Norma (opera)

Norma
Özgün isim	Norma
Müzik	Vincenzo Bellini
Libretto	Felice Romani
Gala	26 Aralık, 1831
İlk gösterim yeri	Teatro alla Scala, Milano
Oyuncular	Norma: Oroveso'nun kızı, Keltlerin Baş Rahibesi, soprano; Adalgisa: İrmisul tanrı heykelinin bulundugu kutsal korulukta rahibe ,Soprano veya Mezzo-Soprano; Pollione: Klasik Roma Galya eyaleti prokonsulu, tenör; Oroveso: Kelt rahipleri Druid'lerin başı, bas; Clotilde: Norma’nın arkadaşı, soprano; Flavio: Pollione’nun arkadaşı tenör;

Norma Sicilya doğumlu İtalyan Vincenzo Bellini'nin bestelediği 2 perdelik bir opera veya lirik trajedidir. Operanın librettosu "Felice Romani" tarafından "Aleksandre Soumet"'nin Norma, ossia L'infanticidio (Norma veya Evlad Katili)" adlı eserinden uyarlanarak hazırlanmıştır. Operanın prömiyer sahnelenmesi 26 Aralık,1831'de Milano'da Teatro alla Scala Opera Evinde yapılmıştır.

Sahneleme

Roller

Rol	Ses tipi	Prömiyerde Roller, 26 Aralık, 1831 (Orkestra şefi: - )
Norma, Oroveso'nun kızı, Keltlerin Baş Rahibesi	Soprano	Giuditta Pasta
Adalgisa, İrmisul tanrı heykelinin bulunduğu korulukta rahibe	Soprano veya Mezzo-Soprano	Giulia Grisi
Pollione, Klasik Roma Galya eyaletinde prokonsul	Tenor	Domenico Donzelli
Oroveso, Kelt rahipleri Druid'lerin başı	Bas	Vincenzo Negrini
Clotilde, Norma’nın arkadaşı	Soprano	Marietta Sacchi
Flavio, Pollione’nun arkadaşı	Tenor	Lorenzo Lombardi

Konu özeti

Norma olarak "Giulia Grisi" 1831de Adalgisa rolünü de prömiyerde oynamıştır.

I. Perde

Kutsal Koruluk.

Kelt'lerin başrahibi Orosevo ve Druid rahipler tapınak yeri olan kutsal koruluk icinde toplanmışlar ve ülkelerini istila eden Romalılara karşı kendilerine yol göstermesi için tanrılarına dua etmektedirler. Onlar ayrıldıktan sonra Romalı prokonsul olan Pollione yaverine, artık başrahibe olan Norma'yi sevmediğini söyler. Norma Pollione'nin aşkı uğruna bâkir kalma yemini bozmuş ve Pollione'den iki çocuğu olmuştur. Pollione onun yerine genç tapınak rahibesi olan Adalgisa'ya âşık olmuştur ve gördüğü ikaz edici ve vazgeçirici rüyalara rağmen onunla kaçıp Roma'ya gitmeye karar vermiştir. ('Meco all'altar di Venere'). Romalılar ayrıldıktan sonra yine Kelt Druidler toplanarak Oroveso'nun kızı Norma'nın ay tanrıçasına dua etme ayinine refakat ederler. ('Casta Diva, che inargenti'). Druid rahipler ayrıldıktan sonra Adalgisa gelip Pollione'ye karşı durabilme gücü vermesi için tanrısına dua eder. Fakat Pollione tekrar geldiği zaman, onunla birlikte ertesi gün Roma'ya kaçmaya razı olur. ('Va crudele…Vieni in Roma').

Evinde Norma arkadaşı Clotilde'ye Pollione'nin kendini ve çocuklarını bırakıp kaçacağındna korktuğunu anlatır. Adagisa gelir; Norma'ya gizlice bir kişiyi sevdiğini itiraf eder ve onun tavsiyelerini ister. Norma hem kendini zayıflığını bildiği içlm ve hem de genç kızın samimi hikâyesinden çok hislendiği için onun bakire kalma yemini bozmasına izin verir. ('Sola, furtiva, al tempio'). Fakat Pollione Norma'ya gelip de Adalgisa'nın aşığının kendisi olduğunu söyleyince Norma'nın ince şefkat hisleri büyük bir öfkeye dönüşür. Adalgisa'da Pollione'nin önceden Norma'yı kandırmış olduğunu öğrenince dehşete düşer ve Pollione'nin Norma ve çocuklarına geri dönmesini sağlamak için elinden gelen her şeyi yapmaya hatta ölmeyi bile kabul edeceğine yemin eder.

II. Perde

Norma’nın ikamet yeri.

