Petrol boru hattı, birbirlerine kaynaklarla tutturulmuş büyük (çapları genellikle 1 m'dir) borulardan oluşan ve petrolün kilometrelerce taşınmasını sağlayan borular sistemi. Sıvı ve gaz gibi akışkan hâle getirilebilecek maddeleri uzak mesafelere iletebilmek için tesis edilen büyük çaplı boru şebekelerine verilen addır. İletim için gerekli olan güç, genellikle dev pompalayıcılardan sağlanmaktadır. Günümüzde boru hatları, petrol ve doğalgaz iletiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların en bilinenlerinden biri de, Türkiye - Azerbaycan ve Gürcistan'ın ortak bir projesi olan Bakü-Ceyhan Boru Hattı'dır.

Petrol boru hattını oluşturan borular

Boru Hatlarının Toplum ve Ülkelerarası Siyasi İlişkilerde Önemi

değiştir
 
Huzistan'daki petrol boru hatları

Boru hatları, sıklıkla petrol ve doğalgaz iletiminde kullanılır. Günümüzün çağdaş toplumları için petrol ve doğalğaz, para, enerji ve refah anlamı taşır. Şu an, petrol dışında hiçbir kaynağı olmayıp da zenginlik ve refaha kavuşabilmiş pek çok ülke vardır. (örn: Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt, Azerbaycan, Türkmenistan vb.)

Petrol ve ürünleri, ekonomi ve toplum yaşamı konusunda bu denli önemli olabildiği için, siyasi ilişkilerde de önem arz etmektedir. Bir ülkenin, gaz veya petrolünün çoğunluğunu ithal ettiği bir başka ülke ile iyi ilişkiler kurması, düşmanca tavır takınmaması gerekir. Aksi takdirde, petrol ihraç eden ülke, kendisine düşmanca davranan ülkeye vanalarını ansızın kapatabilir. Bu da, petrol ve gaz alımı yapan ülkenin toplumundaki yaşantıda çalkantılara yol açabilir, petrolsüz kalan ülkenin hareketlerini kısıtlayabilir, hatta söz konusu ülkeyi kaosa bile sürükleyebilir. Petrol hatlarının önemi de burada ortaya çıkar.

İlki Pensilvanya'da (ABD) 1920 yıllarında düzenlenmiş olan petrol boru hatlarının 100 m³/saat ile 4.000 m³/saat arasında değişen debileri, 40–160 km aralıklarla kurulmuş pompalama istasyonları tarafından sağlanır. Bu istasyonlarda, imdat pompası dışında, dizel motoruyla ya da elektrik motoruyla çalışan 1-4 pompa bulunur. Sıvının hızı 5–10 km/saat'e ulaşabilir.

Petrol boru hatları genellikle 1 m çapında, karbon çeliğinden yapılmış boruların kaynakla birleştirilmesiyle yerleştirilir. Karada ve deniz dibinde, pek derin olmayan hendeklere, 120 m uzunluğundaki borular halinde döşenir.