Melisa (bitki)

Melissa
	Melissa officinalis
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Şube:	Angiosperms;
Sınıf:	Eudicots;
Takım:	Asterids;
Alt takım:	Lamiales;
Familya:	Lamiaceae;
Cins:	'''''Melissa''''';
Sinonimler
	Mutelia Gren. ex Mutel;

Oğul otu ya da Melissa (Melissa), nane (Lamiaceae)'nin familyasındaki bir bitki cinsi'dir. Dört ya da daha fazla tür Akdeniz bölgesi'nden batı Malezya'ya dağılmıştır.^[2]^[3] Bu cinsin en bilinen türü limon balsamı (Melissa officinalis)'dir.^[4]

Asya ve Avrupa kökenli olmasına karşın Dünya'nın birçok yerinde yetişmektedir. Bitkinin adı "bal" anlamına gelen Yunanca mélissa sözcüğüne dayanmaktadır. "Balsam" terimi, bal arısı (Melitta) için Yunanca kelimeden türetilmiştir. Arılar bitkinin cazibesine kapıldıklarından, limon balsamı arı kovanlarının önüne dikilir. Arı kovanlarının kendileri de antiseptik etkisinden dolayı hastalıkların yayılmasını önlemesi gereken özsuyla ovulur.

Özellikle Akdeniz bölgesinde sakinleştirici ve mikrop öldürücü özellikleri olduğuna inanıldığından çayı yapılarak içilir.

Süs bitkisi olarak yetiştirilen ve diğer adı kolonya bitkisi olan Cestrum nocturnum adlı zehirli melisa çalısıyla karıştırılmamalıdır.

Açıklama

Limon balsamı çizimi (Melissa officinalis)

Bitkisel özellikler

Melisa türleri çok yıllık, otsu bitki'lerdir.^[3] Zıt düzenlenmiş yeşil yaprak'ları, yaprak sapı ve yaprak bıçağına bölünmüştür. Basit yaprak bıçakları genellikle tırtıklı bir yaprak kısmı ile yumurta şeklindedir.^[3] Bitkinin yeşil kısımları dokunulduğunda limon gibi kokarlar.

Üretken özellikler

Her durumda, aksiller kıvrımlarda gruplandırılmış küçük çiçekler açar. Destek levhaları yaprağa benzer ancak daha küçüktür. Kapak yaprakları küçücüktür.^[3] Hermafrodit çiçekleri zigomorf ve çift çiçek zarfı ile beş katlıdır. Beş çanak yaprak boru biçiminden çan biçimine birlikte büyürler. Kadeh, bir çiçeğin açılmasından solmasına kadar geçen süreden (antez') sonra asılır. Az ya da çok tüylü çanak yaprak 13 sinire sahiptir ve iki dudaklı, düz, kısa üç dişli üst dudak ve iki dişli alt dudaklıdır.^[3] Beyaz, sarımsı-beyazdan sarıya, kırmızımsı^[3] veya soluk pembe çiçek taçları iki dudaklıdır. Taç yaprak tüpü yukarıya doğru kıvrılır ve ortanın yukarısına doğru genişler. Boğazda saç püskülü yoktur. Üst dudak dik veya arkaya kemerli, düz ila hafif kemerli ve kenarlıdır. Alt dudak üç lobludur. Ercik'ler ve boyuncuk taç yaprak tüpünden daha uzundur, bu nedenle görünür. Birlikte eğilen iki uzun ve iki kısa olmak üzere dört verimli ercik vardır. Kalem dalları yaklaşık olarak aynı uzunluktadır ve geriye doğru bükülmüştür.^[3] Pürüzsüz Klausen yumurta şeklindedir.^[3]

Sistematik ve dağıtım

"Melissa" cinsi Carl von Linné tarafından düzenlenmiştir.^[2] Melissa cinsinde Avrasya ve Kuzey Afrika'da yaygın olan sadece dört tür^[2] vardır:

Melissa axillaris: Nepal'den güney Çin'e ve Malezya'ya kadar yaygındır.^[2]
Melissa flava: Himalaya ve Tibet'te yetişir.^[2]
Limon balsamı ( Melissa officinalis : İki alt tür^[2] Avrupa ve Kuzey Afrika'dan Güneybatı Asya'ya Orta Asya'ya dağılır.
Melissa yunnanensis: Tibet'te ve Yunnan'da görülür.^[2]

Tıbbi bitki olarak kullanımı

Ana makaleye limon balsamı (Melissa officinalis) bakınız.

Literatür

Web Bağlantıları

Wikimedia Commons'ta Melissen (Melissa) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Heilpflanzen Lexikon: Melisse 5 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; emmaswan isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Govaerts, R. et al. Melissa. Melisa (bitki) in World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. İnternette yayınlandı. Erişim: Melissa {{{2}}} {{{3}}}.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Şablon:Literatur
^ "Tureng: Oğulotu". 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.

İki çenekliler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[emmaswan-1] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; emmaswan isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[WCSP-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Govaerts, R. et al. Melissa. Melisa (bitki) in World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. İnternette yayınlandı. Erişim: Melissa {{{2}}} {{{3}}}.

[FoC-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Şablon:Literatur

[4] "Tureng: Oğulotu". 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.

[2]

[3]

[4]

[1]