Merzifon Amerikan Koleji

Merzifon Amerikan Koleji (İngilizce: The Anatolia College in Merzifon ya da American College of Mersovan), 1886 ile 1924 yılları arasında ABD misyonerleri tarafından yönetilmiş Merzifon'da kurulu karma bir lisedir.

Merzifon Amerikan Koleji'nin panoramik fotoğrafı

İlahiyat Okulu

Daha sonra Robert Kolej olacak İstanbul Bebek'te kurulu Amerikan Kolejinin İngilizce öğrenmek isteyen genç insanların sayısındaki hızlı artış nedeniyle genel eğitime geçip, ilahiyat eğitimini sonlandırması sonrası, okul, 1864 yılında ilahiyat okulu olmak üzere kuruldu. Başlangıçta okul, din adamı olmak isteyen Anadolu'da yaşayan Rum ve Ermeni Osmanlı tebasına eğitim veriyordu.

Kolej

1886 yılında, daha çok genç insanın genel eğitim istemesi üzerine, ilahiyat okulu eğitimini dört yıllık laik kolej eğitimini de kapsayacak şekilde genişletti. Okul, Anadolu Koleji ismini aldı ve 1912 yılına kadar görevde kalacak Charles Tracy ilk yöneticisi oldu. Çoğunlukla Ermeni ve Rum olan ve büyük kısmı Merzifon dışından gelmiş 100'ün üzerinde öğrenci okulda kalıyordu. Öğretmen kadrosu, Rum, Ermeni ve Amerikalıydı.

Osmanlı Devleti'nin 1918 yılında fiilen sona ermesi ile Amerikan misyonerlerinin faaliyetleri de facto sona ermiştir.

Okul, New England tarzı, kırkın üzerinde binadan oluşuyordu.

Saat kulesi

Amerikan Koleji'nin yapılarından olan ve "Kızlar Mektebi" adıyla anılan binanın restorasyon halindeki görüntüsünde (2023), daha önce harap halde bulunan saat kulesi aynı konumunda -çatıdaki demir profilli yer- inşa edilmektedir.

Kolej binasının çatısına 1919 yılında eklenen dört cepheli ve piramidal çatılı kulevari yapı üzerinde yükselen saat günümüzde harap haldeki binayla eşdeğer şekilde çalışmamaktadır.

Kolej kapandıktan sonra

1919 senesinde yalnız kız öğrencilerine ilkokul seviyesinde eğitim vermek üzere tekrar açıldı. 1923-1924 senesinde tekrar kapatıldı. Daha sonra lise dengi eğitim vermek üzere 1936-1937 senesinde açılan okul 1938 senesinde kapatıldı. 1941-1962 senelerinde Merzifon IV Gedikli Erbaş (Astsubay) hazırlama okulu olarak açılan okul 21 sene eğitim faaliyetinde bulunduktan sonra 1962 senesinde kapatılmıştır. Cevdet Sunay tarafından belediyeye verilmiştir. Bir ara tütün deposu olarak da kullanıldı.

Yunanistan'da yeniden kurulması

Türk Kurtuluş Savaşı ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi'den sonra Merzifon'da bulunan Kolej kapatıldı ve 1924 yılında Yunanistan Selanik'te yeniden Anadolu Koleji ismi ile yeniden açıldı.

Dış bağlantılar

• Ciao Net (Columbia International Affairs Online) Some Remarks on Alevi Responses to the Missionaries in Eastern Anatolia (19th-20th cc.) by Hans-Lukas Kieser, University of Basel, Switzerland
• Adventuring With Anatolia College by Dr. George E. White (HTML) posted by George Baloglou, State University of New York, College at Oswego 22 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Brief History of The American College of Thessaloniki
• Ottoman Official Attitudes Towards American Missionaries by Cagri Erhan, Department of International Relations, Ankara University, Ankara, Turkey (research.yale.edu - YCIAS Working Papers Database)
• Website of Anatolia College 15 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Türkiye'de misyoner okulları listesi: [1] 1 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Konuyla ilgili yayınlar

• Bir Amerikan Misyonerinin Merzifon Amerikan Koleji Hatiralari (Memories of an American Missionary at the Merzifon American College), George E. White, Translated by Cem Tarık Yüksel, Enderun Kitabevi, İstanbul-1995. (Türkçe)
• Adventuring With Anatolia College, George E. White, Herald-Register Publishing Company, Grinnell, Iowa, March 1940