Ricardo Flores Magón
Cipriano Ricardo Flores Magón (16 Eylül 1874 - 21 Kasım 1922), Meksikalı bir anarşist ve sosyal reform aktivistiydi.[1] Kardeşleri Enrique ve Jesús da siyasette aktif olarak görev alıyordu. Flores Magón kardeşlerin takipçileri Magonistalar olarak bilinmekteydi. Meksika Devrimi'ni ateşleyen toplumsal hareketlerin önemli bir katılımcısı olarak görülmektedir.[2]
Ricardo Flores Magón
| |
|---|---|
| |
| Doğum | 16 Eylül 1874 |
| Ölüm | 21 Ekim 1922 (48 yaşında) |
| Milliyeti | Meksikalı |
| Mesleği |
|
| Bilinme sebebi | Meksika Devrimi'ne dahil olması ve Meksika'da anarşizmi desteklemesi |
Ricardo 16 Eylül 1874'te yerli bir Mazatec topluluğu olan San Antonio Eloxochitlán, Oaxaca'da doğdu. Babası Teodoro Flores Zapotek, annesi Margarita Magón ise Mestiza'ydı .[3] Çift birbirleriyle 1863 yılında Puebla Kuşatması sırasında, her ikisi de Meksika birliklerine mühimmat taşırken tanıştı.[4]
Magón , Mikhail Bakunin ve Pierre-Joseph Proudhon gibi birçok anarşistin yazılarını ve fikirlerini araştırdı, ancak aynı zamanda anarşist çağdaşları Élisée Reclus, Charles Malato, Errico Malatesta, Anselmo Lorenzo, Emma Goldman ve Fernando Tarrida del Mármol'den de aynı şekilde etkilendi. En çok Pyotr Kropotkin'den etkilendi. Ayrıca Karl Marx ve Henrik Ibsen'in eserlerinden de okumalar yaptı.[5]
Meksika Devrimi'nin ve Partido Liberal Mexicano'daki Meksika devrimci hareketinin önemli düşünürlerinden biriydi. Flores Magón, Dünya Sanayi İşçileri (IWW) ile birlikte örgütlendi ve işçileri Porfirio Díaz diktatörlüğüne karşı ayaklandıran Meksika anarşist gazetesi Regeneración'un editörlüğünü yaptı.[6]
Flores Magón Kropotkin'in Ekmeğin Fethi adlı eserini bir çeşit kutsal kitap olarak görüyordu, 1911'deki "Magonista" İsyanı sırasında Baja California'daki ömrü kısa olacak devrimci komünlerin temelini oluşturdu.
Magón kardeşler Oaxaca'da mütevazı bir aileden geliyordu ve üçü de Escuela Nacional de Jurisprudencia'da (bugünkü Meksika Ulusal Özerk Üniversitesi Hukuk Fakültesinde) hukuk okudu.[7] Ricardo başlangıçta Escuela Nacional Preparatoria'ya devam etti. Bu süre zarfında Başkan Porfirio Diaz'a karşı öğrenci hareketine katıldı ve beş ay boyunca hapiste kaldı. Yine de mezun oldu ve ardından Ulusal Hukuk Fakültesi'ne geçti. Oradayken öğrenci gazetesi El Demócrata'da düzeltmen olarak çalıştı ve tüm personel polis tarafından tutuklandığında tutuklanmaktan kıl payı kurtuldu. Üç ay boyunca saklandı ancak eğitimine devam etti ve 1895 yılında hukuk diplomasını aldı ve Barra Mexicana-Colegio de Abogados sınavını geçti.[8] Kısa bir süre avukatlık yaptı ve yüksek lisans eğitimine devam etti ancak siyasi faaliyetleri nedeniyle 1898'de okuldan atıldı. 1900 yılında kardeşi Jesús ile birlikte Ricardo'nun Diaz'a karşı çok sayıda makale yazdığı Regeneración gazetesini kurdu. Ayrıca muhalif dergiler Excelsior, La República Mexicana ve El Hijo del Ahuizote için de makaleler yazdı. 1900'de PLM'ye katıldı [8]
Amerika Birleşik Devletleri'ne uçuşu
değiştir1904 yılında mahkemeler yazılarının basılmasını yasaklayınca Magón Meksika'dan kaçtı ve hayatının geri kalanını Amerika Birleşik Devletleri'nde sürdürdü. Bu sürenin yarısı hapishanede geçmiştir. Regeneración'un yayınına devam etti ve Partido Liberal Mexicano'yu (PLM) (Meksika Liberal Partisi) yurtdışından idare etti. 1906 yılında Kaliforniya'ya gitti. Bu sıralarda Meksika'da PLM ayaklanmaları yaşandı ve bu ayaklanmalar Meksika hükûmeti tarafından bastırılarak sona erdirildi. ABD, Meksika hükûmetine yakınlık duyuyordu ve ABD'deki PLM liderlerini gözaltına almaya başladı. Magón yakalanıp Meksika'ya geri gönderilmekten ve idam edilmekten çekiniyordu.
