Renan Müdafaanâmesi
Renan müdâfaanâmesi veya Renan Risâlesi, Namık Kemal'in 1883 tarihli bir eleştiri yazısıdır.
Midilli'de sürgünde olduğu bir aralıkta Ernest Renan'ın L’Islamisme et la science adlı konferans metnini okuyan Namık Kemal, Renan'a yanıt vermek istedi ve aynı yıl bu eleştiri metnini yazdı ancak yayımlamadı. Metin, oğlu Ali Ekrem Bolayır tarafından 1908 yılında 56 sayfa olarak yayımlandı.[1]
İlk kısımda bir Renan biyografisi yazan Kemal, bu kısımda yazarın aldığı dini eğitime ve bazı eserlerinin yarattığı tartışmalara değindi. Ardından İslam'ın Altın Çağı olarak bilinen evreyi Yunan, Aryan, İran ve Nestûrîlik etkisine bağlayan Renan'ın tezlerini çürütmek istedi. Ona göre İslam'da doğa bilimlerini, matematik ve felsefeyi yasak kılan bir şey yoktu. Ayrıca bilim, doğa üzerinde bir kontrol aracı ve zenginlik için bir araç olamazdı. Kemal'in bu yaklaşımı takip eden dönemlerde Avrupa materyalizmine karşı Türkiye merkezli yaklaşımlara temel oldu ve İslam'ın bilim ve ilerlemeye karşı olduğu yönündeki Avrupa merkezli kolonyal düşünceye karşı yerel bir figür olarak görülmesini sağladı.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Michelangelo, Guida (2021). "Namık Kemal - A refutation of Renan". Thomas, David; Chesworth, John A. (Ed.). Christian Muslim relations: a bibliographical history. Volume 18, The Ottoman Empire (1800-1914) (İngilizce). London,Leiden: Brill. s. 123-126. ISBN 978-90-04-46027-0.