Marta (futbolcu)
Marta Vieira da Silva (d. 19 Şubat 1986, Dois Riachos, Alagoas), kısaca Marta olarak bilinen Brezilyalı millî futbolcudur. Amerikan Ligi NWSL takımlarından Orlando Pride'da forvet mevkiinde oynamaktadır.
.jpg) Marta (2014) | |||
| Kişisel bilgileri | |||
|---|---|---|---|
| Tam adı | Marta Vieira da Silva | ||
| Doğum tarihi | 19 Şubat 1986 | ||
| Doğum yeri | Dois Riachos, Alagoas, Brezilya | ||
| Boyu | 1,63 m (5 ft 4 in) | ||
| Mevkii | Forvet | ||
| Kulüp bilgileri | |||
| Kulübü | Orlando Pride | ||
| Numarası | 10 | ||
| Altyapı kariyeri | |||
| 1999 | CSA | ||
| Profesyonel kariyeri* | |||
| Yıllar | Takım | Maç | (Gol) |
| 2000–2002 | Vasco da Gama | 16 | (4) |
| 2002–2004 | Santa Cruz | 38 | (16) |
| 2004–2008 | Umeå IK | 103 | (111) |
| 2009 | Los Angeles Sol | 19 | (10) |
| 2009–2010 | → Santos (kiralık) | 14 | (26) |
| 2010 | Gold Pride | 24 | (19) |
| 2011 | Santos | 12 | (13) |
| 2011 | Western New York Flash | 14 | (10) |
| 2012–2014 | Tyresö | 38 | (27) |
| 2014–2017 | Rosengård | 43 | (23) |
| 2017– | Orlando Pride | 102 | (30) |
| Toplam | 423 | (289) | |
| Millî takım kariyeri | |||
| 2002– |
 Brezilya | 175 | (115) |
| Toplam | 175 | (115) | |
|
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir. | |||
2006, 2007, 2008, 2009, 2010 ve 2018 yıllarında 6 kez FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu seçilmiştir. 2010 yılında bu ödül kaldırıldıktan sonra yerine gelen FIFA Ballon d'Or'un da ilk sahibi olmuştur. 2004 Yaz Olimpiyatları ve 2008 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş madalya kazanan Brezilya kadın millî futbol takımı kadrolarında yer almıştır. 2004 yılında FIFA 20 Yaş Altı Kadınlar Dünya Kupası'nda En Değerli Oyuncu (MVP) seçilerek Altın Top ödülü kazanmıştır. 2007 FIFA Kadınlar Dünya Kupası'nda hem iyi oyuncu olarak Altın Top ödülü hem de gol kralı olarak Altın Ayakkabı ödülünü almıştır. Aynı zamanda FIFA Kadınlar Dünya Kupası'nda Birgit Prinz'in önünde tüm zamanların en çok gol atan futbolcusu unvanına sahiptir.
Kulüp kariyeri
değiştirVasco da Gama
değiştirMarta, henüz 14 yaşındayken tanınmış kadın teknik direktör Helena Pacheco tarafından keşfedildi. Marta, 2001 yılında kulübün kadın takımında yapılan operasyona kadar Rio de Janeiro kulübünde oynadı ve antrenman tesislerinde yaşadı.
Umeå IK
değiştirMarta, 2003-04 sezonu öncesi İsveç'in Umeå IK kulübüne transfer oldu. Bu sezonda takım UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi'ni iki maç üzerinden oynanan finali toplamda 8-0 ile kazanarak şampiyon bitirdi. Marta bu maçlarda 3 gol kaydetti. Ligde ise takım, şampiyon Djurgården'den 32 gol daha fazla atmış olmasına rağmen, bir puan farkla ligi ikinci bitirdi. Marta, ligde 22 gol atarken kupa finalinde Djurgården'e 2-1 kaybedilen final maçında da takımının tek golünü kaydetti.