1907'de Thomas Furlong adında Amerikalı bir dedektif, o sırada Chihuahua valisi olan Enrique Creel tarafından ABD'deki Meksikalı muhaliflerin yerini tespit etmek üzere görevlendirildi.PLM'nin Amerikan merkezi o sırada St Louis'deydi. PLM'nin nerede olduğunu bilen çok sayıda gurbetçi vardı ve sonuç olarak Furlong şehirdeki muhaliflerin yerini tespit etmekte hiç zorlanmadı. Ancak Magón Los Angeles'ta büyük bir gizlilik içinde yaşıyordu. Takma bir isim kullanıyordu ve şehirde sadece iki kişi onun gerçek kimliğini biliyordu. Onu görmeleri gerektiğinde, bunu gece yarısı ile şafak arasında yapıyorlardı.[9] Louis'deki muhalifler kısa süre içinde Meksika hükûmeti için çalışan ajanlar tarafından arandıklarının farkına vardılar. Librado Rivera yakalanmamak için şehri tamamen terk etti ve kendisini takip edebilecek casuslara karşı sürekli tetikte olmasına rağmen onları atlatmayı başaramadı. Los Angeles'a ve Magón'un ikamet ettiği adrese kadar takip edildi. Furlong bir süre evi takip altında tutmuştur. Nihayet 23 Ağustos 1907'de Magón, Rivera ve Antonio Villarreal, Furlong, iki yardımcısı ve Los Angeles polis departmanından bazı memurlar tarafından gözaltına alındı.[9]
Magón ve diğer PLM üyeleri, Los Angeles'a taşınmasından önceki yıllarda Douglas, Arizona'da devrimcilerden oluşan bir tugay örgütlemişti. Arizona'nın güney sınırından yaklaşık otuz mil uzaklıktaki Cananea bakır madenlerine, sözde madenlerde ve çevresinde çalışan tüm Amerikalıları yok etmek amacıyla bir keşif ekibi gönderilmişti. Tugay, Arizona Rangerları tarafından takip edilmiş ve birkaçı yakalanarak kaçmaları sağlanmıştı. Magón ve arkadaşları Tombstone, Arizona'ya iade edildiler ve burada ABD tarafsızlık yasalarını ihlal etmekle suçlandılar. Amerikan ve Meksika solu onları savunmak için bir araya gelse de, suçlu bulunarak Yuma Bölge Hapishanesinde on sekiz aya mahkûm edildiler ve daha sonra Arizona Eyalet Hapishanesi Kompleksi - Florence'a nakledildiler.[8] 1910'da serbest bırakıldılar ve Regeneración'u Los Angeles şehir merkezindeki bir ofisten yayınlamaya yeniden devam ettiler. Aynı yıl Meksika İç Savaşı başladı ve PLM güçlerinin bilindiği şekliyle Magonistalar, Pancho Villa, Emiliano Zapata, Venustiano Carranza ve Francisco I. Madero'nun güçleriyle birlikte Meksika genelinde savaşa katıldılar.[10]
Mayıs 1911'de Diaz yenilmişti. Madero, Meksikalı seçmenleri PLM ile güçlerini birleştirdiğine ikna ederek kazanacağı bir seçim organize etti.