Protathlitis ("şampiyon" anlamına gelir), İspanya, Castellón'daki Erken Kretase (Barremian) yaşlı Arcillas de Morella Formasyonundan bir spinosaurid dinozor cinsidir. Tip ve tek tür, parçalı bir iskeletten bilinen Protathlitis cinctorrensis'tir . Baryonychinae'nin temel bir üyesiydi. Onun keşfi spinosaurin Vallibonavenatrix'inkiyle beraber, İber Yarımadası'nın Erken Kretase döneminde çeşitli spinosaurid topluluklarına sahip olduğunu gösteriyor.[1]

Protathlitis

Yaşadığı dönem aralığı: Erken Kretase, Barremian

129.4–125 Myö
Protathlitis'in iskelet gösterimi, bilinen materyaller kırmızı renklidir
Bilimsel Sınıflandırma e
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Klad: Dinosauria
Klad: Saurischia
Klad: Theropoda
Familya: Spinosauridae
Altfamily: Baryonychinae
Cins: 2023
Tip tür
Protathlitis cinctorrensis

Santos-Cubedo et al., 2023

Keşif ve adlandırma

değiştir

Holotip kalıntıları, maksiller parça 8ANA-109 ve kuyruk omurları 3ANA83, 4ANA43, 4ANA69, 4ANA76 ve 5ANA78, 1998'de keşfedilen ve 2002'ye kadar incelenmemiş kalan Arcillas de Morella Formasyonu'nun ANA bölgesinden çıkarıldı. Kalıntılar, 2023 yılında yeni bir spinosaurid cinsi ve türü olarak tanımlandı, Protathlitis cinctorrensis. Cins adı "Protathlitis", Yunanca "şampiyon" anlamına gelir ve Villareal CF tarafından kazanılan 2020-21 UEFA Avrupa Ligi'ne adandı ve kulübün 2023'teki yüzüncü yılı ışığında verildi. Tür adı olan "cinctorrensis", kalıntıların bulunduğu kasaba olan Cinctorres'i onurlandırmaktadır.[1]

Sınıflandırma

değiştir

Santos-Cubedo ve ark. (2023), Protathlitis'i Baryonychinae'nin en temel üyesi olarak yerleştiren bir filogenetik analiz gerçekleştirdi. Sonuçlar aşağıdaki kladogramda gösterilmiştir:[1]

Camarillasaurus
Baryonychinae

Protathlitis

Baryonyx 

Ceratosuchops
Suchomimus
Spinosaurinae
Ichthyovenator
Vallibonavenatrix
Spinosaurus
Irritator

Paleoçevre

değiştir

Protathlitis, Erken Kretase döneminin Barremian aşamasına, 129.4 ila 125 milyon yıl öncesine tarihlenen Arcillas de Morella Formasyonundan geliyor. Bu ortamda ornithischian Iguanodon bernissartensis ve belirsiz bir sauropod olan Morelladon beltrani ve diğer spinosaurid Vallibonavenatrix dahil olmak üzere diğer dinozorlarla bir arada yaşadı.[2][3][4]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c Santos-Cubedo (2023). "A new spinosaurid dinosaur species from the Early Cretaceous of Cinctorres (Spain)". Scientific Reports. 13 (1). doi:10.1038/s41598-023-33418-2. 
  2. ^ Weishampel, David B; et al. (2004). "Dinosaur distribution (Early Cretaceous, Europe)." In: Weishampel, David B.; Dodson, Peter; and Osmólska, Halszka (eds.): The Dinosauria, 2nd, Berkeley: University of California Press. Pp. 562. 0-520-24209-2.
  3. ^ Verdú (2017). "Individual variation in the postcranial skeleton of the Early Cretaceous Iguanodon bernissartensis (Dinosauria: Ornithopoda)". Cretaceous Research. 74: 65-86. doi:10.1016/j.cretres.2017.02.006. 
  4. ^ Malafaia (2019). "A new spinosaurid theropod (Dinosauria: Megalosauroidea) from the late Barremian of Vallibona, Spain: Implications for spinosaurid diversity in the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula". Cretaceous Research. 106: 104221. doi:10.1016/j.cretres.2019.104221.