Propanol
Propanol, üç karbonlu doymuş alifatik alkol. Normal propanolün (n-propanol) formülü CH3CH2CH2OH olup buna 1-propanol de denir. Renksiz, akışkan, keskin ve hoş olmayan bir kokuya sahiptir. Su ve organik çözücülerde çözünür. n-Propanol, karbon monoksit ve hidrojenden metanol elde ederken, propan ve bütanın oksidasyonu esnasında ve Fischer-Tropsch reaksiyonunda yan ürün olarak elde edilir. Etilen, karbon monoksit ve hidrojenden okso sentezi ile imalatı cezbedici bir yoldur. n-propanol en çok çözücü ve kimyasal ara madde olarak kullanılır.
| |
| |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Propan-1-ol[1] | |
Diğer adlar
| |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol)
|
|
| 3DMet | |
| 1098242 | |
| ChEBI | |
| ChEMBL | |
| ChemSpider | |
| DrugBank | |
| ECHA InfoCard | 100.000.679 |
| EC Numarası |
|
| 25616 | |
| KEGG | |
| MeSH | 1-Propanol |
PubChem CID
|
|
| RTECS numarası |
|
| UNII | |
| UN numarası | 1274 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
|
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C3H8O |
| Molekül kütlesi | 60,10 g mol−1 |
| Görünüm | renksiz sıvı |
| Yoğunluk | 0,803 g/mL |
| Erime noktası | -126 °C; -195 °F; 147 K |
| Kaynama noktası | 97 ila 98 °C; 206 ila 208 °F; 370 ila 371 K |
| Çözünürlük (su içinde) | karışabilir |
| log P | 0,329 |
| Buhar basıncı | 1,99 kPa (at 20 °C) |
| Asitlik (pKa) | 16 |
| Baziklik (pKb) | −2 |
| −45,176·10−6 cm3/mol | |
| Kırınım dizimi (nD) | 1,387 |
| Akmazlık | 1,959 mPa·s (at 25 °C)[2] |
| Dipol momenti | 1,68 D |
| Termokimya | |
Isı sığası (C)
|
143,96 J/(K·mol) |
Standart molar entropi (S⦵298)
|
192,8 J/(K·mol) |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
|
−302,79…−302,29 kJ/mol |
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)
|
−2,02156…−2,02106 MJ/mol |
| Farmakoloji | |
| D08AX03 (DSÖ) | |
| Tehlikeler | |
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
| Ana tehlikeler | Yanıcı sıvı |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |  
|
| İşaret sözcüğü | TEHLİKE |
| Tehlike ifadeleri | H225, H302, H318, H336 |
| Önlem ifadeleri | P210, P261, P280, P305+P351+P338 |
| NFPA 704 (yangın karosu) |
|
| Parlama noktası | 22 °C (72 °F; 295 K) |
| 371 °C (700 °F; 644 K) | |
| Patlama sınırları | %2,2–13,7[3] |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 (medyan doz)
|
2800 mg/kg (tavşan, oral) 1699 mg/kg (fare, oral)[4] 1870 mg/kg (sıçan, oral)[5] |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | TWA 200 ppm (500 mg/m3)[3] |
| REL (tavsiye edilen) | TWA 200 ppm (500 mg/m3) ST 250 ppm (625 mg/m3) [cilt][3] |
| IDLH (anında tehlike) | 800 ppm[3] |
| Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen bileşikler
|
Propan İzopropil alkol Propanamin Etanol Bütanol |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
| |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Dimetilkarbinol ve 2-propanol olarak da bilinen izopropil alkol (CH3CHOHCH3) en basit sekonder alkol olup, endüstride önemli olan bir organik maddedir. Dünyada oldukça çok üretilir. Renksiz, akışkan, keskin kokulu bir sıvıdır. Propilenin, su ve sülfürik asit ile hidrojenlendirilmesinden elde edilir. Başlıca, asetonun elde edilmesinde kullanılır. Bundan başka çözücü ve antifriz (sıvıların donma noktasını düşürücü) olarak istifade edilir.
Kaynakça
değiştir- ^ Favre HA, Powell WH (2014). Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. s. 61. doi:10.1039/9781849733069. ISBN 9780854041824.
- ^ Pal A, Gaba R (2008). "Volumetric, acoustic, and viscometric studies of molecular interactions in binary mixtures of dipropylene glycol dimethyl ether with 1-alkanols at 298.15 K". The Journal of Chemical Thermodynamics. 40 (5): 818-828. doi:10.1016/j.jct.2008.01.008.
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0533". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Propan-1-ol toksisite
- ^ "n-Propyl alcohol". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).