[8] Magón, Meksika'daki geniş Amerikan ekonomik varlığına ve Madero'nun köylü topraklarını kamulaştırmaya devam etmesine karşı çıkmaya devam etti. Tekrar tutuklandı. Washington eyaletinde iki yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı ve kardeşi Enrique ile birlikte Silver Lake Rezervuarının hemen kuzeyindeki Edendale'e yerleşti. PLM'nin o zamana kadar hiç kaynağı yoktu ama kardeşleri ve arkadaşları kiraladıkları arazide çiftçilik yapıyor hem de tavuk yetiştiriyorlardı. Regeneración'u yayınlamaya ve bölgede konuşmalar yapmaya devam ediyordu. Magon'un kaldığı yerlerden biri de Los Angeles County'deki San Gabriel Vadisi'nin bir parçası olan El Monte şehriydi. El Monte'de kaldığı süre boyunca Magon Meksika'daki yoldaşlarına mektuplar yazdı, yerel anarşist faaliyetlere katıldı ve bir yandan da bölgedeki çiftliklerde çalışarak kendisini ve ailesini geçindirdi.[11] ABD Postası aracılığıyla "uygunsuz materyaller" göndermekle suçlanarak 1916 yılında tekrar tutuklandı. Emma Goldman'ın yardımıyla kefaletle serbest bırakıldı.
1918 yılında savaş karşıtı bir manifesto yayınladı. Bu bildiride şöyle yazıyordu: "Eski düzenin ölümü yakındır. Barlarda, tiyatrolarda, tramvaylarda ve evlerde, özellikle de bizim evlerimizde, en alttakilerin evlerinde fısıldanıyor." Bu yazıları nedeniyle 1917 tarihli Casusluk Yasası uyarınca ayaklanma suçlamasıyla yargılandı, suçlu bulundu ve 1917 tarihli Casusluk Yasası'nı çiğneyerek "savaş çabalarını engellemekten" yirmi yıl hapis cezasına mahkûm edildi.[12] Wilson yönetimi, Palmer Baskınları adı verilen, savaş karşıtlarına ve solculara karşı toptan bir baskı uygulayan, aynı zamanda Eugene V. Debs gibi önemli sosyalistleri de silip süpüren bir eylem gerçekleştirdi. Magón, Kansas'taki Leavenworth Cezaevi'nde hayatını kaybetti.[2] Uzun yıllardır şeker hastasıydı ve öldüğünde görme yeteneğini kaybetmişti.[13]
Flores Magón'un ölüm nedeni tartışmalıdır. Bazıları onun gardiyanlar tarafından kasten öldürüldüğüne inanmaktadır. Diğerleri ise Magón'un uzun tutukluluk süresinin yol açtığı ve muhtemelen Leavenworth Hapishanesi yetkilileri ve personelinin tıbbi ihmali nedeniyle kötüleşen sağlığının bir sonucu olarak öldüğünü öne sürmektedir. Magón arkadaşlarına zayıflatıcı sağlık sorunlarından ve cezaevi personeli tarafından kasıtlı olarak ihmal edildiğini düşündüğü şeylerden şikayet eden birkaç mektup yazmıştır.[14]
Meksika Temsilciler Meclisi, Magón'un naaşının ülkesine iade edilmesini talep eden bir kararı kabul etmiştir. Kararda şöyle deniyordu,
Aşağıda imzası bulunan Milletvekilleri, bir Yankee hapishanesinin hücresinde yoksul ve kör olarak ölen büyük Meksikalı devrimci, özgürlükçü fikirlerin şehidi ve havarisi Ricardo Flores Magón'a ölümünün ardından saygılarını sunma arzusuyla, bu yüce Meclisin aşağıdaki kararı kabul etmesini önermektedir: Ricardo Flores Magón'un naaşı, Meksika Hükümeti tarafından masrafları karşılanmak üzere, doğduğu topraklara defnedilecektir. Bu kararın komiteye havale edilmeksizin derhal uygulamaya konulmasını talep ediyoruz. (İmza) Julian S. Gonzalez, Antonio G. Rivera, E. Baron Obregon, J. M. Alvarez Del Castillo, A. Diaz So'ro Y Gama ve diğerleri
— Meksika Kongresi Salonu, Meksika, D.F., 22 Kasım 1922[15]
