Nüfus aktarımı

Nüfus aktarımı veya yeniden yerleştirme, genellikle devlet politikası veya uluslararası otorite tarafından dayatılan ve çoğunlukla etnik köken veya din temelinde, ancak ekonomik kalkınma nedeniyle de gerçekleşen bir toplu göç türüdür. Sürgün de benzer bir süreçtir ancak bireylere ve gruplara zorla uygulanır. Nüfus aktarımı, bireysel olarak motive edilen göçten teknik olarak çok daha farklıdır, ancak savaş zamanlarında, tehlikeden veya kıtlıktan kaçma eylemi genellikle farklılıkları bulanıklaştırır. Eğer bir devlet, göçlerin sayısız "kişisel" kararın sonucu olduğu kurgusunu koruyabilirse yerinden edilmenin suçlusunun kendisi olmadığını iddia edebilir.

Çoğunlukla yeniden yerleştirilen nüfus uzak bir yere zorla tehcir edilir ve belki de yaşam şekillerine uygun olmayan bir bölgeye göç ettirilir ve ciddi zararları olabilir. Ayrıca süreç aceleye getirilip önemli miktarda mal kaybı da yaşanmaktadır. Bu aktarım, güçlü tarafın söz konusu araziyi başka şekilde kullanma arzusundan veya daha az sıklıkla, nüfus aktarımını gerektiren güvenlik veya felaket çevresel ya da ekonomik koşullardan kaynaklanabilir.^[1]

Bilinen ilk nüfus aktarımları M.Ö. 13. yüzyıldaki Orta Asur İmparatorluğu'na kadar dayanır. Zorla yeniden yerleştirme ise Yeni Asur İmparatorluğu'nda oldukça yaygındı. Tek seferde yapılmış en büyük nüfus aktarımı Pencap Eyaleti'nde 12 milyon, İngiliz Hindistanı'nda toplam 15 milyondan fazla kişinin göç ettiği Hindistan'ın bölünmesiydi.^[2] İkinci en büyük nüfus aktarımı ise 12 milyondan fazla kişinin yerinden olduğu İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanların kaçması ve sınır dışı edilmesidir.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında aralarında binlerce çocuğun da bulunduğu yüz binlerce Ukraynalı Rusya'ya sınır dışı edilmeden önce^[3] Avrupa'daki son büyük yeniden yerleştirme 1999'daki Kosova Savaşı'nda 800.000 Arnavut'un sınır dışı edilmesiydi ve ayrıca Avrupa'daki en büyük nüfus aktarımlarından bazıları Stalin dönemindeki SSCB'nin etnik politikasıyla bağdaştırılıyor. Son dönemlerde ekonomik kalkınma için yapılan ve en iyi bilinen yeniden yerleştirme, Çin'deki Üç Boğaz Barajı'nın inşasından kaynaklanmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Kültürel Travma Olarak Zorunlu Göç". Ferhat Tekin. 2011. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. Zorunlu göç ya da yerinden edilme, bireylerin istemleri dışında yaşadıkları yerlerden ayrılmak zorunda kalmalarını ifade eder Birleşmiş Milletler zorunlu göçe maruz kalanları ya da "ülke içinde yerinden olmuş kişiler"i "zorla ya da mecbur kalarak evlerinden veya sürekli yaşamakta oldukları yerlerden, özellikle silahlı çatışmaların etkilerinden, genel olarak şiddet içeren durumlardan, insan hakları ihlallerinden veya doğal ya da insan kaynaklı felaketlerden korunmak için uluslararası kabul görmüş devlet sınırlarını geçmeksizin kaçan ya da bu yerleri terk eden kişi veya bu tip kişilerden oluşan gruplar" şeklinde tanımlamaktadır (BM, 2005: 1).
^ "Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlığının 75. yılı: Bölünme sürecinde yaşananlar nasıl bir miras bıraktı?". Bu bölünme 15 milyon kişinin evlerinden olduğu ve tahminen 1 milyon kişinin öldüğü bir şiddet dalgası yarattı. BBC News Türkçe. 15 Ağustos 2022. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.
^ "ABD: 'Yüz binlerce Ukraynalı Rusya'ya zorla sınır dışı edildi'". Euronews Türkiye. 8 Eylül 2022. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.

[1] "Kültürel Travma Olarak Zorunlu Göç". Ferhat Tekin. 2011. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024. Zorunlu göç ya da yerinden edilme, bireylerin istemleri dışında yaşadıkları yerlerden ayrılmak zorunda kalmalarını ifade eder Birleşmiş Milletler zorunlu göçe maruz kalanları ya da "ülke içinde yerinden olmuş kişiler"i "zorla ya da mecbur kalarak evlerinden veya sürekli yaşamakta oldukları yerlerden, özellikle silahlı çatışmaların etkilerinden, genel olarak şiddet içeren durumlardan, insan hakları ihlallerinden veya doğal ya da insan kaynaklı felaketlerden korunmak için uluslararası kabul görmüş devlet sınırlarını geçmeksizin kaçan ya da bu yerleri terk eden kişi veya bu tip kişilerden oluşan gruplar" şeklinde tanımlamaktadır (BM, 2005: 1).

[2] "Hindistan ve Pakistan'ın bağımsızlığının 75. yılı: Bölünme sürecinde yaşananlar nasıl bir miras bıraktı?". Bu bölünme 15 milyon kişinin evlerinden olduğu ve tahminen 1 milyon kişinin öldüğü bir şiddet dalgası yarattı. BBC News Türkçe. 15 Ağustos 2022. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.

[3] "ABD: 'Yüz binlerce Ukraynalı Rusya'ya zorla sınır dışı edildi'". Euronews Türkiye. 8 Eylül 2022. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2024.

[1]

[2]

[3]