Mustafa es-Seyyid

El Veli Mustafa Seyyit (1948, Bir Lehlu - 9 Haziran 1976, Inchiri Bölgesi), Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ortak kurucularından ve önderlerinden. Seyyit, Polisario'nun 1. Genel Sekreteri görevi ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

El Veli Mustafa Seyyit
1. Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Görev süresi Ağustos 1974 - 9 Haziran 1976
Yerine gelen	Muhammed Abdülaziz
Kişisel bilgiler
Doğum	1948 Bir Lehlu, İspanyol Sahrası
Ölüm	9 Haziran 1976 Inchiri Bölgesi, Moritanya

Göçebe bir ailenin çocuğu olarak İspanyol Sahrası'nın doğu çöllerinde dünyaya gelen Seyyit, zor şartlar altında ilkokul öğrenimini tamamlamış, bu eğitim sonucunda burs kazanarak Marakeş'te lise eğitimine başlamıştır. Burada Arap edebiyatına ilgi duymaya başlayan Seyyit, 1965 yılında disiplinsiz davranışları nedeniyle okuldan uzaklaştırılmıştır. Seyyit kısa bir süre sonra lise eğitimi için ikinci bir burs daha kazanarak eğitimine Taroudant'ta devam etmiştir. 1970 yılında iyi bir derece ile mezuniyetini Rabat'ın en iyi okuldan birinden elde eden Seyyit, aynı yıl Rabat'ta V. Muhammed Üniversitesi'nde Hukuk Fakültesi'nde eğitime başlamıştır.

Üniversitede kendisi gibi Sahralı olan diğer öğrencilerle başlarda oluşturulan arkadaş ortamları zaman içerisinde yeni bir kurtuluş hareketine dönüşmüş, Kasım 1971 yılında gerçekleştirilen gizli bir toplantıda Sahra topluluğunun İspanya kolonisinden kurtuluşuna yönelik bir örgütün kurulması yönünde görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Dönemin Fas kralı II. Hasan tarafından Nisan 1972'de harekete açık bir sempati söylemi gerçekleştirilse de yapılan ilk bağımsızlık gösterisinde onlarca Sahralı öğrenci tutuklanmıştır. Yaşanan bu gelişmelerin ardından Seyyit ve arkadaşları Fas sınırları içerisinde resmî bir bağımsızlık hareketinin zor yol alabileceği konusunda görüş birliğine varmışlardır.

Seyyit ve arkadaşları Layun ile Moritanya'nın kuzey bölgelerinde gerçekleştirdikleri birkaç toplantının ardından 10 Mayıs 1973 tarihinde Moritanya sınırına yakın bir bölgede yaptıkları toplantı neticesinde Polisario Cephesi'nin (İspanyolca:Frente Popular para la Liberación de Saguia el Hamra y Río de Oro) (Türkçe:Saguia el Hamra ve Rio de Oro'nun Kurtuluşu için Halk Cephesi) kuruluşunu ilan etmişler ve Seyyit bu hareketin ilk genel sekreteri olarak seçilmiştir.

Örgüt kurulduğu andan itibaren İspanyol koloni güçlerine karşı gerilla savaşı gerçekleştirmiş, bu savaş taktiği neticesinde İspanya 1975 yılında sadece sahil kesimlerinde konuşlu askerî gücün sahibi olarak kalmıştır. 1975 yılında yapılan varılan Madrid Antlaşması kapsamında İspanya Batı Sahra'nın Moritanya ile Fas arasında paylaşımını öngörmüş, bu gelişmenin ardından da iki ülkenin Silahlı Kuvvetleri Saguia el-Hamra'nın kuzeyi ile Río de Oro'nun güney kesimlerine giriş yapmıştır. Bu gelişmenin ardından orta bölgelerde bulunan nüfus Cezayir'e göç etmiş ve burada kamplar oluşturmuşlardır. Batı Sahra'nın kalan kısımlarında bulunanlar ile Cezayir kamplarında bulunan Sahralılar kısa sürede kendi yönetim birimlerini oluşturmuş ve kendi kendilerine yönetmeye başlamışlardır. Bu sürecin sonunda Seyyit ve arkadaşları tarafından Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti ilan edilmiş ve Seyyit ülkenin ilk devlet başkanı olarak seçilmiştir.

9 Haziran 1976 tarihinde Seyyit önderliğinde bir grup tarafından Moritanya'nın başkenti Nuakşot'a gerçekleştirilen saldırı dönüşünde Moritanya birlikleri ile çatışmaya girmiş, Seyyit girdikleri bu çatışma sonucunda başında vurularak hayatını kaybetmiştir. Seyyit'in cenazesi Nuakşot'ta bulunan askeri bir araziye gizlice gömülmüştür. 1996 yılında ölümünden 20 yıl sonra gömüldüğü yer kesin olarak tespit edilen Seyyit'in mezarı günümüzde de hâlâ aynı yerde bulunmaktadır.

Sahralılar arasında halk kahramanı olarak görülen Seyyit'in ardından Mahfoud Ali Beiba bu göreve geçici olarak gelse de Muhammed Abdülaziz ülkenin ikinci başkanı olarak seçilmiştir.

Dış bağlantılar

• Tony Hodges: Western Sahara. The Roots of a Desert War. Lawrence Hill & Company, Westport (Connecticut) 1983