Orhan Koloğlu
Orhan Eşref Koloğlu (11 Eylül 1929, Konya - 17 Nisan 2020, İstanbul), Türk tarihçi, gazeteci, akademisyen ve yazar.[1]
Orhan Koloğlu | |
|---|---|
| Doğum | 11 Eylül 1929 Kadınhanı, Konya, Türkiye |
| Ölüm | 17 Nisan 2020 (90 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Galatasaray Lisesi İstanbul Üniversitesi Strasbourg Üniversitesi |
| Meslek | Tarihçi · gazeteci · yazar |
Yaşamı
değiştir1929'da Konya'nın Kadınhanı ilçesinde doğdu. Konya'da ilkokulu bitirdi. Galatasaray Lisesinden 1947'de mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Yüksek Gazetecilik Enstitüsünde öğrenim gördü ve 1964'te bitirdi.[2] 1969'da Strasbourg Üniversitesinde "Fransız Basınında Türk 1470-1815" konulu teziyle doktorasını verdi. 1947'de gazetecilik mesleğine başladı. Birçok farklı gazetede muhabir, yazar ve yazı işleri müdürü olarak görev aldı.[3]
1964 yılından itibaren Roma, Karaçi, Paris, Londra ve Beyrut kentlerinde basın temsilciliği yaptı. Almanya'da Milliyet'in basımını gerçekleştirdi. CHP Dışişler Danışmanı olarak çalıştı.[4] 1974 ile 1978-1979 yılları arasında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünde yetkili isim oldu.[5][6] Bülent Ecevit'in döneminde genel müdürlük yaptı.[7] 1978'den itibaren bazı üniversitelerin tarih ve iletişim fakültelerinde dersler verdi. Ayrıca Libya Al Fateh Üniversitesine doçent oldu.[3][8]
Tarih ve sosyal bilimler alanı başta olmak üzere 90 kitap yayınladı.[1][8] Koloğlu daha çok Osmanlı Ortadoğu'su üzerine çalıştı. Türk matbuat tarihi de araştırma konuları arasındaydı. Tarih ve Toplum ile Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi gibi yayınlarda makaleler neşretti. Tarih Vakfı'nın kurucu mütevellileri arasındaydı.[9]
Koloğlu 1998'de daha verimli çalışabilmek için Darıca Huzurevi'nde yaşamaya başladı ve burada araştırmalarına devam ederek kitap yayınlamaya devam etti.[10] 17 Nisan 2020'de ise İstanbul'da tedavi gördüğü hastanede 91 yaşında öldü.[11]
Ailesi
değiştirAilesinin geçmişi Libya'ya dayanmaktadır. Soyu, Osmanlı döneminde Trablusgarp'a yerleşen Türkler'in, yerli kadın ile evliliklerinden doğan çocuklarını kasteden "Kuloğulları" toplumuna dayanmaktadır.[12] Türkiye'de çeşitli yerlerde kaymakamlık ve valilik yapan, 1949-1952 arasında Libya'da başbakanlık yapan Sadullah Koloğlu'nun oğludur. Babası Libya doğumludur. Eşkıya Laz Hüseyin'i yakalamasıyla ünlüdür. 2013'te ölen futbolcu ve spor yazarı Doğan Koloğlu'nun kardeşidir.[13]
Ödülleri
değiştir1987'de Gazeteciler Cemiyeti'nin açtığı "Basın Üzerine Araştırma" adlı programda "Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve Sonuçları" adlı çalışması ile 40. yıl ödüllerinde kazanan oldu.[14] 1992'de İttihatçılar ve Masonlar adlı eseri ile Afet İnan Tarih Araştırmaları Ödülü,[15] 1995'te Türk Çağdaşlaşması eseri ile sosyal bilimler dalında Sedat Simavi Ödülü ve 2000'de Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü aldı.[16] Aynı zamanda Yunus Nadi Ödülü kazandı.[3]
Eserleri
değiştir1-“Le Turc dans la Presse Française 1470-1815” (=Fransız Basınında Türk; Strasbourg Üniversitesinde Doktora,1969), Baskı Ed.Al Khayat, Beyrut 1971.
2-“Fikret Mualla” (Nurullah Berk'le ortak), Milliyet Yayınları, İstanbul 1968.