Norma uyuyan çocuklarına bakmaktadır. Romalılara köle olmaktan kurtarmak için onları öldürmeye karar verir. ('Dormono entrambi'). Fakat onları öldürmeye kıyamaz ve Adalgisa'yi çağırıp onlarla birlikte Pollione'yle gitmesini ve onlara bakmalarını ister. Adalgisa bunu kabul etmez ve onun yerine Pollione'ye gidip onu Norma'ya geri dönmeye ikna etmeye çalışmayı teklif eder. Druidler tekrar tapınaklarının mihrabı etrafında toplanırlar ve Oroveso oradan Pollione'nin çok daha zalim bir Romalı idareciyle değiştirilmekte olduğu haberini ilan eder. Tapınakta Norma Pollione'nin Adalsiga'nin yalvarmalarını hiç dinlemediği haberini şaşırtıyla Clotilde'den duyar. Norma buna çok kızıp tapınağn kutsal kalkanına çekiçle vurmaya başlayıp kavmini Romalılara karşı savaşa çağırır. ('Guerra, guerra!'). Oroveso tanrısına bir kurban adamak gerektiğini bildirir. Tam bu sırada tapınak bakireler dairesine gizlice girmek isterken yakalanan Pollione çekilerek getirilir. Onunla yalnız kalan Norma eğer Adalgisa'yı bırakmaya söz verip kendine dönerse onu serbest bırakacağını söyler. Fakat Pollione bunu kabul etmez. Norma bir büyük odun yığınının hazırlanmasını ister ve kendisinin burada yakılarak tanrıya adak olacağını ilan eder. Onun bu âsil tutumundan çok duygulanan Pollione eski sevgilisiyle aynı kaderi paylaşmaya hazır olduğunu bildirir. Çocuklarını bakıp yetiştirmek için Adalsiga'yı inandırdıktan sonra, Norma sevgilisi ile birlikte yanmaya başlayan odun yığını üzerine çıkar ve Keltler dua etmeye başlarlar.

Ünlü müziksel parçalar

I. Perde

Sinfonia
Casta diva, Cavatina Norma
Sola, furtiva al tempio, İkili - Norma ve Adalgisa
Ah! di qual sei tu vittima, Üçlü: Norma, Pollione ve Adalgisa

II. Perde

Teneri figli, Arya - Norma
Deh, con te, con te li prendi, İkili - Norma veAdalgisa
Guerra, guerra! le galliche selve, Koro
In mia man alfin tu sei, İkili - Norma ve Pollione
Deh! non volerli vittime, Final

Seçilmiş ses ve video kayıtları

Yıl	Roller (Norma, Pollione, Adalgisa, Oroveso)	Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra	Label
1937	Gina Cigna, Giovanni Breviario, Ebe Stignani, Tancredi Pasero	Vittorio Gui, Teatro Regio di Torino Orkestra ve korosu	Audio CD: Aura/Lyrica ASIN: B00001ZWJ3
1952	Maria Callas, Mirto Picchi, Ebe Stignani, Giacomo Vaghi	Vittorio Gui, Covent Garden Kraliyet Operasi Orkestra ve korosu ]]	Audio CD: EMI Classics ASIN: B0000BWTK9
1954	Maria Callas, Mario Filippeschi, Ebe Stignani Nicola Rossi-Lemeni	Tullio Serafin, Teatro alla Scala Orkestra ve korusu	Audio CD: EMI Classics ASIN: B000002RXP
1955	Maria Callas, Mario del Monaco, Ebe Stignani, Giuseppe Modesti	Tullio Serafin, Milan Radio Senfoni Orckestrasi	Audio CD: Opera d'Oro ASIN: B0000DEQXC
	Maria Callas, Mario del Monaco, Giulietta Simionato, Nicola Zaccaria	Antonino Votto, Teatro alla Scala Orkestra ve korusu	Audio CD: Istituto Discografico Italiano ASIN: B0009J2RSU
1960	Maria Callas, Franco Corelli]], Christa Ludwig, Nicola ZaccariaTullio Serafin, Teatro alla Scala Orkestra ve korusu	Audio CD: EMI Classics ASIN: B00000630R
1964	Joan Sutherland, John Alexander, Marilyn Horne, Richard Cross	Richard Bonynge, London Senfoni Orkestra ve korusu ]	Audio CD: Decca ASIN: B000I8OFGE
1964	Leyla Gencer, Bruno Prevedi, Adriana Lazzarini, William Wildermann	Bruno Bartoletti, Orquesta y Coro Estables del Teatro Colon	Audio CD: Myto Records
1972	Montserrat Caballé, Placido Domingo, Fiorenza Cossotto, Ruggero Raimondi	Carlo Felice Cillario, London Filarmonik Orkestras, Ambrosian Opera Chorus	Audio CD: RCA Victor Cat: 6502-2 RG
1974	Montserrat Caballé, Jon Vickers, Josephine Veasey Agostino Ferrin	Giuseppe Patané, Teatro Regio di Torino Orkestra ve korusu	DVD: VAI ASIN: B000083C73
1978	Montserrat Caballé
1984	Joan Sutherland, Luciano Pavarotti, Montserrat Caballé, Samuel Ramey	Richard Bonynge, Welsh Milli Opera Orkestra ve korusu	Audio CD: Decca ASIN: B0000041QF
2001	June Anderson, Shin Young Hoon, Daniela Barcellona, Ildar Abdrazakov	Fabio Biondi, Teatro Regio di Parma	DVD: TDK ASIN: B00007M5K0

Not: "Kat:" Satıcı firmanın koyduğu katalog numarası; "ASIN": amazon.com ürün referans numarası.

Dipnotları

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Opera Türkiye sitesi "V.Bellini (1801-1835): Norma" sayfası (Erişme tarihi:12.12.2009)
İngilizce Wikipedia Norma (opera) maddesi 19 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme tarihi:24.3.2009)
Norma librettosu 13 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişme tarihi:24.3.2009)
Norma icin diskografi 17 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme tarihi:24.3.2009).
Norma operasının tümü için audio dosyaları 15 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sahnelenme: Scuola dell'Opera Italiana ve Teatro Comunale di Bologna orkestrasi ve korosu'