Orta Amerika (Amerikalar)

Orta Amerika
Yüzölçümü	2.728.827 km2 (1.053.606 sq mi)
Nüfus (2022)	224,017,764
Ülkeler	21 – 23 Antigua ve Barbuda ; Bahamalar ; Barbados ; Belize ; Kolombiya ; Kosta Rika ; Küba ; Dominika ; Dominik Cumhuriyeti ; El Salvador ; Grenada ; Guatemala ; Haiti ; Honduras ; Jamaika ; Meksika ; Nikaragua ; Panama ; Saint Kitts ve Nevis ; Saint Lucia ; Saint Vincent ve Grenadinler ; Trinidad ve Tobago ; ABD ; Venezuela ;
Bağımlılar	18 Anguilla (BK) ; Aruba (NL) ; Bonaire (NL) ; Britanya Virjin Adaları (BK) ; Cayman Adaları (BK) ; Curaçao (NL) ; Guadeloupe (FR) ; Martinik (FR) ; Montserrat (BK) ; Navassa Adası (US) ; Porto Riko (US) ; Saba Adası (NL) ; Saint Barthélemy (FR) ; Saint Martin (FR) ; Saint Eustatius (NL) ; Sint Maarten (NL) ; Turks ve Caicos Adaları (BK) ; Virgin Adaları (US) ;
GSYİH	$1.416 229 trillion; (SAGP, 2005 tah.)
Başlıca diller	İspanyolca, İngilizce, Fransızca, Maya dilleri, Nahuatl, Antiller Kreolü, Haiti Kreolü, ve diğerleri
Saat dilimleri	UTC−04:00 (Barbados)'tan; UTC−08:00 (Baja California)'ya
En büyük şehirler	Orta Amerika'nın en büyük 10 şehri (2015) Meksiko; Havana; Ecatepec de Morelos; Guadalajara; Puebla; Juárez; León; Tijuana; Tegucigalpa; Zapopan; ;

Orta Amerika, Amerika kıtasının Orta enlemlerinde yer alan bir alt bölgedir. Genellikle Meksika, Orta Amerika'daki yedi ülke ve Karayipler'deki 13 ada ülkesi ile 18 bölgeyi kapsar. Amerika'nın Kuzeyi ile birlikte Kuzey Amerika kıtasını oluştururlar.

Karayip Güney Amerikası'nın Kolombiya ve Venezuela'sı bazen bu alt bölgeye dahil edilir. Karayipler zaman zaman bu alt bölgenin dışında tutulurken, Bermuda ve Guyanalar nadiren dahil edilir.^[1]^[2]

Coğrafya

Orta Amerika'nın siyasi haritası

Fizyografik olarak, Orta Amerika, Amerika'nın Kuzeyi ile Güney Amerika arasında bölgesel geçişi işaretler, ikisini hem birleştirir hem de ayırır.^[3] Batıda, Orta Amerika anakarası, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyindeki Rocky Dağları ile Kolombiya'daki And Dağları'nın kuzey ucu arasındaki daralan, kıstaktan oluşan Amerika kara kütlesini kapsar, batıda Pasifik Okyanusu ile doğuda Atlantik Okyanusu'nu (yani Meksika Körfezi ve Karayip Denizi'ni) ayırırken, Büyük ve Küçük Antiller doğuda bir ada yayı oluşturur.^[3] Bölge, Erken Kretase döneminde karmaşık bir volkanik yay-hendek sistemi olarak Kuzey Amerika'dan güneye doğru alttan gelişti ve sonunda Pliyosen devrinde güney ucu (Panama'da) tektonik hareketle Güney Amerika'ya çarptığında kara köprüsünü oluşturdu.

Ülkeler ve bölgeler

Küçük ada ülkeleri hariç tutulmuştur. Porto Riko bağımsız olmadığı için italik yazılmıştır.

Ülke / Bölge	Nüfus	Yüzölçümü(km²)	Yoğunluk (km² insan sayısı)	Başkent
Meksika	127,575,529	1,943,945	65.6	Meksiko
Guatemala	17,581,472	107,158	164.1	Guatemala City
Küba	11,333,483	109,883	103.1	Havana
Haiti	11,263,770	27,557	408.7	Port-au-Prince
Dominik Cumhuriyeti	10,738,958	48,329	222.2	Santo Domingo
Honduras	9,746,117	111,888	87.1	Tegucigalpa
Nikaragua	6,545,502	119,994	54.5	Managua
El Salvador	6,453,553	20,720	311.5	San Salvador
Kosta Rika	5,047,561	51,049	98.9	San José
Panama	4,246,439	74,333	57.1	Panama City
Jamaika	2,948,279	10,831	272.2	Kingston
Porto Riko	3,205,691	9,100	352.2	San Juan
Belize	390,353	22,805	17.1	Belmopan
Bahamalar	389,482	9,997	39.0	Nassau
Toplam	217,193,906	2,667,589	81.4

Orta Amerika teriminin eşanlamlı olarak kullanımı

Zaman zaman, Orta Amerika terimi, Merkezi Amerika ile eş anlamlı olarak kullanılır^[2] (Orta Afrika ve Merkezi Afrika gibi düşünülebilir). İngilizcede, bu terim nadiren Mezoamerika (veya Mezo- Amerika) terimi ile eş anlamlı olarak kullanılır, ki bu genellikle kabaca orta Meksika'dan kuzey Kosta Rika'ya kadar uzanan Orta Amerika'da bulunan eski bir kültür bölgesini ifade eder.^[4] Ayrıca, bölgenin bazı sakinleri (örneğin, Kosta Rikalılar ve Nikaragualılar) Mezo-Amerikalılar veya Orta Amerikalılar olarak adlandırılabilir, ancak Birleşik Devletler'de belirli bir seçmen kitlesini ifade eden Orta Amerikalılar (Middle Americans) olarak adlandırılmazlar.^[5]

Ayrıca bakınız

Notlar

^ ^a ^b ^c Bazen dahil.
^ Amerika Birleşik Devletleri tarafından yönetilmektedir, Haiti tarafından hak iddia edilmektedir.