ABD makamları bu talebi reddetti ve Magón Los Angeles'ta gömüldü. Cenazesi nihayet 1945 yılında ülkesine geri gönderildi ve Mexico City'deki Şanlı Kişiler Rotunda'sına defnedildi.[8]
Mirası
değiştir
Flores Magón'un hareketi hem Amerikalı hem de Meksikalı anarşistlerin hayal gücünü harekete geçirdi. 1945 yılında naaşı Meksika'ya geri gönderildi ve Meksiko'daki "Rotonda de los Hombres Ilustres"e defnedildi.[2] Meksika'da Flores Magón kardeşler, neredeyse Emiliano Zapata kadar dikkate değer solcu siyasi ikonlar olarak görülmektedir. Çok sayıda caddeye, devlet okuluna, kasabaya ve mahalleye onların adı verilmiştir. Fikirleri, aralarında Chatino lideri Tomas Cruz Lorenzo'nun da bulunduğu Meksika'nın Oaxaca bölgesindeki yerli halk liderlerine de ilham kaynağı olmuştur.
1991 yılında Douglas Day, Flores Magon'un Oaxaca'daki doğuşundan Leavenworth'taki hücresinde gizemli ölümüne kadar hayatını kapsayan kurgusal bir günlük olan Ricardo Flores Magón'un Hapishane Defterleri'ni yayınladı.
1997 yılında, Oaxaca eyaletinde Meksika'nın yerli halklarından oluşan bir örgüt, Magón'un felsefesini temel alan Oaxaca Popüler Yerli Konseyi "Ricardo Flores Magón "u (Consejo Indígena Popular de Oaxaca "Ricardo Flores Magón" veya CIPO-RFM) kurdu.[16]
Oyun yazarı
değiştirRicardo Flores Magón da halk eğitimi çalışmalarında tiyatroyu kullanarak toplumun hatalarını teşhir etmiş ve özgürlükçü "programın" ana hatlarını ortaya koymuştur. İki oyunun yazarıdır: Verdugos et kurbanas ve Tierra y Libertad . Aynı zamanda Regeneración gazetesinde yayınlanan çok sayıda öykünün de yazarıdır.[17]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ INAFED. "Teotitlán de Flores Magón". Enciclopedia de los Municipios de México. 29 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2008.. However, he is invariably known to posterity as "Ricardo".
- ^ a b c Lee Stacy (2002) Mexico And The United States pp. 329-30, Marshall Cavendish, 978-0761474029
- ^ Land and Liberty: Anarchist Influences in the Mexican Revolution. Black Rose Books. 1977. s. 5. ISBN 978-0-919618-30-5.
- ^ Dreams of Freedom: A Ricardo Flores Magón Reader. Stirling: AK Press. 2005. s. 339. ISBN 978-1-904859-24-6.
- ^ Stephen P. Reyna, R. E. Downs. (1999) Deadly Developments: Capitalism, States and War p. 101, Taylor & Francis Group, 978-9056995898
- ^ MacLachlan, Colin (1991). Anarchism and the Mexican Revolution: The Political Trials of Ricardo Flores Magón in the United States. University of California Press. ISBN 978-0-520-07117-9.
- ^ John Mason Hart (1987) Revolutionary Mexico: The Coming and Process of the Mexican Revolution, University of California Press ISBN 0-520-05995--6
- ^ a b c d e "Ricardo Flores Magón", Dictionary of Hispanic Biography (1996), Gale, Detroit
- ^ a b "Thomas Furlong (1912) Fifty Years a Detective, C.E. Barnett, St. Louis, Missouri". 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024.
