Paul Crutzen
(Paul Josef Crutzen sayfasından yönlendirildi)
Paul Jozef Crutzen (3 Aralık 1933, Amsterdam - 28 Ocak 2021, Mainz) 1995 yılında Mario J. Molina ve F. Sherwood Rowland ile birlikte Nobel Kimya Ödülü kazanan Hollandalı atmosferik kimyager.
Paul J. Crutzen | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 3 Aralık 1933 Amsterdam, Hollanda |
| Ölüm | 28 Ocak 2021 (87 yaşında) Mainz, Almanya |
| Ödüller |  Nobel Kimya Ödülü (1995) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya, fizik |
Crutzen, ozon incelmesi konusundaki çalışmaları ile tanınır. Başlıca araştırma alanlarını "stratosferik ve troposferik kimya ve onların biyojeokimyasal döngüler ve iklim üzerine etkileri" olarak tanımlamıştır.[1] Günümüzde; Mainz, Almanya'daki Max Planck Kimya Enstitüsü'nde Atmosferik Kimya Bölümü,[2] Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Scripps Oşinografi Enstitüsü (Scripps Institution of Oceanography) ve Güney Kore'deki Seoul Ulusal Üniversitesi'nde (Seoul National University)[3] çalışmaktadır. Stockholm Üniversitesi'nde Meteoroloji bölümünde araştırma profesörü ve Georgia Teknoloji Enstitüsü'nde misafir profesör olarak da çalışmıştır.[4]
Paul Crutzen 28 Ocak 2021'de Almanya'nın Mainz şehrinde 87 yaşında öldü.[5]
Ödülleri
değiştirKazandığı ödüllerin bazıları:[6]
- 1986: Amerikan Jeofizik Birliği üyeliği (fellow)
- 1989: Tyler Prize for Environmental Achievement
- 1991: İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi üyeliği;
- 1995: Nobel Kimya Ödülü (Mario Molina ve F. Sherwood Rowland ile birlikte)
- 1995: Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından, "ozon tabakasının korunmasında üstün katkıları" için Global Ozon Ödülü.
- 1996: Uluslararası Ozon Komisyonu onursal üyeliği
- 1999: Rusya Bilimler Akademisi yabancı üyeliği
- 2002: 1991-2001 yılları arasında 110 yayından 2911 atıf ile dünya çapında jeoloji alanında en çok atıf alan yazar, Institute for Scientific Information
Yayınları
değiştir- Ramanathan, V.; Crutzen, P.J.; Kiehl, J.T.; Rosenfeld, D. (2001). "Aerosols, Climate, and the Hydrological Cycle". Science. 294 (5549). ss. 2119-2124. doi:10.1126/science.1064034.
- Ramanathan, V.; Crutzen, P.J.; Lelieveld, J.; Mitra, A.P.; Althausen, D.; ve diğerleri. (2001). "Indian Ocean Experiment: An integrated analysis of the climate forcing and effects of the great Indo-Asian haze" (PDF). Journal of Geophysical Research. 106 (D22). ss. 28,371-28,398. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Ocak 2010.
- Barrie, L.A.; Bottenheim, J.W.; Schnell, R.C.; Crutzen, P.J.; Rasmussen, R.A. (1998). "Ozone destruction and photochemical reactions at polar sunrise in the lower Arctic atmosphere". Nature. Cilt 334. ss. 138-141. doi:10.1038/334138a0.
- Andreae, M.O.; Crutzen, P.J. (1997). "Atmospheric Aerosols: Biogeochemical Sources and Role in Atmospheric Chemistry". Science. 276 (5315). ss. 1052-1058. doi:10.1126/science.276.5315.1052.
- Dentener, F.J.; Carmichael, G.R.; Zhang, Y.; Lelieveld, J.; Crutzen, P.J. (1996). "Role of mineral aerosol as a reactive surface in the global troposphere". Journal of Geophysical Research. 101 (D17). ss. 22,869-22,889.
- Crutzen, P.J.; Andreae, M.O. (1990). "Biomass Burning in the Tropics: Impact on Atmospheric Chemistry and Biogeochemical Cycles". Science. 250 (4988). ss. 1669-1678. doi:10.1126/science.250.4988.1669.
- Crutzen, P.J.; Birks, J.W. (1982). "The atmosphere after a nuclear war: Twilight at noon". Ambio. Cilt 11. ss. 114-125.
Kaynakça
değiştir- ^ "Scientific Interest of Prof. Dr. Paul J. Crutzen". Mpch-mainz.mpg.de. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ "Atmospheric Chemistry: Start Page". Atmosphere.mpg.de. 18 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ Choi, Naeun (10 Kasım 2008). "Nobel Prize Winner Paul Crutzen Appointed as SNU Professor". Useoul.edu. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008.
- ^ Keisel, Greg (17 Kasım 1995). "Nobel Prize winner at Tech". The Technique. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2007.
- ^ Smith, Harrison (29 Ocak 2021). "Paul J. Crutzen, Nobel laureate who studied ozone and named new 'Anthropocene' era, dies at 87". The Washington Post. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2021.
- ^ "CV of Prof. Dr. Paul J. Crutzen". Mpch-mainz.mpg.de. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
Dış bağlantılar
değiştir- His home page
- Autobiography from nobelprize.org 6 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- CV from nobelprize.org 1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Entry on the ISI "highly cited" database 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- An Interview - Paul Crutzen talks to Harry Kroto23 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Freeview video by the Vega Science Trust.