3- “Tarih Boyunca Aşk”, Pozitif Yayınları, İst. 1969 (2. Baskı 2004).
4-“Müthiş Türkler”, Yavuz Yayınları, İst. 1972.
5-Banof’ta Hafta Sonu –Türk İşçisi 1978
6-“-İslam’da Başlık”, TTK Baskı, Ankara 1978.
7-“Muzakkarat al Dubbat al Etrak havle Maareke Libya” (=Libya Savaşında Türk Subaylarının Anıları), Libya Tarih Kurumu, Tripoli 1979.
8-“Mazlum Milletler Devrimleri ve Türk Devrimi”, Ankara 1980 (2. Baskı Kaynak Yayınları 2004).
9-“Takvimi Vekayi”, Çağdaş Gazeteciler Yayınları, Ankara 1981.
10-“Mustafa Kemal'in Yanında İki Libyalı Lider”, Libya Kültür Merkezi, Ankara 1981.
11-“La Turquie en Transition”; (Ortak çalışma: makale "La Presse Turquie depuis 1945), Maisonneuve et Larose, Paris 1986.
12-“Miyop Çörçil Olayı”, (Ceride-i Havadis'in öyküsü), Ankara 1986.
13-“Basımevi ve Basının Gecikme Sebepleri ve Sonuçları”, T. Gazeteciler Cemiyeti Yay. İst. 1987; Gazeteciler Cemiyeti Araştırma Ödülü.
14-“İslmic Pıblic Opinion during the Libyan War 1911-12”, (=Libya Savaşında İslam Kamuoyu) Libya Tarih Kurumu, Tripoli 1988.
15-“Türk’ü Dünyaya Saydıran Adam”, Yeni Özgür İnsan Yayınları, Ankara 1988 (2. Baskı 2007).
16-“İlk Gazete İlk Polemik”, Çağdaş Gazeteciler Der. Yayınları, Ankara 1988;
Yunus Nadi Sosyal Araştırma Ödülü
17-“1911-12’de Karikatür Savaşı”, Engin Yayınları, Ankara 1989.
18-“Abdülhamit Gerçeği”, Pozitif Yayınları, İst. 1991 (5. Baskı 2007).
19-“Abdülhamit ve Masonlar”, Pozitif Yayınları, İst. 1991 (5. Baskı 2004).
20-“İttihatçılar ve Masonlar”, Pozitif Yayınları, 1991; Afet İnan Ödülü (5. Baskı 2004).
21-“Türkiye’de Basın”, İletişim Yayınları, İst. 1992.
22-“Balkanlar” (Ortak çalışma), OBİV Yayınları, İst.1993.
23-“Şeytan Ayetleri Tartışması” (Ortak çalışma), İst. 1993.
24-“Bedevi-Lavrens-Arap-Türk”, İst. 1993 (2. Baskı Alkım, İst.2003).
25-“Basınımızdan Resim ve Fotoğrafın Başlaması”, Engin Yayınları, İst. 1993.
26-“İslam’da Değişim”, Gür Yayınları, 1993.
27-“Türk Basını: Kuva-yı Milliye’den Günümüze”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1993.
28-“Gazi’nin Çağında İslam Dünyası”, Boyut Yayınları, İst.1994.
29-“Havas-Reuter’den Anadolu Ajansı’na”, Çağdaş Gazeteciler Derneği Yayınları, Ankara 1994.
30-“Türk Çağdaşlaşması 1919-1938”, Boyut Yayınları, İst.1995; Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü.
31-“Kutsal Topraklarda Casuslar Savaşı”, (Ortak çalışma), İrfan Yayınları, İst 1995.
32-“Gazeteci bir Aile US’lar”, (Nuri Akbayar ile ortak) Çağdaş Gazeteciler Derneği, Ankara 1996.
33-“Kim Bu Mustafa Kemal?”, Boyut Yayınları, İst.1997 (5. Baskı 2001).
34-“Halka Doğru Bilim”, (Türkiye'de Bilim Gazeteciliği makalesi),Türk Bilim Tarihi Kurumu, İst. 1997.
35-“1946-47’lilerin Galatasaray’ı” (Doğan Koloğlu ile), İst.1997.
