlu İoannis'i 1087 yılında doğurana kadar devam etti.

 
Maria ve III. Nikiforos Botaneiates'in evliliğini kutlayan ortaçağ minyatürü

Aleksios'un kızı Anna'nın Konstantinos ile olan nişanı bozuldu. Maria bir manastıra kapandı, oğlu Konstantinos yaklaşık 1096 yılında genç yaşta öldü. Böylece Maria politika sahnesinden tamamen çekildi. Maria, eğitimi ve güzelliği ile tanınırdı. Maria, Balkanlarda bulunan Gürcü Ortodoks Manastırlarının koruyucusuydu. Bu manastırlardan en ünlüsü Aynoroz'da bulunan İviron Manastırı'ydı. Ayrıca annesi Borena'nın Kudüs'te bulunan Zion Dağında yaptırdığı Kapata Manastırı'nın inşasına katılmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Gürcistanlı Bagrat'ın ikinci karısı Maria'nın annesi, Gürcistanlı olmasına rağmen Alanialı Borena'dır.
  2. ^ Maria'nın yeğeni IV. Davit tarafından düzenlenen 1103 Gürcü kilisesi Ruis-Urbnisi konseyinde önde gelen Gürcülere verilen anma listesinde, İmparatoriçe Maria "Kraliçemiz Martha, Augusta" olarak selamlanmaktadır. Dolidze, Kartuli samartlis dzeglebi, 126.

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir

Dış bağlantılar

değiştir
Maria Bagrationi
Doğumu:  ? Ölümü:  ?
Kraliyet Unvanları
Önce gelen
Eudokia Makrembolitissa
Bizans İmparatoriçe eşi
1071–1081
Sonra gelen
İrini Dukena