Roma Kuşatması (537-538)
Gotlar Savaşı'nın sürdüğü sırada 2 Mart 537 - 12 Mart 538 tarihleri arasında toplamda bir yıl dokuz ay süren Roma Kuşatması, Bizanslılar tarafından başarıyla savunmasıyla sonuçlandı.
| Roma Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gotlar Savaşı | |||||||
.png) 6. yüzyılda Aurelianus Surları, Roma. | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Bizans İmparatorluğu |
 Ostrogot Krallığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Belisarius |
Vitiges | ||||||
| Güçler | |||||||
|
5.000 asker 5.600 takviye Paralı Hun askerleri | 25.000-30.000 asker[1] | ||||||
Şehir, kralları Vitiges komutasındaki Ostrogot ordusu tarafından kuşatıldı; şehrin savunucusuysa "Son Romalı"lardan sayılan Doğu Romalı ünlü ve başarılı general Belisarius'tu. Kuşatma, iki devlet kuvvetleri arasındaki ilk büyük karşılaşmaydı ve bu kuşatmanın sonucu Gotlar Savaşı'nın ilerleyen sürecinde belirleyici role sahipti.
Arka plan
değiştirBaşarıyla sonuçlanan Vandallar Savaşı'nın ardından Kuzey Afrika tekrar Roma'nın eline geçti. Böylece İmparator I. Justinianus rotasını İtalya'ya, eski başkent Roma şehrine çevirdi.
Yarımada 5. yüzyılın sonlarında Ostrogotların kontrolü altına girmiş, Bizans'ın hükümdarlığını kabul etmeye devam etseler de genel anlamda bağımsız krallık kurmuşlardı. Ancak, kurucusu Büyük Teoderik'in 526'da ölümünden sonra İtalya kargaşaya sürüklendi. I. Justinianus bundan yararlanarak Ostrogot devletinin iç işlerine müdahale etti.
Romalı general Mundus 535 yılında Dalmaçya'yı işgal etti ve Belisarius 7.500 kişilik ordusuyla Sicilya'yı kolaylıkla ele geçirdi.[2] Ertesi yıl Haziran ayında Rhegium'dan İtalya'ya geçti. Yirmi günlük bir kuşatmadan sonra Romalılar Kasım ayı başlarında Napoli'yi yağmaladılar. Napoli'nin düşüşü sonrası, Ostrogot kralı Theodahad'ın karşılık vermeyip tepkisiz kalmasına öfkelenen Gotlar, konsey toplayarak Vitiges'i yeni kralları olarak seçtiler.
Kuşatma
değiştirBelisarius, elindeki birliğin sayıca az olması sebebiyle Ravenna’ya doğru kuzeye ilerleyemiyordu; Ostrogot ordusu çok daha büyük bir güçle karşısındaydı. Bu yüzden Roma’da konumlanarak, yaklaşan karşı saldırıya hazırlanmaya başladı. Karargâhını şehrin kuzeyinde bulunan Pincian Tepesi'ne kurdu ve surları onarmaya girişti. Şehrin dışına bir hendek kazdırdı, Hadrianus Mozolesi'nin kalesini güçlendirdi, Tiber Nehri’ne bir zincir çektirdi, bazı vatandaşları da asker olarak orduya katarak erzak depoları oluşturdu. Kuşatmanın artık kaçınılmaz olduğunu fark eden halk, endişe ve huzursuzluk belirtileri göstermeye başladı.
Ostrogot ordusu Roma’ya doğru ilerleyerek Salarian Köprüsü'nden Anio Nehri’ni geçti; buradaki Romalı savunmacı askerler tahkimatlarını terk edip kaçtı. Ertesi gün, Romalılar neredeyse büyük bir felakete sürüklenecekti. Çünkü Belisarius, askerlerinin kaçtığından habersiz şekilde bucellarii birliğiyle köprüye doğru ilerledi. Gotların köprüyü ele geçirdiğini gören Belisarius ve birliği, şiddetli bir çatışmaya girip büyük kayıplar vererek geri çekilmek zorunda kaldı.[3] Gotlar, sayıca fazla olma avantajıyla şehre ilerleyerek şehri kuşattı. Gotlar, şehri zor durumda bırakmak için su kemerlerini kapattı. Şehrin ekmek kaynağı değirmenler Janiculum'da bulunuyordu. Belisarius, Tiber Nehri üzerine yüzen değirmenler inşa ettirerek ekmek sorununu çözmüş olsa da, şehir halkının yaşadığı zorluklar her geçen gün artmaktaydı. Bu hoşnutsuzluğun farkında olan Ostrogot kralı Vitiges, Roma ordusunun şehri terk etmesini sağlayacak serbest geçiş sözü vererek şehrin teslim olmasını talep etti ancak Belisarius teklifi reddederek Vitiges ve Gotlara şöyle cevap verdi:[4]
