Vikipedi

Osmanlı Devleti'nin 16 ve 18. yüzyıllarda imzaladığı antlaşmalar

Kanuni Sultan Süleyman döneminde en güçlü dönemini yaşayan Osmanlı Devleti, sonraki iki asırda birçok devletle hayati öneme sahip antlaşmalar imzalamıştır. Bunlar şöyledir:

Avusturya

değiştir
Yıl Antlaşma Özellik Padişah
1533 İstanbul Antlaşması Osmanlı Sadrazamının Avusturya arşidüküne denk olduğu bu antlaşma Osmanlı'nın diplomatik üstünlüğünü gösterir.[1] I. Süleyman
1606 Zitvatorok Antlaşması Osmanlı Devleti'nin İstanbul Antlaşması'ndaki diplomatik üstünlüğü bu antlaşmayla yok olmuştur. I. Ahmed
1718 Pasarofça Antlaşması Bu antlaşma ile Belgrad ve Kuzey Sırbistan'ı kaybeden Osmanlı Devleti Lale Devri'ne girmiştir. Ayrıca Karlofça Antlaşması'yla kaybettiği topraklarını geri alan Osmanlı, garantör devlet Avusturya'ya karşı yaptığı savaşta kaybettiği için bu antlaşmayı imzalamış ve artık saldırı pozisyonundan savunma pozisyonuna (elindeki toprakları koruma politikası) geçmiştir. III. Ahmed
1739 Belgrad Antlaşması Bu antlaşmayla Karadeniz'in Türk Gölü olduğu kabul edilmiştir.[2] I. Mahmud

Lehistan

değiştir
Yıl Antlaşma Özellik Padişah
1621 Hotin Antlaşması Bu antlaşma sonrası Genç Osman, yeniçeri ocağını kaldırmak istediği için tahttan indirilmiş ve şehit edilmiştir. II. Osman
1672 Bucaş Antlaşması Osmanlı Devleti, bu antlaşma ile Batı'da en geniş sınırlarına ulaşmıştır.[3] IV. Mehmed

Safevi Devleti

değiştir
Yıl Antlaşma Özellik Padişah
1555 Amasya Antlaşması Bu antlaşma, ilk Osmanlı-İran antlaşması özelliği taşır.[4] I. Süleyman
1590 Ferhat Paşa Antlaşması Bu antlaşma ile Osmanlı, Doğu'da en geniş sınırlara ulaşmıştır. III. Murad
1612 Nasuh Paşa Antlaşması Bu antlaşmayla Osmanlı, Ferhat Paşa Antlaşması'yla aldığı toprakları kaybetmiştir lakin Osmanlı, Safevi Devleti'ni haraca bağlamıştır. I. Ahmed
1618 Serav Antlaşması Bu antlaşma, Nasuh Paşa Antlaşması'yla haraca bağlanan Safeviler'in antlaşmayı bozması üzerine imzalanmıştır. I. Mustafa
1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması Bu antlaşma, günümüz İran-Türkiye sınırını belirlemektedir.[5] IV. Murad
1732 Ahmed Paşa Antlaşması Bu antlaşma 1730-32 Safevi-Osmanlı Savaşı'nı sona erdirmiştir. I. Mahmud
1746 Kerden Antlaşması Bu antlaşma 1742-46 Osmanlı-İran savaşını sona erdirmiştir ve 1775'e kadar sürecek barışı başlatmıştır.[6] I. Mahmud

Rusya

değiştir
Yıl Antlaşma Özellik Padişah
1681 Bahçesaray Antlaşması Diğer adı Çehrin Antlaşması olan bu antlaşma, ilk Osmanlı-Rus antlaşması olma özelliği taşımaktadır. IV. Mehmed
1700 İstanbul Antlaşması Bu antlaşma sonrasında, Ruslar Azak Kalesi'ni alarak Karadeniz'e erişme fırsatı bulmuşlardır. II. Mustafa
1711 Prut Antlaşması Bu antlaşma sonrasında İstanbul Antlaşması sonrasında Ruslar'a bırakılan yerler Osmanlı'ya geçmiştir. III. Ahmed
1724 İstanbul Antlaşması İran Mukasemenamesi olarak da geçen bu antlaşma, İran'daki Afgan ayaklanmaları sırasında Rusya ile Osmanlı'nın İran topraklarını paylaştığı bir antlaşmadır. III. Ahmed
1739 Belgrad Antlaşması Bu antlaşma ile, Rusya elde ettiği toprakları Osmanlı'ya bırakmıştır ve Karadeniz'de ticari veya askeri gemi bulundurması yasaklanmıştır. I. Mahmud
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması Bu antlaşma; Kırım'ın kaybedilmesi sonrasında Osmanlı'nın hilafet gücünü kullanmasına neden olmuştur. Ayrıca Rusya, Osmanlı'da konsolosluk açabilme hakkı elde etmiş ve Osmanlı ilk kez savaş tazminatı ödemiştir. Bu antlaşmayla Avrupalı devletlerin üstünlüğünü kabul eden Osmanlı, yüzyıllardır devam eden Karadeniz üstünlüğünü kaybetmiştir. Birçok tarihçiye göre bu antlaşma, o yüzyılda imzalanan en ağır antlaşma olarak kabul edilir.[7] I. Abdülhamid

Kutsal İttifak

değiştir
Yıl Antlaşma Özellik Padişah
1699 Karlofça Antlaşması Bu antlaşma ile Osmanlı Avusturya, Lehistan ve Venedik'e karşı birçok toprağını kaybetmiştir. Rusya, Kutsal İttifak içinde yer almasına rağmen bu antlaşmada yer almamış, 1700 İstanbul Antlaşması'nı imzalamıştır.[8] II. Mustafa

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Osmanlı Yükseliş Dönemi Antlaşmaları". Habertürk. 18 Ekim 2023. 26 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  2. ^ "Belgrad Antlaşması". Gazete Vatan. 18 Ekim 2023. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  3. ^ "Bucaş Antlaşması Önemi". TDV İslam Ansiklopedisi. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  4. ^ "Ferhat Paşa Antlaşması". Milliyet Gazetesi. 18 Ekim 2023. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Kasr-ı Şirin Antlaşması Önemi". 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  6. ^ "Kerden Antlaşması". Avrasya Etüdleri. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ "KÜÇÜK KAYNARCA ANTLAŞMASI". TDV İslam Ansiklopedisi. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
  8. ^ "Karlofça Antlaşması Sonrası Osmanlı Devleti ve Konjonktürel İttifaklar". Erişim tarihi: 18 Ekim 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Osmanlı_Devleti%27nin_16_ve_18._yüzyıllarda_imzaladığı_antlaşmalar&oldid=33638004" sayfasından alınmıştır