İkinci sezonunda Marta, ligde Umeå adına 21 gol atarken takım da ligi yenilgisiz şampiyon bitirdi. Fakat kupa finalinde ligde 7-0 yendiği Djurgården'e 3-1 kaybederek ikinci olabildi.
2005-2006 sezonunda Umeå bir kez daha yenilgisiz şampiyon oldu ve Marta bir önceki sezonda olduğu gibi 21 golle gol kralı oldu. Takım Linköpings FC'ye 3-2 kaybederken Marta, üçüncü kez kupa finalinde kaybeden takımda yer almış oldu.
2006-2007 sezonunda Umeå ligi Djurgården'in dokuz puan önünde şampiyon bitirirken[1] finalde AIK'yı 4-3 yenerek kupayı da üç sezonun ardından kazandı. Ligde 25 gol atan Marta, gol kralı Lotta Schelin'in bir gol gerisinde kaldı.[2] Takım, 2006-07 UEFA Kadınlar Kupası'nda yarı finalde Norveç ekibi Kolbotn FK'yı toplamda 11-1'le geçerken Marta da her iki maçta ikişer gol attı. Fakat finalde Arsenal'e 1-0 kaybederek kupayı ikinci bitirdiler.
2008 sezonunda Umeå bir kez daha şampiyon olurken, Ocak 2009'da FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu ödüllerinin açıklandığı günlerde Marta gelecek üç yılda ABD takımı Los Angeles Sol'da oynayacağını açıkladı.[3] Marta'nın isteği üzerine Los Angeles ekibi Umeå IK'dan Johanna Frisk'i de transfer etti.[4] Bunun üzerine İsveçte yayın yapan TV4 kanalı spor sunucusu Patrick Ekwall, Marta ve Frisk'in homoseksüel bir çift olduğu iddia etti.[5] Bu iddia, iki oyuncu tarafından da şiddetle reddedildi.[6]
Los Angeles Sol
değiştirMarta 2008 FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu ödülünü aldığı günlerde WPS ekibi Los Angeles Sol'la üç yıllık sözleşme imzaladığını açıkladı.[7][8] LA Sol, 2009 sezonunu şampiyon bitirirken Marta da ligde gol kralı oldu. WPS Şampiyonası Finaline kadar yükselen takım Sky Blue FC'ye 1-0 kaybederek ikinci oldu.
Santos
değiştirLos Angeles Sol takımının sezon tatilinde, Santos ile üç aylık bir sözleşme imzalayan Marta, Copa Libertadores ve Copa do Brasil'de bu takım adına mücadele etti.[9][10] Copa Libertadores finalinde bir, Copa do Brasil finalinde iki gol atan Marta, takımın iki kupayı da kazanmasına büyük katkı sağladı.[11][12]
FC Gold Pride
değiştirOcak 2010'da Sol ligden çekildi[13] ve Marta takım arkadaşlarıyla birlikte hakları 2010 draftında alınabilir halde serbest kaldı. Marta, FC Gold Pride tarafından ilk haklarında draft edildi.[14] Pride'ın 24 maçının tamamında oynayan futbolcu 19 gol kaydetti ve iki yıl üst üste MVP seçilerek WPS Altın Ayakkabı ödülünü aldı. WPS All-Star 2010'da forma giyen oyuncu takımlardan birinin kaptanlığını yaptı. Gold Pride takımı 17 Kasım 2010'da ligden çekilince tekrar serbest kaldı.
Santos
değiştirMarta, Aralık 2010'da Copa Libertadores and in the Copa do Brasil'de oynamak için Santos ile tekrar sözleşme imzaladı.[15]
Western New York Flash
değiştir25 Ocak 2011'de Marta, üçüncü WPS takımı Western New York Flash ile üç yıllık sözleşme imzaladı. Kulüp, oyuncunun Gold Pride ile sözleşmesinin üçüncü yılını da devraldı.[16] Lige 4 maçta 3 galibiyetle başlayan takımın bu başarısında Marta'nın 2 gol, 4 asistlik performansının etkisi büyüktü.