| “ | "...Roma'ya gelince, onu ele geçirdiğimizde başkasına ait bir şeyi değil, bize ait olanı almış olduk. Oysa ki, bu şehir size ait değilken geçmişte buraya izinsiz girdiniz. Şimdi ise, ne kadar istemeseniz de, onu eski sahiplerine geri verdiniz. Kim ki Roma'ya savaşsız adım atmayı umuyorsa, büyük bir yanılgı içindedir. Zira Belisarius hayatta olduğu sürece bu şehirden vazgeçmesi mümkün değildir." | ” |
Diplomasisinin fayda etmeyeceğini anlayan Vitiges, şehre büyük bir saldırı başlattı. Gotlar, güneydoğu kısmındaki Praenestine Kapısı'nda, tahkimatların daha alçak olduğu Vivarium olarak bilinen surlara saldırdı. Gotlar duvarı aşar aşmaz, düzene giremeden Bizans kuvvetlerinin püskürtmesiyle karşı karşıya kaldılar. Bizans kuvvetleri, hem surlara ulaşan Gotlara hem de kuşatma makinalarına saldırdı. Gotların başarısız saldırısı, sonuç vermeyince geri çekilmek zorunda kaldılar.[5]
Sonuç
değiştirNarses komutasında gelen takviye kuvvetler, Belisarius’un birçok Got kalesini ele geçirmesini ve 539 yılının sonuna kadar Po Nehri’nin güneyindeki İtalya'nın büyük bölümünü kapsayan toprakları kontrol etmesini sağladı. Mayıs 540'ta Ravenna ele geçirildi ve savaşın fiilen sona erdiği düşünüldü. Ancak kısa süre sonra, yeni kral Totila’nın liderliğindeki Gotlar, durumu tersine çevirmeyi başardı ve İmparatorluk’un İtalya’daki konumu neredeyse çöktü. 546 yılında Totila, Roma’yı tekrar kuşattı ve bu sefer Belisarius şehrin düşüşünü engelleyemedi. Şehir kısa süre sonra yeniden İmparatorluk tarafından ele geçirildi, ancak Totila 549’da şehri tekrar kuşatmak zorunda kaldı. Roma’nın tekrar düşmesine rağmen, Totila’nın zaferi kısa ömürlü oldu. 551 yılında Narses’in gelişi Gotlar için sonun başlangıcını getirdi ve 552’deki Taginae Muharebesi'nde Gotlar bozguna uğradı, Totila öldürüldü. 553 yılında son Ostrogot kralı Teya da mağlup edildi. Kuzeydeki birkaç şehir 560'ların başlarına kadar direnişe devam etse de, Got gücü kalıcı olarak son buldu.
Gotlar Savaşı ve özellikle kuşatma, Roma şehrinin nüfusu üzerinde yıkıcı bir etki bıraktı. Bazı tahminlere göre nüfus, 550 yılına gelindiğinde %90 azalarak yaklaşık 30.000'e düştü. Resmi 13 su kemerinden sadece ikisi işlevini sürdürüyordu ve yerleşim alanı, en parlak dönemine kıyasla %10’a düşmüştü.[6]
Kaynakça
değiştirDipnot
değiştir- ^ Petersen, Leif Inge Ree (2013). Siege Warfare and Military Organization in the Successor States (400–800 AD): Byzantium, the West and Islam. BRILL. s. 343. ISBN 978-90-04-25446-6.
The Ostrogoths probably had 25,000–30,000 men at *Rome (537f).
- ^ Bury (1923), Ch. XVIII, s. 170–171
- ^ Bury (1923), Ch. XIX, pp. 182–183 and Lillington-Martin (2013), s. 611–622.
- ^ Bury (1923), Ch. XIX, p. 185
- ^ Procopius, De Bello Gothico I.XXIII
- ^ Twine, Kevin (1992). "The City in Decline: Rome in Late Antiquity" (PDF). Middle States Geographer. Cilt 25. ss. 134-138. 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: Oct 4, 2019.
Genel
değiştir- Procopius, De Bello Gothico, Volumes I & II
- Bury, John Bagnell (1923). History of the Later Roman Empire Vols. I & II. Macmillan & Co., Ltd.
- Richard Ernest Dupuy; Trevor Nevitt Dupuy (1993). The Harper Encyclopedia of Military History: from 3500 BC to the present. HarperCollins. ISBN 978-0-06-270056-8. Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
- Hughes, Ian (2009). Belisarius: The Last Roman General. Yardley, PA: Westholme Publishing, LLC. ISBN 978-1-59416-528-3.
- Lillington-Martin, Christopher 2013b "Procopius on the struggle for Dara and Rome" in: War and Warfare in Late Antiquity: Current Perspectives (Late Antique Archaeology 8.1–8.2 2010–11) by Sarantis A. and Christie N. eds. (Brill, Leiden 2013), pp. 599–630
- 2013a, "La defensa de Roma por Belisario" in: Justiniano I el Grande (Desperta Ferro) edited by Alberto Pérez Rubio, 18 (July 2013), pp. 40–45, ISSN 2171-9276