Metin Gürman
Metin Gürman (16 Nisan 1933, Ayazpaşa, Beyoğlu, İstanbul - 16 Ağustos 2022), Türk halterci ve ekonomist. 1959 yılında 11-23 Ekim tarihleri arasında Beyrut ’ta düzenlenen 3.Akdeniz Oyunları ’da 82.5 kiloda aldığı ikincilikle halterdeki ilk başarımızı sağlayan sporcudur.[1]
Metin Gürman | |
|---|---|
| Doğum | 16 Nisan 1933 Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 16 Ağustos 2022 (89 yaşında) |
| Eğitim | İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi |
| Meslek | Ekonomist ve Millî Sporcu |
| Evlilik | Hatice Lale Gürman |
| Ebeveyn(ler) | Suzan Gürman (annesi) Mehmet Celal Gürman (babası) |
| Madalyalar | ||
|---|---|---|
 Türkiye adına
| ||
| Erkekler halter | ||
| Akdeniz Oyunları | ||
| Gümüş | 1959 Beyrut | 82,5 kg |
Yaşam öyküsü
değiştirAilesi
değiştirAnnesi Suzan Gürman, babası ise eski bir sporcu olan Mehmet Celal Gürman'dır. Metin Gürman, 16 Nisan 1933 tarihinde, İstanbul, Beyoğlu,Ayazpaşa'da doğdu. Eşi Hatice Lale Gürman (Ertem) ile olan evliliğinden bir oğlu (Demirhan) olmuştur. Eşi, Hatice Lale Gürman İstanbul Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunu olup uzun yıllar İngilizce Öğretmenliği yapmıştır. Amcası Küçük Kemal ise ilk Balkan şampiyonumuz olup, mütareke ve işgal döneminin en tanınmış Galatasaray 'lı boksörlerindendir. 30 Ocak 1931 tarihinde Yunanistan şampiyonu Angelidis 'i yenmiştir.[2][3]
Eğitim yaşamı
değiştirİlkokulu, İstanbul Ortaköy İnönü İlkokulunda okudu. Ortaokul ve liseyi de Galatasaray Lisesi 'nde okuyan Metin Gürman, çok başarılı bir öğrenciydi. 1946 yılında, yatılı olarak girdiği Galatasaray Lisesinden 1954 yılında mezun oldu. Metin Gürman'ın Galatasaray Lisesinde, özellikle sporda oldukça aktif bir öğrencilik hayatı olmuştur. Atletizmde 100 metre koşmuş, gülle ve güreş takımlarında yer almıştır. Halter takımında yer almamasına rağmen arkadaşı Sabri İpeközer'in (Kafa Sabri) ricası ile halter takımına da girmiştir. Her girdiği müsabakada ikinci olan Metin Gürman, katıldığı ilk halter müsabakasında birinci oldu ve aynı müsabakada "En Teknik Sporcu" ve "En Centilmen Sporcu" unvanlarını da alarak üç kupa birden kazandı. Galatasaray Lisesinde okuduğu dönemde okul numarası "466", lakabı ise "Adele Tüccarı" idi. Aktif spor hayatı devam ederken, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'ne girdi ve üniversite eğitimini 1960'ta tamamladı.[4]
Spor yaşamı
değiştirTürkiye'de çağdaş anlamda halter sporu, 19. yy'nin sonlarında, aletli jimnastiğin bir parçası olarak Galatasaray Lisesi'nin Fransız öğretmenleri öncülüğünde başlamıştır. Bu sporu benimseyen ilk Türk ise aynı okulun önce öğrencisi daha sonra da beden eğitimi öğretmeni olan Faik Üstünidman'dır. Üstünidman, 1904 Olimpiyat Şampiyonu Yunan Kukussis'in 112 kg'lık rekoruna karşılık, günlük çalışmalarında 115 kg'lık ağırlıklar kaldırmış ve bu spor dalında birçok sporcuların yetişmesine öncülük etmiştir. Faik Bey'in ardından öteki jimnastikçiler de ağırlık çalışmalarını programlarına alarak haltere büyük önem verdiler. Jimnastikçilerden sonra güreşçiler de haltere ilgi gösterdiler. Ali Rana, Tatar Süleyman, Bedri Nesip, Mustafa Hayri, Osman Tahsin ve Hüseyin Bey gibi isimler halterin kulüpler düzeyinde ele alınmasında önemli çalışmaları olan ilk sporcularımız olmuştur. Uluslararası arası alanda katıldığımız ilk şampiyona, 1924 Paris Olimpiyat Oyunları oldu. Bu şampiyonaya, Türkiye, Gülleci Cemal Erçman ve Neyzen Şevki Sezgin'den oluşan bir takımla girdi. Gülleci Cemal, tüy sıklette toplam 345 kg ile 39 halterci arasında 12. oldu. Yine Gülleci Cemal, 1928 Amsterdam Olimpiyat Oyunları 'nda 25 halterci arasında toplam 262.5 kg kaldırarak 8. oldu. Bu başarılar aynı zamanda uluslararası alanda halter sporundaki ilk başarılarımızdır. 