Western New York Flash forveti Marta, takımının normal sezon şampiyonluğuna attığı 10 golle katkıda bulundu ve üst üste üçüncü WPS Altın Ayakkabısını kazandı.
Millî takım kariyeri
değiştir26 Temmuz 2007'de Marta ve Brezilya, ABD'yi yenerek Maracanã Stadyumu'nda 2007 Pan America Oyunları'nı kazandı. Marta, Brezilyalı taraftarlarca eski büyük futbolcuları Pelé'ye benzetilerek "Etekli Pelé" lakabıyla çağrılmaya başlandı. Pelé'nin kendisi de bu adlandırmayı doğru bulduğunu söyledi. Marta, Pelé'nin kendisini tebrik etmek için aradığını ve tarihteki en büyük futbolculardan birinin kendisini izlediği için çok mutlu olduğunu belirtti.[17]
Marta 2007 FIFA Kadınlar Dünya Kupası'nda da Brezilya'yı temsil etti. Takım, grup maçlarının üçünü de kazanırken Marta da 4 gol kaydetti. Çeyrek finalde Brezilya, Avustralya'yı 3-2 yenerken Marta da penaltıdan bir gol buldu. Yarı finalde takım ABD'yi 4-0 yenerken Marta da takımın 2. golünü attı. Finalde ise Almanya'ya 2-0 kaybettiler ve Marta maç içinde bir penaltı atışından yararlanamadı. Marta, bu turnuvada hem Altın Top hem de Altın Ayakkabı ödüllerinin sahibi oldu.
Marta, 2008 Yaz Olimpiyatları'nda takımıyla gümüş madalyanın sahibi oldu. Final maçında birçok kez karşı karşıya geldiği ABD kalecisi Hope Solo'ya gol atamayınca takımı maçı 1-0 kaybetti ve bu Marta'nın finalde kaybettiği üst üste üçüncü büyük turnuva oldu.[18]
Marta Brezilya'nın 2011 FIFA Kadınlar Dünya Kupası kadrosuna da çağrıldı. Takım bu turnuvada çeyrek finalde ABD'ye elenerek erken veda etti. Marta turnuvayı 4 gol ve 2 asistle kapattı. Bunun sonucunda Birgit Prinz ile birlikte Kadınlar Dünya Kupası'nın en golcü isimleri arasına girmiş oldu.[19] Bu sonuçla turnuvada gol krallığında ikinci sıraya gelerek Gümüş Top ödülünü kazandı. Avustralya ile oynanan karşılaşmada yaptığı santra sonrasında iki takım taraftarlarınca da yuhalandı. Pek çok kişi bunun sebebini özellikle de ABD ile oynanan çeyrek final maçındaki bencil oyun tarzına bağladı.[20][21][22]
Başarıları
değiştirKulüp
değiştir
- Damallsvenskan: 2005, 2006, 2007, 2008
- İsveç Kupası: 2007
- UEFA Kadınlar Kupası: 2003-04
- WPS Championship: 2010
- WPS Championship: 2011
Millî takım
değiştir- Pan American Oyunları: 2003, 2007
- Sudamericano Femenino: 2003, 2010
Bireysel
değiştir- FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu Kazananı (5): 2006, 2007, 2008, 2009, 2010
- FIFA Dünyada Yılın Futbolcusu Finalisti (1): 2005
- Copa Libertadores de Fútbol Femenino Altın Top (1): 2009
- İsveç Ligi Gol Kralı (4): 2004, 2005, 2006, 2008
- İsveç Ligi Yılın En İyi Forveti (2): 2007, 2008
- FIFA 20 Yaş Altı Kadınlar Dünya Kupası Altın Top (1): 2004
- FIFA Kadınlar Dünya Kupası Altın Top (1): 2007
- FIFA Kadınlar Dünya Kupası Altın Ayakkabı(1): 2007
- Women's Professional Soccer MVP (En Değerli Oyuncu) (2): 2009, 2010
- Women's Professional Soccer Altın Ayakkabı (3): 2009, 2010, 2011
- Women's Professional Soccer Championship MVP (En Değerli Oyuncu) (1): 2010
- Sudamericano Femenino Gol Kralı: 2010
- Sports Illustrated Son 10 Yılın En İyi 20 Kadın Sporcusu: 7. sıra[23]
Özel hayatı
değiştirMarta'nın José, Valdir ve Angela adında üç kardeşi var. 2010 yılında beri San Jose'de yaşıyor ve iyi derecede İsveççe konuşuyor.
11 Ekim 2010'da Marta, BM iyi niyet elçisi seçildi.[24]
Kaynakça
değiştir- ^ "Tabell och resultat - Damallsvenskan". svenskfotboll.se (İsveççe). Svenska Fotbollförbundet. 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009.
- ^ "Skytteliga 2007". svenskfotboll.se (İsveççe). Svenska Fotbollförbundet. 25 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2009.
- ^ Wåhlin, Johan (12 Ocak 2009). "Marta bäst i världen - flyttar till LA". dn.se (İsveççe). Erişim tarihi: 13 Ocak 2009.
- ^ "Martas krav till USA: Ta med Frisk" (İsveççe). Fotbollsexpressen.se. 23 Ekim 2008. 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- ^ "Ekwalls rekord" (İsveççe). Arbetaren.se. 2 Ocak 2009. 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- ^ "Frisk: Vi är inget par" (İsveççe). Aftonbladet.se. 13 Ocak 2009. 13 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2009.
- ^ "The Fabulous Forum". Los Angeles Times. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ Adilson Barros (1 Ağustos 2009). "Peixe anuncia Marta, que deverá receber a camisa 10 das mãos de Pelé" (Portekizce). GloboEsporte.com. 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2009.
- ^ womensprosoccer.com 19 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; International Report: WPS Stars Head Overseas in the Off-Season
- ^ "'Sereias da Vila' dão show e Santos é campeão da Libertadores" (Portekizce). iG. 18 Ekim 2009. 27 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2009.
- ^ "Santos bate Botucatu e conquista a Copa do Brasil feminina" (Portekizce). Estadão. 1 Aralık 2009. 18 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2009.
- ^ foxnews.com 30 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Los Angeles Sol of WPS folds after first season
- ^ "Four-Time FIFA World Player of the Year Marta to Join the Pride". FC Gold Pride. 4 Şubat 2010. Erişim tarihi: 1 Nisan 2010.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ estadao.com.br 26 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Santos confirma acerto com Marta por dois meses, 9 Aralık 2010
- ^ womensprosoccer.com 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Western New York Flash acquire Marta; 25 Ocak 2011
- ^ "GloboEsporte.com > Pan2007 > Futebol Pan2007 - NOTÍCIAS - Pelé diz que Marta é Pelé de saias". 22 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2011.
- ^ "US women hope Solo keeps Brazil's Marta from finding the net". Al Arabiya. 10 Temmuz 2011. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2011.
- ^ "Recap: Brazil vs. United States". 26 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2011.
- ^ "Boos for Marta bemuse Brazil coach Lima". AFP. 10 Temmuz 2011. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2011.
- ^ "Solo soars as Marta is jeered". St Petersburg Times. 10 Temmuz 2011. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2011.
- ^ "Marta, Brazil come up short again". Los Angeles Times. 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011.
- ^ Lawrence, Andrew (22 Aralık 2009). "2000s: Top 20 Female Athletes". Sports Illustrated. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2009.
- ^ "Brazilian star Marta to be UN goodwill ambassador". SI.com. 11 Ekim 2010. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2010.
- "Marta Vieira da Silva" 14 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., n°23 on Time’s list of "100 Olympic Athletes To Watch"
- Sokolove, Michael. "Kicking Off," The New York Times Magazine, Sunday, April 5, 2009. 16 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir
