Picoğlu Osman (gerçek adıyla Osman Gökçe; 1901 - 31 Mayıs 1946), Çepni-Türk kemençe sanatçısı ve bestekârı. Kısa bir süre TRT Ankara Radyosunda çalışmıştır.[1][2]

Picoğlu Osman
Picoğlu Osman
Genel bilgiler
UnvanıPicoğlu, Piçoğlu, Piç Oğlu, Bicioğlu, Bicoğlu
DoğumOsman Gökçe
1901
Dayılı, Görele kazası
Ölüm31 Mayıs 1946 (44 yaşında)
Karadeniz suları, Türkiye
Başladığı yerGörele, Giresun
ÇalgılarKemençe
Etkin yıllar1910–1946
İlişkili hareketlerTuzcuoğlu Mehmet Ali, Halil Kodalak, Kemal İpşir, Mehmet Sırrı Öztürk, Katip Şadi

Osman Gökçe, Giresun ilinin Görele ilçesine bağlı Daylı köyünde doğmuştur.[3] Babasının ismi İsmail ve annesinin ismi Esma'dır.[4] İlkokul öğrenimini Daylı köyünün Avara Kıranı ve Gülle Kıranı mevkilerindeki okullarda görmüştür.[4] Kemençe öğrenimini ilk olarak ağabeyinden ve Tuzcuoğlu Osman'dan, sonra daha uzun süreli olarak da Halil Kodalak'tan görmüştür.[3]

15 Eylül 1924 tarihinde Trabzon'u ziyareti sırasında Atatürk'e kemençe çalmıştır. Atatürk'ün icrayı çok beğenmesi üzerine "Bu delikanlıyı iyi saklayın, büyük bir sanat dehasıdır." diye söylediği rivayet edilir.[5]

1937 yılında TRT Ankara Radyosunda türkülerinden bazılarını taş plağa kaydetmiştir.[1]

Lakabının kökeni

değiştir

Halil Kodalak'ın öğretmek istemediği bir havayı çalmasından ve Kodalak'ın içinde "piç oğlu" lakabı geçen bir söz söyleyip silahını ateşlemesinden sonra bu lakabı almış ve kendisi de kullanmıştır.[4][6]

Ölümü

değiştir

31 Mayıs 1946 tarihinde Cumhuriyet Vapuru'nda, Amasra-Zonguldak suları arasında zatürre veya veremden öldü.[7]

Eserleri

değiştir

Columbia Plakları tarafından yayımlananlar

değiştir

Picoğlu Osman Columbia Plakları için 4 adet plak kaydetmiştir.

Birinci plak

değiştir
  • "Gireson Karşılaması"[8] (TRT repertuvarında kayıtlı ismi "Altını Bozdurayım",[9] kayıt başındaki anons Picoğlu'ya ait)
  • "Gireson Eşref Bey Şarkısı"[10] (TRT repertuvarında kayıtlı ismi "Giresun Üstünde Vapur Bağırıyor"[11])

İkinci plak

değiştir
  • "Trabzon Şarkısı, Fadime"[12] (TRT repertuvarında kayıtlı ismi "Anam Vay Olsun Beni",[13] kayıt başındaki anonsta "Milli Trabzon Şarkısı" olarak geçer)
  • "Trabzon Kâhya Şarkısı"[14] (TRT repertuvarında kayıtlı ismi "Trabzon'dan Çıktım Uzun Yazılar",[15] kayıt başındaki anonsta "Trabzon İskele Kâhya Havası" olarak geçer)

Üçüncü plak

değiştir
  • "Tamzara Havası"[16] (TRT repertuvarında kayıtlı ismi "Tamzara'nın Üzümü",[17] kayıt başındaki anons Picoğlu'ya ait)
  • "Romiko"[18]

Dördüncü plak

değiştir
  • "Trabzon Ören Havası"[19]
  • "Sıksara Horon Havası"[20]

Odeon Plak tarafından yayımlananlar

değiştir

Picoğlu Osman Odeon Plak için 4 adet plak kaydetmiştir.