1930'lu yıllarda büyük bir duraklamaya giren halterimiz ancak 1945'e doğru bir kıpırdanma gösterdi. Bu dönemde Esat Kazancı başta olmak üzere Haşim Ekener, İlhan Enülkümen, Mesut Sordum, Boğos Kambur adlarını duyuran sporcularımız oldu. Bu adlar sayesinde o güne değin güreş federasyonuna bağlı bir dal olan halter sporu bağımsız bir federasyon oldu. 1956 yılında Türkiye Halter Federasyonu kuruldu. İlk federasyon başkanlığına Haşim Ekener getirildi. Bu hamle ile halterde kulüpleşmeye gidilerek yaygınlaştırılması için çabalar harcandı. Bu dönemde Anadolu, İstanbul Güreş, Bostancı ve Şişli Spor Kulüp 'leri haltere kucak açan ilk Türk kulüpleri oldu.[5] O dönemin genç yeteneklerinden olan Metin Gürman, Galatasaray Lisesinde kazandığı üç kupa ile göz doldurmuş ve kulüplerden teklifler almaya başlamıştı. 1954 yılında Şişli Spor Kulübünden gelen teklifi kabul ederek 21 yaşında haltere devam etme kararı aldı ve aktif spor hayatını devam ettirdi. Şişli Spor Kulübü'nde Antrenör Ohannes Yeğikyan ile çalışmaya başladı. Metin Gürman, o dönemlerde tesislerin yetersiz olmasından dolayı müsabakalara çoğu zaman evde hazırlanarak giderdi. II. Dünya Savaşı nedeni ile 1940 - 1955 yılları arasında yurt içinde sürdürülen Türk halteri, yaklaşık olarak 29 yıllık bir aradan sonra uluslararası organizasyonlara 1957 yılında Tahran ’da yapılan Dünya Halter Şampiyonası ’na katılarak bir kez daha yer aldı.[4][6] Genç yetenek Metin Gürman, 1957 yılında Millî Takım ’a çağrıldı ve ilk defa Uluslararası bir arenada yarıştı. Halter Millî Takımı'mızda Metin Gürman dışında, Kayhan Bora, Nuri Akın, Reşit Örer, Ferdi Türkdamar ve Serkis Güllap bulunuyordu. Genç Gürman, katıldığı bu ilk uluslararası yarışmada 9. oldu. Bu durum, ilk defa uluslararası bir arenada yarışan millilerimiz için alınan güzel bir sonuçtu. Buradan kazanılan deneyim ile düzenli bir şekilde çalışmaya devam eden haltercilerimiz kısa zamanda gelişim gösterdiler. 1959 yılında 11-23 Ekim tarihleri arasında Beyrut’ta düzenlenen 3.Akdeniz Oyunları ’da 82.5 kiloda METİN GÜRMAN gümüş madalya kazanan ilk Türk haltercimiz oldu. Metin Gürman’ın kazandığı gümüş madalya, halterde uluslararası arenadaki ilk başarımız olmuştur. Metin Gürman gibi sporcular Türk halterinin dünyaya duyurulmasını sağlamışlardır. Halter alanında Türkiye’deki ilklerin mimarı olan büyük haltercimiz Metin Gürman kendisinden sonra gelen haltercilerimize örnek olmuştur. Uzun yıllar millî takım kaptanlığı yapan Metin Gürman, 33 Türkiye rekoru kırmıştır. 300 kg’ı üç hareketle geçen ilk halterci olma özelliğini de elinde bulundurmaktadır.[4][6][6] Gürman, 16 Ağustos 2022 tarihinde 89 yaşında hayarını kaybetti.[7]
Ödülleri
değiştir- 1956 Türkiye Şampiyonluğu
- 1957 Türkiye Şampiyonluğu
- 1959 Beyrut 3. Akdeniz Oyunları Gümüş Madalya
Edebiyat Dostu
değiştir1978 yılında çalışmaya başladığı E.C.A dan’1999 yılında emekli olmuş ve Edebiyata gönül vermiştir. İki çocuk babası olan millî haltercimiz bugün 84 yaşında olup spor hayatında gösterdiği başarıyı edebiyat dünyasında devam ettirmektedir.
