Ripon

Ripon şehri, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Yorkshire ve Humber bölgesinde bulunan metropoliten-olmayan "Kuzey Yorkshire Kontluğu"'na bağlı ikincil bölge "Harrogate Beldesi Yerel İdaresi"'ne bağlı ve çok sınırlı bir "mahalle yerel idaresi (succesor parish council)" bulunan ve orta-çağlardan kalan katedrali bulunması dolayısıyla şehir olma statüsü de taşıyan bir şehirsel yerleşkedir. Ripon küçük bir şehir olup İngiltere ülkesinde bulunan şehir statüsü taşıyan beldeler arasında nüfus sıralamasında alttan dördüncü sıradadır. Ripon'un coğrafi olarak ve kraliyet törenleri için "Kuzey Yorkshire" törensel kontluğuna bağlı olduğu kabul edilir.

Ripon
Şehir
City of Ripon
Arma
Ripon
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	İngiltere
Bölge	Yorkshire ve Humber
Kontluk	North Yorkshire
Belde Yerel İdaresi	Harrogate Belde Yerel İdaresi
Nüfus  (2011)
• Toplam	16.702
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Resmî site http://www.ripon.org/

Coğrafî konumu

Ripon Ure Nehri üzerindedir. "Harrogate" kentinin 20 km kuzeyindedir. Şehir Leeds'in 45 km kuzeyinde, Bradford'un 50 km kuzeydoğusunda ve Middlesborough'un 50 km güneyindedir.

Tarihçe

Ripon şehrinin 1300 yıllık bir tarihi vardır ve Kuzey Yorkshire törensel kontluğunda bulunan iki şehir statüsü taşıyan kentlerden biridir; diğeri York'tur.

Ripon şehri Romalılar Britanya adasından ayrıldıktan Almanya'dan göç eden Angl'ların kurduğu bir yerleşkedir. 7. yüzyılda Angl asıllı "Northumbria Krallığı" döneminde bir bir Angl soylu kişi ve Hristiyan misyoner-papazı olan St.Wilfred tarafından Fransa'dan getirilen taşçı ustaları tarafından "İnhrypum" kilisesi yapıldı ve kiliseye bağlı kişiler için yerleşke olarak kurulmuştur. Daha önce Britanya adasında Hristiyanlık İrlanda'dan gelen papazlar tarafından kendine özel gelenekler, görenekler ve inançlar taşımaktayken, St Wilfred'in bu kilisesi Roma'daki Katolik Kilisesinin prensiplerine tam uyan Hristiyanlığın Britanya adasına yerleşip yayılmasında önemli bir rol oynamıştır.

Britanya adasının İskandinavya'dan gelen Vikingler tarafından istila edilmesi sırasında Ripon Viking kontrolü altında ve Danelaw denilen Danimarkalı Vikingler idaresi ve York'ta kurulan "Jorvik Viking Krallığı" idaresi altında bulunmuştur. 10. yüzyılda Kral Athalstan İngiltere kralı olunca Ripon ve Yorkshire bölgesi onun tek İngiltere Krallığı idaresi altına geçmiştir. Bu kral Ripon şehrine ("Liberty of Ripon" adı verilen) York Başpiskoposu tarafından uygulanan özel yargılama imtiyazları vermiştir. 948'de bir yerel isyan dolayısıyla İngiliz Kralı Ripon'u yaktırmıştır. Normanlar İngiltere Krallığı'nı ellerine geçirdikten sonra da Kuzey İngiltere'de 1069'da çıkan isyan dolayıyla bütün kuzey İngiltere'de bir temizlik hareketine geçip isyancı halkı öldürüp yerleşkeleri yakıp yıkıp isyanı bastırmışlardır. Bundan sonra Ripon'da çok ufak bir köy haline gelmiştir.

Normanlardan sonra gelen Plantagent hanedanı döneminde Ripon yine kendini topladı. Şehre yakın kurulan "Fountains Manastırı" büyük arazilerde koyun yetiştirip yünlü kumaş üretimine başladı. Şehirde de yünlü kumaş dokuma sanayi çok önem kazandı. Şehre gelen İtalyan tüccarlar, özellikle Floransalılar, şehrin bir ihracat merkezi olmasını sağladı. Şehir bu nedenle zenginleşti. Bu dönemde St.Wilfred'in eski kilisesi yerine yeniden taştan bir Katedral yapılmaya başlandı. Katedralin batı cephesi 1220'de bitirildi; ama diğer kısımları bitirilmesi 15. hatta 16. yüzyıla kaldı. Ripon bir dinsel merkez olduğu ve büyük Fountains Manastırı çok yakında olduğu için VII. Henry'nin reformlarından çok fena etkilendi ve büyük Fountains Manastırı boşaltılarak harabeye dönüştürüldü. 1569-1570'te dinsel nedenlerle çıkan bir isyana katılan Ripon halkından 600 kişi, 300'ü şehir içinde darağacında, idam edildi. 16. yüzyılda Ripon'da gelişen bir metal sanayii şehrin "mahmuz" üretimi için tüm İngiltere'de meşhur olmasına neden oldu. İngiltere iç savaşında da Ripon Kralcı olduğu için bu savaşı kazanan Parlamentocular şehrin Katedral'ine zarar verdiler.

Sonra Ripon bir ufak İngiliz taşra katedral şehri havasına girdi. 18. ve 19. yüzyıllarda İngiltere'nin kuzeyi büyük Sanayi Devrimi ile sanayileşip değişmekteyken Ripon pek değişmeden kaldı. Etrafına zenginler büyük malikaneler yaptırdılar. Örneğin harabe halinde "Fountains Manastırı"'nı da büyük bahçesinde bulunduran ve büyük bir yapma göleti bulunan 18. yüzyıl başında yapılan Stüdley Kraliyet Parkı" şimdi UNESCO Dünya Mirası listesi arasındadır.

1848de demiryolu garı açılıp İngiltere demiryolu ağına bağlandı ama Ripon'a bu pek tesiri olmadı.

Kardeş şehirler

Ripon'in şu resmî kardeş şehir anlaşması vardır:

• Foix, Fransa

Resimler

Ripon Şehri'nin ana çarsının görüntüsü

UNESCO Dünya Miraslarından yıkık Fountains Manastırı panoraması

• 
  Ripon Katedrali cephesi
• 
  Ripon'da UNESCO Dünya Miraslarından yıkık Fountains Manastırı
• 
  UNESCO Dünya Miraslarindan olan "Studley Kraliyet Parkı"
• 
  Ripon'da tarihsel katedrale bağlı Thorpe Prebend Evi
• 
  Ripon'da her akşam saat 9'da çalınan boru

Dış bağlantılar

• Resmî turizm sitesi28 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Curlie'de Ripon (DMOZ tabanlı) (İngilizce)

Vikigezgin'de Ripon ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)