Oliver Stone

William Oliver Stone, (d. 15 Eylül 1946), Amerikan film yapımcısı ve yönetmenidir. Stone, Vietnam Savaşı ve Amerikan siyasetinden müzikal biyografilere ve suç dramalarına kadar uzanan konuları ele alan tartışmalı ancak beğenilen bir yönetmen olarak bilinir. Üç Akademi Ödülü, bir BAFTA Ödülü, bir Primetime Emmy Ödülü ve beş Altın Küre Ödülü dahil olmak üzere çok sayıda ödül almıştır.

Oliver Stone
Doğum	William Oliver Stone 15 Eylül 1946 New York
Etkin yıllar	1971 - günümüze
Boy	183 m (600 ft 4+1⁄2 in)
Evlilik	Najwa Sarkis (1971-1977) Elizabeth Stone (1981-1993) Sun-jung Jung (1996-)
İmza

Katil Doğanlar, Dünya Ticaret Merkezi, Geceyarısı Ekspresi, Comandante, Büyük İskender ve Müfreze gibi birçok sinema filmine imzasını atmıştır.

Ailesi ve ilk yılları

Stone, New York'ta Jacqueline (kızlık soyadı Goddet) adlı Fransız bir kadının ve borsacı Louis Stone'un (doğum adı Louis Silverstein) oğlu olarak doğdu. Manhattan ve Stamford, Connecticut'ta büyüdü. Ebeveynleri, babasının Fransa'da Müttefik kuvvetlerinin bir parçası olarak savaştığı II. Dünya Savaşı sırasında tanıştı. Stone'un Amerikalı doğumlu babası Yahudiydi, Fransız doğumlu annesi ise Katolikti ve ikisi de dini inançlarını uygulamıyordu. Stone, Episkopal Kilisesi'nde büyüdü ve şu anda Budizm dinine mensuptur.

Stone, ebeveynleri onu Pensilvanya, Pottstown'daki bir üniversite hazırlık okulu olan The Hill School'a göndermeden önce New York City'deki Trinity School'a gitti. Okuldayken ebeveynleri aniden boşandı (1962) ve bu, tek çocuk olması nedeniyle onda derin izler bıraktı. Stone'un annesi onunla fazla görüşmedi ve babası hayatında büyük bir etki bıraktı - belki de bu yüzden, baba-oğul ilişkileri Stone'un filmlerinde önemli bir yer tutar.

Yaz tatillerinin bir kısmını genellikle anne tarafından büyükbabası ve büyükannesiyle Fransa'da, hem Paris'te hem de Seine-et-Marne'deki La Ferté-sous-Jouarre'da geçirdi. Stone ayrıca 17 yaşında Paris ticaret borsasında şeker ve kakao işinde çalıştı - bu iş Stone'un Wall Street filmi için ilham kaynağı oldu. Bu nedenle Stone, Fransızcayı akıcı bir şekilde konuşur. Stone 1964'te The Hill School'dan mezun oldu.

Stone, Yale Üniversitesi'ne kabul edildi ancak Haziran 1965'te 18 yaşındayken ayrıldı ve Güney Vietnam'daki Özgür Pasifik Enstitüsü'nde altı ay boyunca lise öğrencilerine İngilizce öğretti. Daha sonra, 1966'da kısa bir süre Birleşik Devletler Ticaret Deniz Kuvvetleri gemisinde çalıştı ve Ocak ayında Asya'dan ABD'ye Pasifik Okyanusu'nda seyahat etti. Yale'e geri döndü ve ikinci kez okulu bıraktı.

Stone daha sonra ABD Ordusuna katılarak Vietnam'da savaşmak için gönüllü oldu. Burada muharip piyade birliklerinde görev yaptı ve iki kez yaralandı.

Sinema kariyeri

1970'ler

Stone, 1971'de New York Üniversitesi'nden sinema alanında Güzel Sanatlar lisans derecesiyle mezun oldu ve buradaki öğretmenleri arasında yönetmen ve NYU mezunu Martin Scorsese de vardı. Aynı yıl, komedi The Battle of Love's Return'de küçük bir rol aldı. Stone, Last Year in Viet Nam adlı kısa ve iyi karşılanan 12 dakikalık bir film yaptı. Yönetmen olarak ilk iki filmi olan Seizure ve The Hand arasındaki dönemde, 1970'lerin sonlarında senarist olarak filmde iz bırakmadan önce taksi şoförü, film yapım asistanı, kurye ve satış elemanı olarak çalıştı.