36-“Bir Zamanlar Babıali”, T.Gazeteciler Cemiyeti Yayınları, İst. 1998.
37-“Avrupa’nın Kıskacında Abdülhamit”, İletişim Yayınları, 1998 (5. Baskı 2016).
38-“Reklamcılığımızın İlk Yüzyılı 1840-1940”, Reklamcılar Derneği, İst. 1999.
39-“Cumhuriyetin İlk On beş Yılı 1923-1938”, Boyut Yayınları, İst. 1999.
40-“Osmanlı-İtalya Libya Savaşında İttihatçılar, Masonlar ve Sosyalist Enternasyonal”, Ümit Yayınları, Ankara 1999.
41-“Loti’nin Kadınları”, Dünya Yayınları, İst.1999.
42-“Ecevit ile CHP”- Bir aşk ve nefret öyküsü”, Büke Yayınları, İst. 2000.
43-“Aydınlarımızın Bunalım Yılı”, Boyut Yayınları, İst. 2000.
44-“Başka bir Tarih Başka bir Türkiye”(Ortak çalışma), Ayrıntı Yayınları, İst. 2000.
45-“Arap Kaymakam”, Aykırı Yayınları, İst. 2001 (2. Baskı 2011).
46-“Kim Bu Ecevit?”, Aykırı Yayınları, İst. 2001.
47-“Büyük Dost Pierre Loti’ye Mektuplar”, Pierre Loti Dostları Derneği Yayınları, Ankara 2001.
48-“Osmanlı Meclislerinde Libya ve Libyalılar”, Boyut Yayınları, İst. 2003.
49-Lawrence Efsanesi, Yeditepe yay., 2016
50-“Fikret Mualla Bir Garip Kişi”, Boyut Yayınları, İst. 2003.
51-“Cumhuriyet Dönemi Masonlar”, Pozitif Yayınları, İst. 2003 (2. Baskı 2004).
52-“İki Şehrin Hikayesi” (Ortak çalışma), Aykırı Yayınları, İst. 2003.
53-“Cercle d'Orient'dan Büyük Kulüp'e”, Boyut Yayınları, İst. 2005.
54-“1908 Basın Patlaması”, Bas-Haş, İst. 2005.
55-“Türkiye Karikatür Tarihi”, Bileşim Yayınları, İst. 2005.
56-“Osmanlı'dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi”, Pozitif Yayınları, İst. 2006.
57-“İslam ve Modernite” (Ortak çalışma), Remzi Kitabevi, İst. 2007.
58-“500 Years in Turkish-Libyan Relations” (= Türk-Libya İlişkilerinin 500 yılı), Sam Center for Strategic Research, Ankara 2007.
59-“Son Sadrazam”, Doğan Kitap, İst. 2008
60-“Sorularla Vahdettin”, Pozitif Yayınları, İst. 2007.
61-“Numaracı Cumhuriyetçiler”, Pozitif Yayınları, İst. 2007.
62-“Fizan Korkusundan Libya Mücahitliğine”, Truva Yayınları, İst. 2008.
63-“Cepheden Hareme Aşk Mektupları” (Dorothea Abdel Gawad-Schumacher'in "Eine Türkische Ehe in Briefen" kitabının çevirisi), Truva Yayınları, İst. 2008.
64-“Dahi Kurtarıcı”, (B.Özükan ve A.Özkan ile ortak), Boyut Yayınları, İst.2008.
65-“Cihannüma”, (Ortak çalışma), Boyut Yayınları, İst. 2008.
66-“Osmanlı’da Son Tartışmalar”, Doğan Kitap, İst. 2008.
67-“Cilbabtan Türbana”, Pozitif Yayınları, İst. 2008.
68-“Bilimsel Medyatike Tarih”, Söyleşi Barış Doster, Destek Yayınları, İst. 2009.
69-“Orhan Koloğlu Armağanı”, İsar, İst. 2009.
70-“El Alakat el Türkiye el Libiya” (Türkiye Libya İlişkileri, çeviren Abdulkerim Abuşvereb), Libya Tarih Kurumu, Trablusgarp 2010.
71-“Osmanlı Dönemi Basınının İçeriği”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, İst. 2010.
72-“Osmanlı’da Kamuoyu”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, İst. 2010.
73-“Osmanlı Döneminde Basın Teknikleri ve Araçları”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi, İst. 2010.
74-“Türk Korsanları” Tarihçi Kitabevi, İst. 2012.
75-“Libia vel Libiyun fi Maclis en Nüvvab el Osmaniyun” (= Osmanlı Mebuslar Meclisinde Libya ve Libyalılar, çeviren A. Meymehaşi), Libya Tarih Kurumu, Trablusgarp 2012.
76-“İslam Aleminde Masonluk”, Kırmızı Kedi Yayınları, 2012 (Tekrar 2015).
77-“Üç ittihatçı - Arap, Kürt, Arnavut”, Kırmızı Kedi Yayınları, 2012.
78-“Curnalcilikten Teşkilatı Mahsusaya”, Kırmızı Kedi Yayınları, İst. 2013.
79-“Tamga Pençe Tuğra İmza”, Tarihçi Kitabevi, İst. 2013.
81-“2, Fetö'cülük akımım yaygınlaşınca 2038 aydınların karşı” Devletlü-Münevver-, Aydın damgasını HAİN kavramının eklenmesiyle
82-“Osmanlıcadan Türkçeye Okuryazarlığımız” Tarihçi Kitabevi, İstanbul 2015.
83-“1915 Basınında Çanakkale”, Tarihçi Kitabevi, İstanbul 2015.
84-“Türk-Arap İlişkileri Tarihi”, Tarihçi Kitabevi, İstanbul 2017.
85-“İstanbullu - Şehroğlanı ve Şehrkızı”, Tarihçi Kitabevi, İstanbul 2017.
86-“Prusyadan Enverland’a ve Günümüze Türk-Alman Tarihi”, Tarihçi Kitabevi, İst. 2018.
Kaynakça
değiştir
- ^ a b Koloğlu, Sina (18 Nisan 2020). "En son konuştuğumuzda dedikleri". Milliyet. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "136. Söyleşi: ORHAN KOLOĞLU - Hainname". tarihcikitabevi.com. Tarihçi Kitabevi. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ a b c "Orhan Koloğlu (1929-2020). Türk gazeteci ve araştırmacı-yazar". kaynakça.info. Hacettepe Üniversitesi. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "BASIN-YAYIN". Milliyet. 7 Ocak 1978. s. 12.
- ^ "Basın-Yayın Genel Müdürü Koloğlu istifa etti". Ankara: Milliyet. Türk Haberler Ajansı. 26 Şubat 1975. s. 10.
- ^ "Basın-Yayın Genel Müdür Vekilliğine Koloğlu atandı". Milliyet. Anadolu Ajansı. 12 Ocak 1978. s. 12.
- ^ Ortaylı, İlber (15 Eylül 2019). "Affedilmez hata". Hürriyet. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ a b Irtak, Kenan (17 Nisan 2020). "Gazeteci-tarihçi yazar Orhan Koloğlu vefat etti". İstanbul. Anadolu Ajansı. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Girişim Kurulu ve Mütevelliler". Tarih Vakfı. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Cambaz, Mustafa (24 Ocak 2016). "Huzur içinde yazarken huzuru kaçtı". Yeni Şafak. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Tarihçi Orhan Koloğlu 91 yaşında hayatını kaybetti". Millî Gazete. 17 Nisan 2020. 17 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- ^ Kavas, Ahmet (2002). "KULOĞLU". TDV İslâm Ansiklopedisi. 26. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 359-360. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ Or, Özer (18 Nisan 2020). "Entelektüel bir kültür insanını kaybettik: Güle güle Orhan Koloğlu". Bilim ve Gelecek. 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020.
- ^ "Gazeteciler Cemiyeti'nin 40. yıl ödülleri". Milliyet. 7 Ocak 1987. s. 7.
- ^ "Afet İnan Tarih Ödülleri belli oldu". Milliyet. Anadolu Ajansı. 17 Ekim 1992. s. 16.
- ^ "TGC'den 90 yaşında 90. kitabını çıkarmaya hazırlanan Orhan Koloğlu'na ziyaret". Tele1. 25 Temmuz 2019. 20 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020.