- ^ Clayton, Lawrence A.; Conniff, Michael L. (2005) A History of Modern Latin America pp. 285–286, Wadsworth Publishing 0-534-62158-9
- ^ "Ricardo Flores Magón and the Anarchist Movement in Southern California". KCET (İngilizce). 29 Mayıs 2014. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ "Son of Anarchy" (Dec 2013) Los Angeles magazine
- ^ "Death of Ricardo Flores Magón" (December 1922) Freedom Vol.XXXVI No.402 p. 82
- ^ Rivera, Librado (25 Kasım 1922). "Letter to Raúl Palma". 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2007.
- ^ "Meksika'nın Şehidi" (December 18, 1922) The Nation Vol.CV No.2998 p 702
- ^ Kolhatkar, Sonali (2 Aralık 2005). "An Interview with Raúl Gatica". Z Magazine Online. ZNET. 9 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Doillon, David (2007). "Portrait de l'anarchiste dans l'oeuvre littéraire de Ricardo Flores Magón". Belphégor (İngilizce). ISSN 1499-7185. 19 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2024.
Konuyla ilgili yayınlar
değiştir- Albro, Ward S. (1992). Always a Rebel: Ricardo Flores Magón and the Mexican Revolution. Fort Worth: Texas Christian University Press. ISBN 978-0-87565-281-8. OCLC 48138594.
- Avrich, Paul (1988). "Ricardo Flores Magón in Prison". Anarchist Portraits (İngilizce). Princeton: Princeton University Press. ss. 208-213. ISBN 978-0-691-04753-9. OCLC 17727270.
- Bufe, Chaz; Verter, Mitchell (2005). Dreams of Freedom: A Ricardo Flores Magon Reader. Oakland: AK Press. ISBN 9781904859246. OCLC 255684821.
- Caballero, Raymond (2015). Lynching Pascual Orozco, Mexican Revolutionary Hero and Paradox. Charleston: Create Space. ISBN 978-1514382509. OCLC 923831765.
- Lomnitz, Claudio (2014). The Return of Comrade Flores Magon. Brooklyn: Zone Books. ISBN 978-1-935408-43-7. OCLC 944069920.
- Lucas, Jeffrey Kent (2010). The Rightward Drift of Mexico's Former Revolutionaries: The Case of Antonio Díaz Soto y Gama. Lewiston: Edwin Mellen Press. ISBN 978-0-7734-3665-7. OCLC 705889311.
- MacLachlan, Colin (1991). Anarchism and the Mexican Revolution: The Political Trials of Ricardo Flores Magón in the United States. Berkeley: University of California Press. ISBN 0520069285. OCLC 489907141.
- Nunes, Américo (2019). Ricardo Flores Magón, une utopie libertaire dans les révolutions du Mexique (Fransızca). Paris: Ab irato. ISBN 978-2-911917-67-7. OCLC 1193256577.
- Raat, W. Dirk (1981). Revoltosos: Mexico's Rebels in the United States, 1903-1923. College Station: Texas A&M University. OCLC 254394992.
- Sherman, John W. (Yaz 1991). "Revolution on Trial: The 1909 Tombstone Proceedings Against Ricardo Flores Magón, Antonio Villarreal, and Librado Rivera". Journal of Arizona History. 32 (2). Tucson: Arizona Historical Society. ss. 173-194. ISSN 0021-9053. JSTOR 41695872. OCLC 5543478852.
Dış bağlantılar
değiştir- Ricardo Flores Magón entry at the Anarchy Archives
- Complete Works (mostly in Spanish)
- Ricardo Flores Magón in English and Spanish
- Death of a Political Prisoner: Revisiting the Case of Ricardo Flores Magón
- Historic Sites of Magón's travels in exile, including addresses in Laredo, San Antonio, Saint Louis, El Paso, Los Angeles, Tucson, Tombstone, and prisons in Yuma, Florence (AZ), McNeil Island (WA), and Leavenworth (KS) (site in progress) Archived 2016-09-10 at the Wayback Machine
- Find a Grave'de Ricardo Flores Magon
- Secretaria de Relaciones Exteriores de Mexico. Ricardo Flores Magón Documents MSS 582. Special Collections & Archives, UC San Diego Library.