Pontus Ayaklanması
Pontus Ayaklanması, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Kuzey Anadolu'da bağımsız bir Pontus Rum Devleti kurmak amacıyla çıkarılan ayaklanma (1920-1923). 1904'te kurulan Pontus Rum Cemiyeti ile Mukaddes Anadolu Rum Cemiyeti; I. Dünya Savaşı sonunda Batum'dan İnebolu'ya kadar uzanan Kastamonu, Çankırı, Yozgat, Sivas, Tokat, Amasya, Çorum, Gümüşhane ve Erzincan'ın bir kısım toprakları üzerinde bir Rum devleti kurmak için faaliyete geçtiler. Pontusçular, I. Dünya Savaşı sırasında Doğu Anadolu'ya giren ve daha sonra geri çekilen Rus ordularının bıraktığı silahlarla donatılıp İngilizlerden ve Yunanlardan silah yardımı gördüler. Yunanistan'dan gelen gönüllülerin de katılımıyla Pontus Çetecilerinin sayısı 25.000'i buldu. Topal Osman ve silah arkadaşlarının asilerle yaptıkları çarpışmalarda 2.500 tüfek, 1.200.000 mermi ele geçirildi. 11.188 çeteci öldürüldü. 1923'te bölgedeki Rumlar Anadolu'dan çıkarılarak, Pontus Devleti kurma çalışmalarına devam etmeleri önlendi.
| Pontus Ayaklanmaları | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İç Cephe-Ayaklanmaları ve Türk Kurtuluş Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Anadolu Hareketi |
 Pontus Rum çeteleri | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Sakallı Nurettin Paşa Topal Osman İpsiz Recep Emice | |||||||
| Güçler | |||||||
|
10.000 (1921'de)[1] 20.000 (1922-1923)[1] | 25.000 çeteci[2] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
+700 sivil ölü (Nisan 1920'ye kadar, Samsun yöresinde)[1] 1921 sonuna kadar: 1.641 yaralı[3] 3.723 ev yakıldı[3] 2 milyon lira değerinde hayvan çalındı[3] 2 milyon değerinde altın lira nakit çalındı[3] Büyük oranda mal ve eşyayı yağma ve tahrip[3] |
11.188 ölü çeteci[1] 10.886 esir çeteci[1] | ||||||
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b c d e [1] 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kurtulussavasi.org, Savaşlar ve Antlaşmalar: TBMM'ye karşı ayaklanmalar
- ^ [2] 11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kurtulussavasi.org, Savaşlar ve Antlaşmalar: Batı Cephesi Savaşları
- ^ a b c d e [3] 20 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dr. Yunus Kobal: Milli Mücadelede İç Ayaklanmalar, Hacettepe Üniversitesi
 | Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |