Menandros
Menander (Yunanca: Μένανδρος, Menandros; d. MÖ 342– ö. MÖ 291), Yeni Atina Komedyasının en önemli temsilcilerinden olan Yunan oyun yazarıydı.[1] 108 komedya yazmıştır[2] ve Lenaia festivalinde (ocak/şubat aylarında kutlanan Dionysos şenliği) sekiz defa ödül kazanmıştır.[3]
Babasının Atinalı general "Diopeithes" olduğu iddia edilir. Komik drama konusunda amcası Alexis'ten etkilenmiş olması muhtemeldir.
Hayatı
değiştirMenander, ünlü Yunan filozofu Theophrastus'un arkadaşı, dostuydu ve yine Atinalı diktatör Demetrius Phalereus ile de yakın ilişkisi vardı. Aynı zamanda, Lagus'un oğlu olan ve kendisini sarayına davet eden Mısır Kralı Ptolemaios I Soter'in himayesinden de fazlasıyla memnundu. Ancak Menander Pire'de bulunan villasında metresi Glycera ile yaşadığı hayattan ve sahip olduğu özgürlükten memnundu ve bu teklifi reddetmişti. Ovidius'un Ibis adlı eserinde bir skolastiğin anlattıklarına göre banyo yaparken boğulmuştur ve hemşehrileri tarafından Atinaya uzanan yol üzerine adına, antik coğrafyacı Pausanias'ında şahit olduğu, bir anıt mezar yapılarak onurlandırılmıştır. Aralarında önceleri Gaius Marius'a ait olduğu düşünülen ve Vatikan'da yer alan bir tanesininde dahil olduğu ona ait olduğu iddia edilen pek çok büstü günümüze ulaşmıştır.
Menander yüzden fazla komedi eserinin yazarıydı ve Lenaia festivalinin ödülünü sekiz kez kazanmıştı. Yazdığı eserler sayesinden antik dönemin en gözde yazarlarından biri haline gelmiştir. Eserlerin tamamının ne kadar süre ile hayatta kaldığı konusu net değildir ancak Michael Psellus tarafından yazılmış bir yorumda dahil, yirmi üç tanesine MS 11. yüzyılda bile halâ Konstantinopolis'te ulaşmak mümkündü.
Eserleri
değiştir- Aspis ("Kalkan"; ancak yarısı)
- Georgos ("Çiftçi")
- Dis Exapaton ("Çifte hilekar")
- Dyskolos ("Yaşlı Cadı") tamamı günümüze ulaşmış tek oyunu.
- Encheiridion ("El kitabı")
- Epitrepontes ("Tahkimdeki adamlar"; çoğunluğu)
- Heros ("Hero")
- Hypobolimaios ("Budala")
- Karchedonios ("Katacalılar")
- Kitharistes ("Arpist")
- Kolax ("Yalaka" ya da "Dalkavuk")
- Koneiazomenai ("Sarhoş kadınlar")
- Leukadia
- Methe ("Sarhoşluk")
- Misoumenos ("Kadının nefret ettiği adam")
- Naukleros ("Gemi kaptanı")
- Orge ("Öfke")
- Perikeiromene ("Saçları kırkılmış kız")
- Perinthia ("Perinthos'lu kız")
- Plokion ("Gerdanlık")
- Pseudherakles ("Sahte Herkül")
- Samia ("Sisam'lı kız")
- Sikyonioi ya da Sikyonios ("Sikyonlular")
- Synaristosai("Öğlen birlikte yiyenler"; "Öğle yemeği yiyen kadınlar")
- Phasma ("Hayalet")
- Theophoroumene ("Cinli kız")
- Trophonios ("Trophonius")
Kaynakça
değiştir- ^ Konstan, David (2010). Menander of Athens. Oxford: Oxford University Press. ss. 3-6. ISBN 978-0199805198.
- ^ Suidas μ 589
- ^ Apollodorus: Chronicle, fr.43 16 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- [1] 7 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 10 Ocak 2009 tarihinde ziyaret edildi.
- Menander: Monosticha / Sententiae / Einzelverse 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Menandros'un orijinal Yunanca çalışmalarından cümlelerin Latince ve Almanca çevirisi, 10 Ocak 2009 tarihinde ziyaret edildi.