Kaynakça

Alıntılar

^ "Middle America." Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th ed. 2003. (0-87779-809-5) New York: Merriam-Webster, Inc.
^ ^a ^b Augelli, John P. (Haziran 1962). "The Rimland-Mainland Concept of Culture Areas in Middle America". Annals of the Association of American Geographers. 52 (2): 52 (2): 119-129. doi:10.1111/j.1467-8306.1962.tb00400.x. Mexico, Central America, and the West Indies, to which the term is normally applicable, share a general [geographic] focus .... For some ... "Middle America" refers only to Mexico and Central America; others add the West Indies and, infrequently, even Colombia, Venezuela, and The Guianas. Occasionally, the term "Central America" is used synonymously with "Middle America". Also, German geographers often refer to just the isthmian territories from Panama to Guatemala as Mittelamerika.
^ ^a ^b Gonzalez, Joseph. 2004. "Middle America: Bridging Two Continents" (ch. 17). The Complete Idiot's Guide to Geography. (1-59257-188-3) New York: Alpha Books; pp. 213–7
^ Dow, James W. 1999. The Cultural Anthropology of Middle America
^ "American." The Oxford Companion to the English Language (0-19-214183-X). McArthur, Tom, ed., 1992. New York: Oxford University Press, p. 35.

Kaynaklar

"Middle America", Dictionary.com.
"North America". The Columbia Encyclopedia, 6th ed. 2001–6. New York: Columbia University Press.
Oxford English Reference Dictionary, 2nd ed. (rev.) 2002. (0-19-860652-4) Oxford, UK: Oxford University Press.

Koordinatlar:17°24′00″N 91°00′00″W / 17.4000°K 91.0000°B / 17.4000; -91.0000

[Ülkeler-1] Bazen dahil.

[2] Amerika Birleşik Devletleri tarafından yönetilmektedir, Haiti tarafından hak iddia edilmektedir.

[3] "Middle America." Merriam-Webster's Collegiate Dictionary, 11th ed. 2003. (0-87779-809-5) New York: Merriam-Webster, Inc.

[Augelli-4] Augelli, John P. (Haziran 1962). "The Rimland-Mainland Concept of Culture Areas in Middle America". Annals of the Association of American Geographers. 52 (2): 52 (2): 119-129. doi:10.1111/j.1467-8306.1962.tb00400.x. Mexico, Central America, and the West Indies, to which the term is normally applicable, share a general [geographic] focus .... For some ... "Middle America" refers only to Mexico and Central America; others add the West Indies and, infrequently, even Colombia, Venezuela, and The Guianas. Occasionally, the term "Central America" is used synonymously with "Middle America". Also, German geographers often refer to just the isthmian territories from Panama to Guatemala as Mittelamerika.

[Idiot-5] Gonzalez, Joseph. 2004. "Middle America: Bridging Two Continents" (ch. 17). The Complete Idiot's Guide to Geography. (1-59257-188-3) New York: Alpha Books; pp. 213–7

[6] Dow, James W. 1999. The Cultural Anthropology of Middle America

[7] "American." The Oxford Companion to the English Language (0-19-214183-X). McArthur, Tom, ed., 1992. New York: Oxford University Press, p. 35.

[not 1]

[not 2]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]


Yüzölçümü	2.728.827 km² (1.053.606 sq mi)
Nüfus (2022)	224,017,764
Ülkeler	21 – 23 Antigua ve Barbuda Bahamalar Barbados Belize Kolombiya^{[not 1]} Kosta Rika Küba Dominika Dominik Cumhuriyeti El Salvador Grenada Guatemala Haiti Honduras Jamaika Meksika Nikaragua Panama Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Trinidad ve Tobago ABD ^{[not 1]} Venezuela^{[not 1]}
Bağımlılar	18 Anguilla (BK) Aruba (NL) Bonaire (NL) Britanya Virjin Adaları (BK) Cayman Adaları (BK) Curaçao (NL) Guadeloupe (FR) Martinik (FR) Montserrat (BK) Navassa Adası^{[not 2]} (US) Porto Riko (US) Saba Adası (NL) Saint Barthélemy (FR) Saint Martin (FR) Saint Eustatius (NL) Sint Maarten (NL) Turks ve Caicos Adaları (BK) Virgin Adaları (US)
GSYİH	$1.416 229 trillion (SAGP, 2005 tah.)
Başlıca diller	İspanyolca, İngilizce, Fransızca, Maya dilleri, Nahuatl, Antiller Kreolü, Haiti Kreolü, ve diğerleri
Saat dilimleri	UTC−04:00 (Barbados)'tan UTC−08:00 (Baja California)'ya
En büyük şehirler	Orta Amerika'nın en büyük 10 şehri (2015) Meksiko Havana Ecatepec de Morelos Guadalajara Puebla Juárez León Tijuana Tegucigalpa Zapopan