Pirus

Epir kralı

Pirus (GrekçeΠύρρος, MÖ 318/319 - MÖ 272), antik çağda yaşamış Epir kralı. Deyim olarak kullanılan Pirus zaferi ve yaptığı seferlerle tanınır.

Pirus
Pirus'un Herkulaneum'da bulunan Villa dei Papiri'den çıkartılan mermer büstü. Napoli Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.
Epir Kralı
Hüküm süresiMÖ 297–272
Önce gelenII. Neoptolemus
Sonra gelenII. Alexander
Hüküm süresiMÖ 306–302
Önce gelenII. Alcetas
Sonra gelenII. Neoptolemus
Makedonya Kralı
Hüküm süresiMÖ 274–272
Önce gelenII. Antigonus Gonatas
Sonra gelenII. Antigonus Gonatas
Hüküm süresiMÖ 288–285
Önce gelenI. Demetrius
Sonra gelenII. Antigonus Gonatas
Siraküza Tiranı
Hüküm süresiMÖ 278–276
Önce gelenThinion & Sosistratus
Sonra gelenII. Hiero
DoğumMÖ 319
Epir, Yunanistan
ÖlümMÖ 272 (46 yaşında)
Argos, Mora, Yunanistan
Eş(ler)i
Çocuk(lar)ı
HanedanAeacidae
BabasıAeacides
AnnesiPhthia
DiniHelenizm

Pirus, MÖ 306'da 13 yaşında Epir kralı oldu ancak dört yıl sonra Cassander tarafından tahttan indirildi. Büyük iskender'in ölümü sonrasında meydana gelen Diadohoi Savaşları sırasında harekete geçti ve MÖ 297'de İskender'in generallerinden Mısır'da kendi krallığını kurmuş olan I. Ptolemaios Soter'in desteğiyle tahtını yeniden kazandı. Güney İtalya'da bulunun Yunan şehri Tarenteum'un Roma tehdidi nedeniyle kendisinden yardım istemesi sonucunda Pirus Savaşları başladı. Ordusuyla birlikte Güney İtalya'ya gelen Pirus, Heraclea ve Asculum Muharabelerinde Romalıları mağlup etmiş olsa da büyük kayıplar verdi. Pirus Zaferi terimi bu olaylar sonucunda çıkmıştır. Bu terim kazanılan zaferin verilen kayıplardan sonra anlamsız hale gelmesini ifade eder.[1]

Zaferlerinden sonra MÖ 278'de Pirus aynı anda iki teklif aldı. Sicilya'daki Yunan şehirleri ondan Akdeniz'in büyük güçlerinden Kartaca'yı adadan sürmelerini istediler. Aynı zamanda Makedonya kralı Ptolemy Ceraunus'un işgalci Galyalılar tarafından öldürülmesi sonucu Makedonlar, Pirus'tan Makedonya tahtına çıkmasını istediler. Pirus, Sicilya'da daha büyük fırsatlar olduğunu düşünerek ordusuyla beraber Sicilya'ya yöneldi. Sirakuza, Kartaca kuşatmasındaydı. Pirus geldiğinde geri çekildiler ve Pirus Sirakuza kralı ilan edildi. Sicilya'da sınırlı başarılar elde etse de Kartaca'yı adadan atmayı başaramadı ve Güney İtalya'dan gelen yardım çağrıları sonucu geri dönmeye karar verdi. Ordusu gemiler ile İtalya ana karasına taşınırken Pirus'un donanması Messina Boğazı Savaşı'nda Kartacalılar tarafından yok edildi.

Pirus, Kartacalılara karşı savaşırken Romalılar ordularını yeniden kurmuşlardı. Romalılarla son kez Beneventum Muharabesi'nde karşılaştı ve Romalıların defansif zaferiyle sonuçlandı. Bu olay sonucunda Pirus, İtalya'daki seferini sonlandırmaya ve Epir'e dönmeye karar verdi. Bu sefer, ordusunun yanı sıra hazinesini de ağır şekilde etkilemişti. Buna rağmen Pirus savaşmaya devam etti. Epir'deki askerlerinden, Galyalı paralı askerlerden ve İtalya'dan geri getirdiği birliklerden yeni bir ordu kurdu ve Makedonya'ya saldırdı. Aous Muharebesi'nde Makedoya kralı II. Antigonus Gonatas'ı yenerek Makedonya tahtını ele geçirdi fakat II. Antigonus bir dizi kıyı kentini elinde tutmayı başardı.

MÖ 272'de Spartalı Cleonymus, Pirus'tan Sparta'ya saldırmasını ve onu iktidara getirmesini istedi. Pirus Peloponez'in kontrolünü kendi eline almak için Sparta'ya sefere çıktı ancak beklenmedik güçlü bir direnişle karşılaştı ve Sparta'dan geri çekilmek zorunda kaldı. Geri çekiliş sırasında oğlu Ptolemy öldürülmüş ancak II. Antigonus ve Sparta kralı Areus onun peşinde olduğu için yas tutacak zamanı olmamıştır. Aceleyle Argos şehrine giren Pirus, orada askerleriyle beraber tuzağa düşürüldü ve şehrin sokaklarında devam eden muharebe sırasında öldürüldü.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Sampson, Gareth C. (5 Ağustos 2020). Rome & Parthia: Empires at War: Ventidius, Antony and the Second Romano-Parthian War, 40–20 BC (İngilizce). Pen and Sword Military. ISBN 978-1-5267-1015-4.