Eserleri
değiştirİstanbul, Bostancı'da mütevazı bir hayat süren Metin Gürman, kendisini "Kendini tanımaya çalışmakla ömrünü geçiren bir insan" olarak tanımlamaktadır. Edebiyat Dostu, 33 adet Türkiye rekoru kırmakla yetinmemiş bir o kadar da şiir yazmıştır. Şiirlerinin yanı sıra yazdığı makaleleri de bulunmaktadır. Şiir ve makaleleri http://www.edebiyatdefteri.com/siir/523227 2 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. da yayınlanmıştır.[8]
Şiirleri
değiştir- ÇOĞU GİTTİ (1975)
- BU GECE (1975)
- İKİLİ GANYAN (1975)
- TOPRAK (1977)
- DAYANAMIYORUM (1977)
- SENİ YUDUMLUYORUM (1978)
- MEYHANEDE BU GECE (1979)
- DÜŞTE İLK VE SON (1979)
- GÜZ (1980)
- DİRİLİŞ (1981)
- BEN SANA ULAŞAMAM (1981)
- ÖZLEM (1982)
- YENİDEN YARADILIŞ (1982)
- ARTIK İSTEMİYORUM (1984)
- BİR YER Kİ (1984)
- BEN KİMİM ? (1985)
- SENİ SENİ (1985)
- VEDA (1986)
- UYAN ARTIK -1 (1987)
- UYAN ARTIK -2 (1988)
- EŞŞEKNAME (1988)
- AKLIN NEREDE ? (1990)
- SİTEM (1990)
- GELİR MİSİN ? (1991)
- MORUKNAME (1992)
- GÖRDÜKLERİM (1993)
- ÇİZGİLER (1997)
- DÖNGÜ (1997)
- BİLMEZDİM (1998)
- SONBAHAR (1998)
- SANA BİR ŞARKI YAZDIM (1998)
- SON BATIŞ (1999)
Makaleleri
değiştir- TEKERLEK (1999)
- RODRIGEZ VE GİTAR KONÇERTOSU (2000)
- KADERE SELAM (2003)
- TURHAN ILGAZ ve AKTUR (2004)
- BİR YOLCULUK (2004)
- HİÇLİK-YOKLUK (2004)
- 37'YE VEDÂ (2004)
- DOĞUŞUM (2004)
- ARKAMDA BİR BEN (2005)
- ÜMİT ÜZERİNE (2005)
Hakkında hazırlanan belgeseller
değiştirNotlar
değiştir- ^ 26 Aralık 2017 tarihinde erişildi.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ 26 Aralık 2017 tarihinde erişildi ve Metin Gürman teyit etti
- ^ 27 Aralık 2017 tarihinde erişildi[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c 26 Aralık 2017 tarihinde erişildi.
- ^ Aralık 2017 tarihinde erişildi.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c 26 Aralık 2017 tarihinde erişildi.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Eski milli halterci metin gürman vefat etti - Ankara Haberleri". Habertürk. 16 Ağustos 2022. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
- ^ 26 Aralık 2017 tarihinde erişildi.[ölü/kırık bağlantı]