Muhsin Bey yahut Şâirliğin Hazin Bir Neticesi

Büyük bir hikâye tertib etmek hem güç hem de kolay olduğu gibi ufakları da öyledir. Meselâ üç yüz sahifelik bir kitaba doldurmak için bir

vak'a tasvir olunurken tatsız ve âhenksiz bir alay tafsilât-ı bî-fâide ile hikâyenin letafeti kaçırılmak var. Ufak hikâyede ise tutulan mikyasın darlı­ğına mebnî muhtac-ı tevsî'ü tafsîl görünen teferruât-ı vak'adan mühim olan bazısı terk ve ihmal olunmakla hikâye bütün bütün tatsızlaştırılmak

var.

Recaizade Mahmud Ekrem'in kitabının ön sözünde, kısa hikâye ile uzun hikâye olarak adlandırdığı roman arasındaki farkı belirttiği açıklaması.

"Muhsin Bey yahut Şâirliğin Hazin Bir Neticesi", Recaizade Mahmud Ekrem'in 1889'da yazdığı uzun öyküsüdür. Eserde, sevgilisi ölen genç bir şairin ıstıraplarını anlatılmaktadır. "Muhsin Bey yahut Şâirliğin Hazin Bir Neticesi", öykü tekniği bakımından zayıf, romantik bir yapıt olarak görülmektedir. Uzun tabiat tasvirlerine yer verilen eserde, tabiat sanki hikâye kahramanının ruh yapısına büründüğü görülmektedir.

Recaizade Mahmut Ekrem

Kitabın öncesinde kaleme aldığı "Ufak Hikâyelere Dâir Ufacık Bir Mütalâa" isimli giriş mahiyetindeki yazısında Fransız edebiyatında hikâyeperdazlığın o gün için bir hayli terakki ettiğini belirttikten sonra ufak hikâye ile büyük hikâyeyi değerlendirir. Ekrem'in bu yazısında bahsettiği büyük hikâye romandan başkası değildir. Romanı büyük hikâye olarak adlandıran Ekrem, büyük hikâye ile hikâye arasındaki farkı ise hacimde görmekte, bu yüzden de hikâye yazma tecrübesine küçüklerden başlamanın kendisine kolay göründüğünü ifade etmektedir. Yazısında romanı bir tabloya, küçük hikâyeyi de minyatüre benzetir.