Rıfat Turgut Menemencioğlu

Siyasetçi

Rıfat Turgut Menemencioğlu (1914-2010[kaynak belirtilmeli]), Türk diplomat.

Rıfat Turgut Menemencioğlu ve ABD başkanı John F. Kennedy
Rıfat Turgut Menemencioğlu'nun Sahrayıcedid Mezarlığı'ndaki mezarı

Doğu Akdeniz Bölgesi’nde yaşamış, zamanla Adana ve çevresine yerleşerek bölgenin yönetiminde söz sahibi olan âyânlardan biri olmuş Menemencioğulları ailesindendir.[1] Osmanlı Devleti'nde son Meclis-i Ayan Reisliği yapmış olan Rifat Bey ile Namık Kemal'in kızı Feride Hanım'ın çocuğu Muvaffak Menemencioğlu ile Katerin çiftinin çocuğudur.[2] Amcası, Dışişleri Bakanı Numan Menemencioğlu'dur. 60'ların sonunda Türkiye devrimci öğrenci hareketinin içinde yer alan Haluk Menemencioğlu'nun amcasıdır. Robert Kolej'i bitirmiştir. Daha sonra İsviçre, Cenevre'de hukuk okumuştur. Türkiye'ye döndükten kısa bir süre sonra açılan hariciye imtihanını kazanarak diplomat olmuştur. Merkezdeki 3 yılının ardından tarihi Kahire Konferansı'nda İsmet İnönü'nün görüşmelerinde tercüman olarak görev yapmıştır. 24 Nisan 1962 - 2 Ocak 1967 tarihleri arasında Türkiye Cumhuriyeti Vaşington Büyükelçisi olarak görev yapmıştır. Daha sonra CENTO genel sekreteri olmuş ve Londra büyükelçiliği yapmıştır. Emekliliğinde Taksim, İstanbul'da yaşamıştır.

Anıları

değiştir

14 Mart 1970 tarihinde, Ankara'da CENTO Büyükelçisi olarak görev yaparken, yeğeni ile ilginç bir anısı olmuştur: O gün, binlerce kişilik devrimci öğrenci grubu TBMM'nin önünde amerikan emperyalizmini ve onun Türkiye'deki işbirlikçilerini protesto etmişlerdir. Gösterinin ardından aralarında Haluk Menemencioğlu'nun da bulunduğu bir grup öğrenci CENTO binasına doğru yürüyüşe geçer ve polislere rağmen binanın önüne varır. Haluk Menemencioğlu (ö. 2011), bina önündeki direkte asılı bulunan CENTO bayrağını indirme eylemine koyulduğunda amcası pencereden onu izlemektedir.

Selim Sarper NATO Daimi Temsilcisiyken Turgut Menemencioğlu da Daimi Temsilci yardımcısıdır. Soğuk Savaş döneminde toplantılarda sert tartışmalar yaşanmaktadır. Özellikle Sovyetler Birliği Daimi Temsilcisi sert mizaçlı birisi ve NATO'ya yeni katılanlara sert tepkiler veriyor ve sözlerini bitirdikten sonra Selim Sarper söz alıyor: "Ruslar herkesi tecavüz emeli beslemekle suçlayacaklarına, kendi açık tecavüzlerini izah etsinler; kendi sınırlarındaki pek çok ülkeye yaptıkları tecavüzler meydanda." Bunun üzerine Rus temsilci tekrar söz alıyor (Vişinski Rusça, Sarper İngilizce olarak konuşma yapıyor ve bu konuşmalar her dile tercüme ediliyor) Rusça kelimeler arasında geçen "Paranoya" sözü Sarper'i öyle bir sinirlendiriyor ki "paranoyak sensin!" diye bağırıyor Sarper'in ardında oturan Turgut Menemencioğlu dahil herkes şaşırıyor ve kimse pek bir şey anlamıyor zira Sarper Moskova büyükelçiliği yaptığı için biraz Rusça biliyordu ve Rusça olarak bağırmıştı. Bunun üzerine Vişinski sözlerini kesip kahkaha atmaya başlıyor, ardından oturum başkanı Selim Sarper'e bakıyor (Sarper de gülümsemektedir), böylece gergin ortam bir anda sakinleşiyor. Kahkahayı neden attığını soranlara Vişinski şunu söyler: "Sarper öyle komik bir Rusça ile paranoyak sensin dedi ki, buna can dayanmaz!" (Turgut Menemencioğlu'nun, 24 Ocak 1985 tarihinde yayınlanan Milliyet gazetesinde gazeteci Sadun Tanju ile yaptığı görüşmede söylediği bir anıdır.)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Karakoç, Ercan; Yayla, Turay (2020). "Ünlü Menemencioğlu Ailesi Ve Türk Bürokrasisindeki Yerleri". Anadolu Ve Balkan Araştirmalari Dergisi. 3 (5). s. 99. doi:10.32953/abad.690885. ISSN 2618-6004. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021. 
  2. ^ Yener Süsoy (25 Aralık 2006). "Kahire'nin son tanığı". Hürriyet (gazete). 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2021.