Petitio principii
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Petitio principii, kalıplaşmış Latince bir terimdir. Döngüsel nedensellikten doğan safsatayı (Logical Fallacy) tanımlar (İngilizce: begging the question). Bir sonuca neden olan şeyi, o sonucu ispatlamakta kullanma safsatasıdır. Safsatalarla doğru bilgi edinilemez ve bir yere varılamaz. Safsataya giren döngüsel akıl yürütmeler kendi kendilerini ürettikleri için, bir nevi kuyruğunu yakalamaya çalışan aptal bir tilki gibi olduklarından sağlıklı akıl yürütmeler değildirler.
Burada anlaşılması gereken, bir argümanın geçerliliğinin kanıtı yapılmaksızın, o argümanı temel alan yeni argümanlar üretilemeyecek veya inşa edilemeyecek olunmasıdır.
Örnek
değiştir- İncil, tanrının yazdığı kitaptır. Tanrının yazdığı kitap yanlış olamaz, doğru olmalıdır. İncil'de yazdığına göre İncil doğrudur. Öyleyse İncil kesinlikle doğrudur.
Ali: “Tanrı vardır.” Ayşe: “Olabilir. Ama Tanrı’nın var olduğunu nereden biliyorsun?” Ali: “Çünkü İncil öyle söylüyor.” Ayşe: “Hmm, anladım. Peki İncil'e niçin inanmalıyız, dediklerinin doğruluğunu nereden, nasıl biliyorsun; ya yanlışsa?” Ali: “Çünkü İncil, Tanrı’nın eseridir ve Tanrı’nın var olduğunu söylemektedir.”
- Ev nerede? Bisikletin karşısında. Bisiklet nerede? Evin karşısında.
- Eğer bunu yapmak hukuka aykırı olmasaydı hukuk tarafından yasaklanmazdı.
Görülebileceği üzere bu tür tartışmalar sonsuza kadar bu döngü içerisinde sürdürülebilir. Döngüsel mantık safsatası fark edilmediğinde sonu gelmez tartışmalar ve bilgisizlik devam eder.