Osmaniye
Osmaniye, Türkiye'nin Osmaniye ilinin merkezi olan şehirdir.
| Osmaniye | |
|---|---|
Şehir | |
 | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
| Ülke | Türkiye |
| Bölge | Akdeniz Bölgesi |
| İl | Osmaniye |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | İbrahim Çenet (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 3.767 km² |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 80000 |
| Alan kodu | 328 |
| Plaka kodu | 80 |
Resmî site Osmaniye Belediyesi | |
Tarihçe
değiştir
Çukurova ilk çağlardan itibaren çeşitli uygarlıklara (Hitit, Pers, Roma) beşiklik yapmıştır. Coğrafi ve stratejik konumu itibarıyla yerleşmeye müsait olan Osmaniye, Doğu Anadolu'nun giriş kapısı durumundadır. Orta Doğu ülkeleri ile bağlantı sağlayan yol üzerindedir. İpek ticaret yolunun da bu bölgeden geçmesi bölgenin önemini artırmıştır. Özellikle İlk Çağlarda geçimlerini korsanlıkla sağlayan kavimler Nur Dağları üzerine yerleşmişlerdir. İsos Limanına gelen ve Akdeniz de seyreden ticaret gemilerini soyan korsanlar Nur Dağlarında barınmışlardır.
Anadolu'ya Türk akınları Abbasi Halifesi Harun Reşit zamanında yapıldı. Türklerden Hassa Orduları kuran Harun Reşit, Anadolu seferlerini Abbasi Ordularıyla beraber Türk askerlerine yaptırmıştır. Bölgede, eski adıyla Haruniye, şimdiki adıyla Düziçi olan ilçede Harun Reşit Kalesi olarak anılan bir kale hâlâ varlığını sürdürmektedir. Anadolu'ya gelen Türkler bu bölgeleri iklim ve coğrafi şekil olarak ilk anayurtları Orta Asya'ya çok benzediğini gördüler. Anadolu'da yurt edinecekleri yerleri keşfetmeye başladılar.
1071 Malazgirt zaferiyle Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı. 1082 ve 1083 tarihlerinde Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın komutanlarından Afşin Bey komutasında Anadolu'da fetih hareketleri başladı. Çukurova'ya kadar gelen Türkmen aşiretlerinden Ulaşlı aşireti, Nur Dağları'nın bulunduğu bölgeleri kendileri için yaşamaya en uygun bölge olduğunu görerek buraya yerleştiler.
Osmaniye'nin Haraz bölgesine yerleşen aşiretin geçim kaynağı hayvancılıktı. Yayla ile kışla arasında sürekli hareket eden aşiret Haraz'ı kışla, Nur Dağları'nı da yayla olarak kullanmaya başladı.
1517 yılında Toprakkale'nin doğusunda İpek Yolu'nun da içinden geçtiği yerde önemli bir ticaret merkezi ortaya çıktı. Fakuşağı, Dereobası, Karacalar ve Erzin'i de içerisine alan bu bölgeye Kınık adı verildi. Bu şehre Adana, Tarsus, Maraş ve Belen'den Bezirganlar ticaret mallarını getirerek İsneyn pazarında satıyorlardı. Pazar ve salı günü kurulduğu için adına isneyn denilmiştir. Kınık şehri, 5 mahalle, 12 köy ve 48 mezradan oluşmaktaydı. Ünlü seyyah Evliya Çelebi Seyahatnamesinde bu bölgeden Kınık Şehri olarak bahsetmektedir. Aslında Erzin ve Dörtyolu ve hatta Ceyhan ve Yumurtalığı da içine alan bölgenin adı Osmaniyedir.
Osmanlı Devleti'nin duraklama döneminde Anadolu'da çıkan Celali İsyanları, Nurlarda yaşayan Ulaşlı aşiretini de etkiledi. Osmanlı Devleti iç güvenliği ve siyasi istikrarı sağlamak amacıyla Derviş Paşayı Çukurova'da mecburi iskanı uygulamak üzere görevlendirdi. Derviş Paşa, Fırka-i Islahiye adı verilen askerlerle Osmaniye'nin Dereobası Köyünün yamacına 1865 yılında karargâhını kurdu. Ovada yaşayan Cerit, Akçakoyunlu, Tecirli aşiretlerini de ovada bulundukları bölgeye yerleştirdi.
1866 yılında Hacıosmanlı merkezli kurulan Osmaniye, Payas merkezli Üzeyir sancağına bağlandı. Üzeyir sancağı, Halep Eyaletine bağlıydı. Sancak merkezi, 1874 yılında Payas'tan Yarpuz'a (Cbel, Eski Osmaniye) taşındı ve Cebeli Bereket Sancağı adını aldı. Bu sancağa; Osmaniye, Payas, Erzin, İslahiye, Hassa, Bahçe, Ceyhan ve Yarpuz kazaları bağlandı.
1905 ve 1924 yılları arasında Cebeli Bereket Sancak olarak kaldı. 1908'de merkez Osmaniye'ye taşındı. 1924 tarihinden sonra sancaklar ile dönüştü. 1924'ten 1933 yılına kadar il olan Osmaniye, 1 Haziran 1933'te tekrar ilçeye dönüştürüldü. 26 Ekim 1996 tarihinde TBMM tarafından tekrar il olma hakkı tanındı.[1] Ancak Osmaniye'nin doğal sınırları oluşmadı. Erzin, Dörtyol ve hatta Yumurtalık doğal Osmaniye sınırlarına dahil iken; Kadirli ve yeni ilçe Sumbas ise Kozan Sancağı'nın sınırlarıydı. İllerin ilçeye dönüştürülüp sonra tekrar il olmaları sınırlarda karışıklığa neden olmuştur.
Nüfus
değiştir| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Osmaniye merkez ilçesi | |||
| 1927[2] | 18.282 | 4.968 | 13.314 |
| Osmaniye ilçesi (Adana) | |||
| 1935[3] | 24.119 | 8.584 | 15.535 |
| 1940[4] | 24.778 | 8.988 | 15.790 |
| 1945[5] | 29.054 | 10.498 | 18.556 |
| 1950[6] | 34.661 | 13.004 | 21.657 |
| 1955[7] | 47.670 | 19.108 | 28.562 |
| 1960[8] | 59.559 | 27.451 | 32.108 |
| 1965[9] | 71.660 | 34.027 | 37.633 |
| 1970[10] | 82.688 | 46.355 | 36.333 |
| 1975[11] | 100.320 | 61.581 | 38.739 |
| 1980[12] | 127.958 | 84.212 | 43.746 |
| 1985[13] | 154.629 | 103.824 | 50.805 |
| 1990[14] | 174.875 | 122.307 | 52.568 |
| Osmaniye merkez ilçesi | |||
| 2000[15][a] | 207.862 | 173.977 | 33.885 |
| 2007[16] | 210.285 | 180.477 | 29.808 |
| 2008[17] | 219.411 | 189.112 | 30.299 |
| 2009[18] | 225.090 | 194.339 | 30.751 |
| 2010[19] | 229.744 | 198.836 | 30.908 |
| 2011[20] | 234.901 | 204.057 | 30.844 |
| 2012[21] | 239.910 | 209.255 | 30.655 |
| 2013[22] | 244.195 | 213.045 | 31.150 |
| 2014[23] | 249.136 | 218.531 | 30.605 |
| 2015[24] | 254.116 | 223.987 | 30.129 |
| 2016[24] | 259.614 | 229.406 | 30.208 |
| 2017[24] | 263.104 | 233.242 | 29.862 |
| 2018[24] | 264.373 | 231.739 | 32.634 |
| 2019[24] | 268.647 | 237.476 | 31.171 |
| 2020[24] | 274.420 | 243.490 | 30.930 |
Ekonomi
değiştir42 tesisi faaliyete geçmiş Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır.
Belediye başkanları
değiştirKaynak:[25]
Yerel medya
değiştirOsmaniye'de yayın yapan yerel medya kuruluşları
- TV kanalları
- Medyaport TV (İnternet Televizyonu)
- Kanal 80 (Karasal)
- Kanal 328 TV (İnternet Televizyonu)
- Radyolar
- Radyo 2000 FM Osmaniye (90.6)
- Radyo Yakamoz (92.9)
- Radyo 80 (94.8)
- Radyo Meşale (96.3)
- Gönül FM (97.3)
- Radyo İhsan (101.3)
- İlçelerdeki Yayınlar
- Düziçi Mega FM (93.8)
- Kadirli FM (99.7)
- Gazeteler[26]
- Osmaniye Başak Gazetesi
- Osmaniye Medya Gazetesi
- Aydın Osmaniye Gazetesi
- Osmaniye Takip Gazetesi
- Osmaniye Olay Gazetesi
- Elde Demokrasi Gazetesi
- Hasret Gazetesi
- Kınık Gazetesi
- Akdeniz Gazetesi
- Yurt Gazetesi
- Düziçi Sabır Gazetesi
- Kadirli Sıla Gazetesi
- Kadirli Postası Gazetesi
Notlar
değiştir- ^ Toprakkale ilçesinin kurulması ile kır nüfusu azalmıştır.
Kaynakça
değiştir- ^ "Osmaniye'nin Kısa Tarihçesi". www.osmaniyeozelidare.gov.tr. 27 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2024.
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Merkez Nüfusu - Osmaniye". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Osmaniye Merkez Nüfusu". nufusune.com.
- ^ "Eski başkanlar". 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ "Kadirli Gazetesi - Yerel Gazeteler & Bölgesel Basın, Medya ve Haberler". yerel.gazeteler.tv. 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
değiştir
- Osmaniye Belediyesi 12 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.