Nabi Yağcı
Nabi Yağcı ya da takma adıyla Haydar Kutlu (11 Ekim 1944, Tokat), Türk siyasetçi. Türkiye Komünist Partisinin son genel sekreteri, TKP'nin Türkiye İşçi Partisi ile birleşmesiyle kurulan Türkiye Birleşik Komünist Partisinin ilk ve son genel sekreteridir.
| Nabi Yağcı | |
|---|---|
| |
| Nabi Yağcı (Kasım 2017) | |
| Türkiye Birleşik Komünist Partisi Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 1989-1991 | |
| Yerine geldiği | Yok (Makam oluşturuldu) |
| Yerine gelen | Yok (Makam kaldırıldı) |
| Türkiye Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 1983-1989 | |
| Yerine geldiği | İsmail Bilen |
| Yerine gelen | Yok (Makam kaldırıldı) |
| Türkiye Komünist Partisi Merkez Komitesi Yardımcı Genel Sekreteri | |
| Görev süresi 1982-1983 | |
| Yerine geldiği | Yok (Makam oluşturuldu) |
| Yerine gelen | Yok (Makam kaldırıldı) |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 11 Kasım 1944 Niksar, Tokat, Türkiye |
| Vatandaşlığı | Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Partisi | Türkiye Komünist Partisi (1974-1988) |
| Diğer siyasi bağlantıları |
Türkiye İşçi Partisi (1964-1971); Türkiye Birleşik Komünist Partisi (1991) |
| Organizasyon | Fikir Kulüpleri Federasyonu |
| Evlilik(ler) | Ayşe Çiçek Yağcı |
| Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Siyasetçi · yazar |
| Takma adı | Haydar Kutlu |
Yaşam öyküsü
değiştirÜniversite yıllarında Fikir Kulüpleri Federasyonunun gençlik yapılanmasının İstanbul örgütünde yer aldı. 1965 yılında Türkiye İşçi Partisine girerek Fatih bölgesindeki örgütlenmenin yöneticiliğini yaptı. TİP'in 4. büyük kongresinin yapıldığı 1970'li yıllarda bazı arkadaşlarıyla birlikte Partizan dergisini çıkardı.12 Mart Muhtırasının ardından güvenlik güçlerince arandığı için ülke içerisindeki çalışmalarını 1974'e kadar gizli yürüttü. 1974'te TKP'ye girdi ve parti içerisinde Haydar Kutlu adını aldı. Ardından sırasıyla TKP İstanbul İl Komitesi Sekreteri, Merkez Komitesi ve Politbüro üyesi oldu. 12 Eylül Darbesi ardından 1981 yılının ilk yarısında TKP'ye yönelik geniş çaplı tutuklamaların başlaması üzerine yurt dışına çıktı. Hemen ardından 1981'de Yardımcı Genel Sekreter oldu. Daha sonra 1983 yılında önce Merkez Komitesi, ardından 5. Kongre tarafından İsmail Bilen'in yerine Genel Sekreter seçildi. 1986 yılında partinin yurt içi ulusal konferansına katılmak için Türkiye'ye gizlice geldi, hemen ardından tekrar çıkarak yurt dışı ulusal konferansını yönetti.[1]
TKP ile TİP'in birleşme çalışmalarının sonuçlanması üzerine, TİP Genel Başkanı Behice Boran ile TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu tarafından Brüksel'de düzenlenen bir basın toplantısında iki partinin Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) adı altında birleşme kararı aldığı duyuruldu. Bu basın toplantısının hemen ardından Behice Boran'ın ölmesi üzerine, gerek eski milletvekili olması nedeniyle Ankara'da TBMM önünde yapılan resmi tören gerekse İstanbul'da büyük bir kitlesel gösteriye dönüşen cenaze töreninde kendini gösteren yeni koşulları değerlendirerek TBKP'nin yasal olarak kurulması için TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın ile birlikte 16 Kasım 1987'de Türkiye'ye geri döndü. İki genel sekreter de havalimanında gözaltına alınarak iki buçuk yıl tutuklu kaldı. Bu sırada TBKP'nin 1988 yılında yurt dışında yasal olmayan bir kuruluş kongresi yapılıp TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın TBKP Genel Başkanı, TKP Genel Sekreteri Nabi Yağcı TBKP Genel Sekreteri seçildi. Ancak bu iki isim serbest kaldıktan hemen sonra 4 Haziran 1990 tarihinde Türkiye'de partinin yasal kuruluşunu gerçekleştirdiler. Fakat o dönem başkanlığını Yekta Güngör Özden'in yaptığı, üyeleri arasında Ahmet Necdet Sezer, Haşim Kılıç gibi isimlerin bulunduğu Anayasa Mahkemesi tarafından 28 Ocak 1992'de TBKP oy birliğiyle kapatıldı.[2]
Nabi Yağcı TBKP'nin kapatılmasından sonra Türkiye komünist hareketinin arşivini oluşturmak üzere kurulan Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfının (TÜSTAV) kuruculuğunu yaptı.[3] Vakfın Mütevelli Heyeti Başkanı seçildi. Daha sonra da bu görevi Nihat Sargın devraldı. Bir dönem Referans ve Taraf gazetelerinde köşe yazarlığı yaptı. Yazıları Küyerel ve Marmara Yerel 2 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[4] gibi web sitelerinde de yayınlanmaktadır. Çeşitli yazılarını, anılarını, denemelerini ve mahkeme savunmalarını Yazılar Konuşmalar (1988), Sorgu (1988, N. Sargın'la beraber) ve Elele Özgürlüğe 18 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (2018, 2021) adlı kitaplarda toplamıştır.[5][6]
Kaynakça
değiştir- ^ Yağcı, Nabi (2018). Çakır, Hüseyin (Ed.). Elele Özgürlüğe (1 bas.). s. 381-452.
- ^ ""Anayasa Mahkemesi'nin TBKP hakkındaki kapatma kararı"". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı". TÜSTAV. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.
- ^ "Marmara Yerel köşe yazıları web arşivi". 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ Nabi Yağcı (Ana Yayıncılık bas.). AnaBritannica - 22. Cilt. s. 282.
- ^ Ertuğrul Özkök. "Kutlu ve Sargın'ı hatırladınız mı". Hürriyet. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016.