Stone, 1979'da gerçek hayattan uyarlanan bir hapishane hikayesi olan Midnight Express'i İngiliz yönetmen Alan Parker için aynı adlı başarılı filme uyarladıktan sonra ilk Oscar'ını aldı (iki adam daha sonra 1996'da sahne müzikali Evita filminde birlikte çalışacaktı). Filmin geçtiği orijinal yazar Billy Hayes, filmin hapishane koşullarını tasvirinin doğru olduğunu söyledi. Hayes, "Midnight Express'in mesajının 'Türkiye'ye gitme' olmadığını, 'Benim gibi aptal olma ve uyuşturucu kaçakçılığı yapmaya çalışma' olduğunu söyledi." Stone daha sonra senaryoyu aşırı dramatize ettiği için Türkiye'den özür diledi, ancak filmin Türk hapishanelerinin kötülüğünü çarpıcı bir şekilde tasvir etmesinin arkasında durdu.

1980'ler

Stone, senaryo üzerinde çalışırken başarılı bir şekilde kurtulduğu kokain bağımlılığından esinlenerek Brian De Palma'nın uyuşturucu baronu destanı Scarface de dahil olmak üzere daha fazla uzun metrajlı film yazdı. Ayrıca, 1986'da yazar-yönetmen olarak kariyeri başlamadan önce Mickey Rourke'un yer aldığı Year of the Dragon'u (Michael Cimino ile birlikte yazdı) kaleme aldı. Çağdaşı Michael Mann gibi Stone da yönettiği filmlerin çoğunda yazar veya ortak yazar olması bakımından sıra dışıdır. Stone, 1986'da arka arkaya iki film yönetti: büyük ölçüde Meksika'da çekilen, eleştirmenlerce beğenilen ancak gişede başarısız olan Salvador ve Filipinler'de çekilen, uzun süredir geliştirme aşamasında olan Vietnam projesi Platoon.

Platoon, Stone'un adını çok daha geniş bir kitleye ulaştırdı. Ayrıca, Stone'un sonraki on yıl boyunca dokuz film çektiği yoğun bir yönetmenlik kariyerini de başlattı. Platoon birçok övgü dolu eleştiri (Roger Ebert daha sonra 1980'lerin en iyi dokuzuncu filmi olarak adlandırdı), geniş izleyici kitlesi ve En İyi Film ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülleri kazandı. 2007'de, bir film endüstrisi oylamasında, bir önceki yüzyılın en iyi Amerikan filmlerinin Amerikan Film Enstitüsü "AFI'nin 100 Yılı ... 100 Film" anketinde 83. sıraya yerleşti. İngiliz TV kanalı Channel 4, Platoon'u şimdiye kadar yapılmış altıncı en iyi savaş filmi olarak oyladı. 2019'da Platoon, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel veya estetik açıdan önemli" olduğu için Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Sicilinde korunmak üzere seçildi.

Platoon'un başarısının ardından Stone, 1987'de başrollerini Charlie Sheen ve Michael Douglas'ın paylaştığı Wall Street adlı bir başka hit film yönetti. Başrol oyuncusu Michael Douglas, acımasız bir Wall Street kurumsal yağmacısı rolüyle En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü aldı. Wall Street'ten sonra, ertesi yıl başka bir film yönetti: Eric Bogosian'ın Pulitzer'e aday gösterilen oyunundan uyarlanan Talk Radio.

Filmografi

• Last Year in Viet Nam (1971, kısa film)
• Seizure (Queen of Evil olarak da bilinir, 1974)
• Geceyarısı Ekspresi (senaryo yazarı)(1978)
• Mad Man of Martinique (1979, kısa film)
• The Hand (kısa film)
• Barbar Conan (senaryo yazarı) (1982)
• Yaralı Yüz (senaryo yazarı) (1983)
• Year of the Dragon (senaryo yazarı) (1985)
• Salvador (1986)
• Müfreze (1986)
• Borsa (1987)
• Talk Radio (1988)
• Doğum Günü Dört Temmuz (1989)
• The Doors (1991)
• JFK (1991)
• Heaven & Earth (1993)
• Katil Doğanlar (1994)
• Nixon (1995)
• Freeway (senaryo yazarı) (1996)
• U-Turn (1997)
• Kazanma Hırsı (1999)
• Persona Non Grata (2003)
• Comandante (2003)
• Büyük İskender (2004)
• Looking for Fidel (2004)
• Dünya Ticaret Merkezi (2006)
• Vahşiler (2012)
• Snowden (2016)

Dış bağlantılar

• IMDb'de Oliver Stone
• Oliver Stone fansite
• The first chapter of A Child's Night Dream by Oliver Stone9 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the New York Times site.