Murat Giray
Murat Giray (1627 - 1696), 1678-1683 yılları arasında Kırım Hanı.
| Murat Giray | |
|---|---|
| Kırım hanı | |
| Hüküm süresi | 1678–1683 |
| Önce gelen | I. Selim Giray |
| Sonra gelen | II. Hacı Giray |
| Doğum | 1627 |
| Ölüm | 1696 Yanbolu |
| Hanedan | Giray Hanedanı |
| Dini | İslam |
Osmanlı Sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa 1678 yılında Kırım hanı I. Selim Giray'ı görevden alarak yerine Murat Giray'ı atadı. Murat Giray 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlı ordusunun yanında yer aldı. 11 Ağustos 1678'de Ukrayna'daki Çiğrin kalesi'nin Ruslardan alınması sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'ya birlikte hareket etti.
Ancak Murat Giray 1683 yılında II. Viyana Kuşatması sırasında sadrazamla büyük bir görüş ayrılığına düştü. Kuşatma sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Murat Giray'ı küçümsedi ve görüşlerini dikkate almadı. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Murat Giray'dan Viyana'ya yardıma gelmesi beklenen Leh kralı III. Jan Sobieski'yi durdurmasını bekliyordu. Oysa Murat Giray Tuna nehrini geçmekte olan Leh ordularını hiçbir şey yapmadan seyretmekle yetindi.[1] Gerçekliği tartışmalı olan bazı iddialara göre Murat Giray Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın hakaretlerine gücenmiş ve ona bir ders vermek amacıyla Viyana Kuşatması'da Osmanlı ordusuna yardım etmemişti.[2] Osmanlı Devlet bürokrasisinde Kırım Hanlığı, Avrupa üzerine yapılan her seferde resmen davet edilmekteydi. Viyana Kuşatması sırasında bu davet geleneği uygulanmamış ve Kırım Hanlığı'nın statüsünü tehdit edecek şekilde kuşatmaya katılma emri kendilerine iletilmiştir. Murat Giray bu duruma tepki olarak Leh ordusuna müdahale etmemiştir.[3]
Kuşatmanın başarısızlıkla sonuçlanması üzerine Merzifonlu Kara Mustafa Paşa derhal Murat Giray'ı görevden aldı. Kısa bir süre sonra Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın kendisi de görevden alınarak idam edildi. Murat Giray geri kalan 13 yıllık yaşamını Saraçeli çiftliğinde geçirdi ve 1696 yılında öldü.[4]
Kaynakça
değiştir- ^ Kırımlı Abdullahoğlu Hasan. "Viyana Önünde Kırım Süvarileri". Emel Dergisi. 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2007.
- ^ "Dallog.com: Kırım Hanlığı". 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2007.
- ^ "VİYANA KUŞATMASI'NDAN SONRAKİ HARP YILLARINDA BOSNA EYALETİ'NDE ASAYİŞ VE DÜZEN (1683-1699)" (PDF). Yüksek Lisans Tezi. T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TARİH ANABİLİM DALI. 2018. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Abdullah Soysal. "Murat Giray Han". Emel Dergisi. 1 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2007.
| Önce gelen: I. Selim Giray |
 Kırım hanı 1678–1683 |
Sonra gelen: II. Hacı Giray |