Birinci plak

değiştir
  • "Tepeler Batum Laz Havası"[21]
  • "Hemşin Tulum-Zurna"[22]

İkinci plak

değiştir
  • "Korsobon Rum Havası"[23]
  • "Kilise Kapusu Laz Havası"[24]

Üçüncü plak

değiştir
  • "Maçka Laz Havası"[25]
  • "Büyük Liman Havası"[26]

Dördüncü plak

değiştir
  • "Tonya Laz Havası"[27]
  • "Akçaabat Laz Havası"[28]

Odeon Yılları

değiştir

Nisan 2009'da yayımlanan derleme albümdür.[29]

Bir plak şirketi tarafından yayımlanmayanlar

değiştir
  • "Geminun İçineyum" (plağa kaydedilmemiştir ancak TRT repertuvarına alınmıştır[30])
  • "Kâhya" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Naciyem" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Metelik-Kolbastı" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Kol Oyunu" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Tulum Havası" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Durnalar" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Gelin Oraya Getirme-Gelin Ağlatma" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])
  • "Dizgine Deresine" (Ankara Devlet Konservatuvarının 1943 yılındaki derleme gezisinde kaydedilmiştir[31])

Dış bağlantılar

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Giresun Blog (26 Kasım 2014). "Piçoğlu Osman: TRT İlk Sansürü Ona Uyguladı". 28 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  2. ^ "Ağasarın Balını-Oy Asiye Türküsü". Hatice Türkmen Yurtseven. DergiZan. 19 Ekim 2020. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2024. 
  3. ^ a b Çiçek, Seyfullah (2008). Picoğlu Osman : kemençenin ordinaryüsü. ISBN 9944-5433-0-6. OCLC 850748919. 
  4. ^ a b c Gündoğdu, Sultan Mehmet (2013). Piçoğlu Osman Efendi'nin hayatı ve Karadeniz Kemençe kültürüne olan etkileri (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  5. ^ Mihr-i Kemençevi Piçoğlu Osman Efendi. Mehmet Gündoğdu. s. 87. 
  6. ^ Akat, Abdullah (2006). Doğu Karadeniz Bölgesindeki Çepniler Ve Çepni Müziği (PDF) (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  7. ^ Gündoğdu, Sultan Mehmet (2013). Piçoğlu Osman Efendi'nin hayatı ve Karadeniz Kemençe kültürüne olan etkileri (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  8. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Gireson Karşılaması"". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  9. ^ TRT Repertuvar no: 1287, İnceleme Tarihi: 24.05.1977, Yöresi: Giresun, Kaynak Kişi: Bicoğlu Osman, Derleyen: İstanbul Belediye Konservatuvarı, Notalayan: Yücel Paşmakçı.
  10. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Gireson Eşref Bey Şarkısı"". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  11. ^ TRT Repertuvar no: 3389, İnceleme Tarihi: 19.01.1990, Yöresi: Giresun, Kaynak kişi: Osman Bicioğlu, Derleyen: TRT İst. Radyosu THM Müdürlüğü, Notalayan: Tuncer İnan.
  12. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Trabzon Şarkısı, Fadime"". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  13. ^ TRT Repertuvar no: 1860, İnceleme Tarihi: 22.2.1978, Yöresi: Trabzon, Kaynak: Bicoğlu Osman, Derleyen: İstanbul Belediye Konservatuvarı Arşivinden, Notaya alan: Yücel Paşmakçı.
  14. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Trabzon Kâhya Şarkısı"". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  15. ^ TRT Repertuvar no: 2948, İnceleme Tarihi: 09.08.1997, Yöresi: Trabzon, Kaynak Kişi: Bicoğlu Osman (Piçoğlu Osman), Derleyen: Trabzon Müzik ve Halk Oyunları Derneği, Notalayan: Erdem Çalışkanel-İbrahim Can
  16. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Tamzara Havası"". 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  17. ^ Derleme Tarihi: 1937, Yöresi: Giresun, Kaynak Kişi: Bicioğlu Osman, Derleyen: İstanbul Belediye Konservatuvarı, Notalayan: Tuncer İnan.
  18. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Romiko"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  19. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Trabzon Ören Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  20. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Sıksara Horon Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  21. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Tepeler Batum Laz Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  22. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Hemşin Tulum-Zurna"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  23. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Korsobon Rum Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  24. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Kilise Kapusu Laz Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  25. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Maçka Laz Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  26. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Büyük Liman Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  27. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Tonya Laz Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  28. ^ Pan Kitap Taş Plak Arşivi. "Pan Kitap Taş Plak Kataloğu'nda "Akçaabat Laz Havası"". 4 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020. 
  29. ^ "Ana Sayfa". www.odeonmuzik.com.tr. 22 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  30. ^ TRT Repertuvar no: 1817, İnceleme Tarihi: 22.02.1978, Yöresi: Giresun, Kaynak: Bicoğlu Osman, Derleyen: Ankara Devlet Konservatuvarı, Notaya alan: Muzaffer Sarısözen.
  31. ^ a b c d e f g h Kaya, Celal Volkan (2014). Ankara Devlet Konservatuvarının Halk Müziği Alan Araştırmaları Kataloğu (PDF) (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 243. Erişim tarihi: 5 Nisan 2020.