Mustafa Paşa Camii (Rodos)
Mustafa Paşa Camii (Yunanca: Τζαμί Μουσταφά Πασά), Yunanistan'ın güneyindeki Rodos'ta bulunan Osmanlı döneminden kalma bir camidir. Rodos'un surlarla çevrili eski şehir kısmında yer alan cami ibadete açık değildir. (Rodos'ta Osmanlı döneminden kalma camilerden yalnızca İbrahim Paşa Camii ibadete açık durumdadır) Bununla birlikte cami, Müslüman topluluğu tarafından zaman zaman nikah salonu olarak kullanılmaktadır. Mustafa Paşa Camii, küçük bir meydanda, şehir hamamının bitişiğinde bulunmaktadır.[1]
_03.jpg) Mustafa Paşa Camii | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Rodos, Yunanistan |
| Koordinatlar | 36°26′34″K 28°13′31″D / 36.44278°K 28.22528°D |
| İnanç | İslam |
| Mezhep | Sünni |
| Açılış | 1764–1765 |
| Durum | özel durumlar hariç kapalı |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Osmanlı |
| İnşaat başlangıcı | 1610-1620 |
| Tamamlanma | 1764–1765 |
| Özellikler | |
| Kubbe sayısı | 1 |
| Minare sayısı | 1 (yıkılmış) |
| Malzemeler | Taş, tuğla |
Tarih
değiştirArionos Meydanı'nda bulunan Mustafa Paşa Camii, aynı bölgede yer alan Süleyman Hamamı'nın yanında bulunmaktadır. Caminin inşaatına 1610-1620 yıllarında Ebûbekir Paşa tarafından başlanmış ancak tamamlanamamıştır. Daha sonra Sultan III. Mustafa, caminin inşaatını devam ettirmiş ve camiye gelir sağlamak için bir hamam inşa edilmesini emretmiştir.[2] Cümle kapısındaki mermer kitabede de caminin 1764-1765 yıllarında Sultan III. Mustafa tarafından yaptırıldığı ifade edilmektedir.[3][4][5]
Cami ve avlusundaki sekizgen çeşme, 1948 yılında On İki Adalar'ın İtalyan yönetiminden sonra Yunanistan'a katılmasının hemen ardından Yunanistan Kültür Bakanlığı tarafından tescil edilmiştir.[3] 1863 Rodos depreminde tamamen yıkılan ve daha sonra yeniden inşa edilen minaresi,[2] 1973 yılında yıktırılmıştır.[1] Aynı şekilde, caminin büyük mermer revakı da günümüze ulaşamamıştır.
Caminin parlak sarıya boyanmış cephesi ve çatısı 2010'ların ortalarında yenilenmiştir. Yapı 1977'den beri adadaki Müslüman topluluğu tarafından nikah salonu olarak kullanılmaktadır.[3]
Mimari
değiştirCami yaklaşık 13,7 × 10,7 metre boyutlarında dikdörtgen bir plana sahiptir.[6] Çatısının ortasında büyük bir kubbe, doğu-batı yönünde iki tonoz ve ortada iki küçük, alçak kubbe bulunmaktadır. Ana kubbesi mihrabın önündeki kare alanı kaplarken, dikdörtgen tonozlar üst örtünün kare planını korumak için yerleştirilmiştir.[7] Osmanlı camilerinde ve özellikle Rodos'ta tonoz kullanımı oldukça nadirdir ve Mustafa Paşa Camii'ndeki tonozlar adadaki camiler arasındaki tek örneğini oluşturmaktadır. Tonozların üstü kurşun şeritlerle kaplanmıştır.[7]
Yapının mihrabı adadaki diğer camilerdeki mihraplardan farklı olarak oyularak yapılmamıştır ve çok derin değildir.[8] Hilal şeklinde bir kemerle taçlandırılmış, üst kısmında Korint başlıkları bulunan dikdörtgen tabanlı iki silindirik sütunla çevrelenmiştir.[8] Rodos'taki camilerde bulunan en büyük revaklardan biri olarak kabul edilen revakı günümüze ulaşmamıştır. Boyutları yaklaşık 17,5 × 6,5 metre olduğu bilinen bu revak, iki sıradan ve toplamda dört mermer sütun tarafından taşınan kemerlerden oluşuyordu.[9]
Mustafa Paşa Camii'nin minberi, adada günümüze ulaşan en büyük mermer minberlerden biridir. Gri renkli mermer parçalarından yapılmış ve üzeri Arap motifleriyle süslü bir taç ile donatılmıştır. Alt kısmında Kelime-i Şehadet yazılı bir pano bulunmaktadır.[10]
Galeri
değiştir- Mustafa Paşa Camii
-
Giriş bölümü. -
Genel görünümü. -
Cephesi. -
Çeşme. -
Minarenin kalıntısı.
_02.jpg)
_01.jpg)
.jpg)
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b Louloudaki, Rhodoula (26 Kasım 2018). "Τα τζαμιά της Ρόδου!" [The mosques of Rhodes!]. rodiaki.gr (Yunanca). 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ a b TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Mustafa Paşa Camii
- ^ a b c Konuk 2008, ss. 66-67.
- ^ Fakiolis, Vlasis. "Θρησκευτικά μνημεία" [Religious Monuments]. rhodes.gr (Yunanca). Rhodes Municipality. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Kaurinkoski 2012, s. 51.
- ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 69.
- ^ a b Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, ss. 71-73.
- ^ a b Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 78.
- ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 85.
- ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 79.
Bibliyografya
değiştir- Kaurinkoski, Kira (2012). "The Muslim communities in Kos and Rhodes: Reflections on social organization and collective identities in contemporary Greece". Jouko Lindstedt; Max Wahlström (Ed.). Slavica Helsingiensia 41 – Balkan encounters: old and new identities in South-eastern Europe (PDF) (İngilizce). Helsinki. ISBN 978-952-10-8539-0.
- Konuk, Neval (2008). Ottoman architecture in Lesvos, Rhodes, Chios and Kos islands. Ankara: The Center for Strategic Research. ISBN 978-9757307693.
- Panagiotidi, Maria; Kalopisi, Sophia; Mamaloukos, Stavros (2010). "Τα οθωμανικά τεμένη στην παλαιά πόλη της Ρόδου: Σουλτάν Σουλεϊμάν τζαμί, Μουράντ Ρέις τζαμί, Σουλτάν Μουσταφά τζαμί, Μεχμέτ Αγά τζαμί" [The ottoman mosques in the old town of Rhodes: Sultan Suleiman mosque, Murad Reis mosque, Sultan Mustafa mosque, Mehmet Agha mosque]. ss. 23-25. doi:10.12681/eadd/25418. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
Dış bağlantılar
değiştir
Wikimedia Commons'ta Mustafa Paşa Camii ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
