Muhammed Lütfi
Mehmet Lütfi Budak, Hace Muhammed Lütfi Efendi veya halk arasında yaygın söylendiği şekliyle Alvarlı Efe (1868-1956) Türk imam, sufi ve şairidir. Nakşibendi ve Kadiri tarikatlerinde şeyhtir.
Muhammed Lütfi | |
|---|---|
| Doğum | 1868 Altınbaşak, Pasinler |
| Ölüm | 1956 Erzurum |
| Diğer ad(lar)ı | Hace Muhammed Lütfi Efendi |
| Meslek | İmam, sufi, şair |
Hayatı
değiştirErzurum'un Pasinler (Hasankale) ilçesine bağlı Kındığı (Altınbaşak) köyünde doğdu. Resmî nüfus kayıtlarına göre doğum tarihi h. 1271 m. 1853-1854 iken oğlu Hacı Seyfeddin Efendinin tespitine göre h. 1285 m. 1868'dir.[1] Babası Hace Hüseyin Efendi, annesi ise Hatice Hanım'dır. Anne cihetinden Seyyid olup soyu Muhammed'e dayanır.[2] H. 1307 (m. 1889-1890) yılında Hasankale'nin Sivaslı Camiinde imamlığa başladı. Aynı yıl babası ile birlikte Bitlis'te ikamet eden Nakşibendi Şeyhi Muhammed Küfrevi'yi ilk defa ziyaret etti.[3] 5 yıl sonra, 27 yaşında iken Muhammed Küfrevi'den Nakşibendilik hilafeti aldı.[2] Tasavvuf zinciri Muhammed Küfrevi - Seyyid Taha Hakkari - Mevlana Halid-i Bağdadi şeklinde devam eder. Ayrıca bilahare Tillo'da bulunup Şeyh Nur Hamza'dan Kadiri icazeti de almıştır.[4]
I. Dünya Savaşı esnasında 1916 yılında Erzurum'da Rus işgali başladığı sırada Dinarkom köyünde imamlık yapmakta idi. Bizzat savaşmak için müracaat ettiği ordu tarafından kendisine müsaade verilmedi. Fakat Tercan'ın Yavi köyünde cami imamlığı esnasında Ermeni mezaliminin artması üzerine ilerleyen yaşına rağmen köylülerden teşkil ettiği milis kuvvetleriyle savaşa iştirak etti.[5] Savaş sona erip Rus işgali ortadan kalkınca Hasankale'nin Alvar köyünde imamlığa başladı. Burada 1939 yılına kadar ikamet etti.[6] Alvar Köyünden ayrılınca yerine gelen imam Ramiz Efendi, Fethullah Gülen'in babasıdır.[7] Gülen, dergahına devam ettiği sırada Alvarlı Efe'nin öldüğünü ve o sırada kendisinin 16 yaşında olduğunu belirtir.[8] Yine II. Dünya Savaşı sona erdikten sonra ilk fırsatta hacca gitmiştir. 1947, 1949 ve 1950 yıllarında üç defa hac yapmıştır. Hayatı boyunca 5 defa evlilik yapmıştır. Evlatlarından sadece Hacı Seyfeddin Efendi kendisinden sonraya kadar yaşamıştır. H. 28 Receb 1376 (m. 12 Mart 1956) günü Erzurum'da öldü. Kabri Alvar Köyündedir.[9]
Muhammed Lüfti Efendi anadili Türkçenin yanında, şiir yazacak derecede Arapça, Farsça ve Kürtçe bilirdi.[10] Tasavvuf edebiyatı sahasında eserler vermiştir. Vefatından sonra şiirleri oğlu tarafından Hulasat'ul Hakayık adı altında kitaplaştırılmıştır.[11]
Kaynakça
değiştir- ^ Kutlu, Hüseyin; Efe Hazretleri Alvar İmamı Muhammed Lutfi Efendi, Sufi Kitap, İstanbul 2013, 2. Baskı ISBN 978-605-5215-26-2 sayfa 51
- ^ a b Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 52
- ^ Küfrevi, Vahyeddin; Pir Muhammed Küfrevi, Kaynak Yayınları, İzmir 2013, ISBN 978-605-4770-56-4 sayfa 166
- ^ Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 67
- ^ Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 68
- ^ Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 81
- ^ Ünal, Ali; M. Fethullah Gülen Bir Portre Denemesi, Nil Yayınları, İstanbul 2002, ISBN 975-315-149-7 sayfa 491
- ^ Küfrevi, Vahyeddin; a.g.e. sayfa 174
- ^ Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 88
- ^ Kutlu, Hüseyin; a.g.e. sayfa 77
- ^ Hace Muhammed Lütfi, Hulasat'ul Hakayık, Damla Yayınevi, İstanbul 2006, ISBN 9753818049