Sâhib bin Abbâd
Ebü’l-Kāsım İsmâîl b. Abbâd b. el-Abbâs et-Tâlekānî (Farsça: ابوالقاسم اسماعیل بن عباد بن عباس; d. 938 - ö. 30 Mart 995), daha çok Sâhib bin Abbâd (Farsça: صاحب بن عباد) olarak bilinir, aynı zamanda es-Sâhib (Farsça: الصاحب) olarak da bilinir, 976'dan 995'e kadar Rey'in Büveyhi hükümdarlarının büyük veziri olarak görev yapan bir Fars bilgini ve devlet adamıdır.[1][2]
| Sâhib bin Abbâd | |
|---|---|
| |
| Rey'in Büveyhi Emirliğinin büyük veziri | |
| Görev süresi 976-995 | |
| Hükümdar | Muayyadüddevle Fahrüddevle |
| Yerine geldiği | Ebü’l-Feth Alî bin Muhammed |
| Yerine gelen | Bilinmiyor |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 14 Eylül 938 Talaqancha, İsfahan yakınları |
| Ölüm | 30 Mart 995 Rey, Cibal |
İsfahan'ın banliyölerinden olan bu kişi, Arap kültürüne büyük ilgi duymuş ve dogmatik teoloji, tarih, dil bilgisi, sözlükbilim, akademik eleştiri konularında yazılar yazmış ve şiir ve edebiyat eserleri yazmıştır.[3]
Hayatı
değiştir
Sâhib, 14 Eylül 938'de, büyük Büveyhî şehri İsfahan'ın yaklaşık 20 mil güneyinde bulunan Talaqancha adlı bir köyde doğmuştur. Babası, Mutezile doktrini üzerine eserler yazmış, tanınmış ve eğitimli bir yönetici olan Ebu'l-Hasan Abbas'tır (ö. 946). Sâhib, çocukluğunu Kazvin yakınlarındaki Deylem'deki Talakan kasabasında geçirmiştir.[4] Daha sonra İsfahan'a yerleşmiş ve bir süre Cibal'in Büveyhî hükümdarı Rüknüddevle'nin (935-976) memuru olarak görev yapmıştır. Babasının ölümünden sonra Sahib, yakın zamanda Sahib'in ölen babasının yerine Rüknüddevle'nin veziri olarak geçen alim ve filozof Ebü’l-Fazl İbnü'l-Amîd'in öğrencisi olmuştur.[5]
Rivayete göre, Sâhib seyahat ederken 117.000 kitaptan oluşan koleksiyonuna eşlik etsin diye, bunları "alfabetik sırayla yürümek üzere eğitilmiş dört yüz deveden oluşan bir kervanla" taşıttırıyordu.[6]
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ Donohue 2003, s. 140.
- ^ Cook, Michael (2001). Commanding Right and Forbidding Wrong in Islamic Thought. Cambridge University Press. s. 201. ISBN 9781139431606.
- ^ Donzel, E. J. van (1 Ocak 1994). Islamic Desk Reference
. BRILL. s. 142. ISBN 978-90-04-09738-4. Ibn Abbad*, Abu l-Qasim* (al-Sahib): vizier and man of letters of the Buyid period; 938995. Of Persian origin, he was an arabophile and wrote on dogmatic theology, history, grammar, lexicography, literary criticism and composed poetry and belles-lettres.
- ^ Pellat & Cahen 2012.
- ^ Pomerantz.
- ^ Burke, Edmund (2009). "Islam at the Center: Technological Complexes and the Roots of Modernity". Journal of World History. 20 (2). s. 181. JSTOR 40542756.
- Genel
- Donohue, John J. (2003). The Buwayhid Dynasty in Iraq 334 H./945 to 403 H./1012: Shaping Institutions for the Future (İngilizce). Leiden and Boston: Brill. ISBN 90-04-12860-3.
- Kabir, Mafizullah (1964). The Buwayhid Dynasty of Baghdad, 334/946-447/1055. Erişim tarihi: 3 Şubat 2014.
- Yusofi, G. H. (1984). "Aḥmad Maymandī". AḤMAD MAYMANDĪ – Encyclopaedia Iranica. Encyclopaedia Iranica, Vol. I, Fasc. 6. ss. 650-652.
- Pomerantz, Maurice. "Ebn ʿAbbād, Esmāʿil, al-Ṣāḥeb Kāfi al-Kofāt". ṢĀḤEB EBN ʿABBĀD, ESMĀʿIL – Encyclopaedia Iranica. Encyclopaedia Iranica.
- Pellat, Ch.; Cahen, Cl. (1960–2005). "Ibn ʿAbbād". The Encyclopaedia of Islam, New Edition (12 vols.) (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_3024.
- Pomerantz, M.A. (2021). Adab and governance in two letters of al-Ṣāḥib b. ʿAbbād. History Compass, e12684. https://doi.org/10.1111/hic3.12684