Sébastien Le Prestre de Vauban
Sébastien Le Prestre de Vauban (Sébastien Le Prestre, Seigneur de Vauban ya da marquis de Vauban; d. 15 Mayıs 1633 Saint-Léger-Vauban, Yonne, Burgonya - ö. 30 Mart 1707, Paris), Fransız general, mareşal ve XIV. Louis'in kale mimarıydı.[2]
| Sébastien Le Prestre | |
|---|---|
 Hyacinthe Rigaud tarafından çizilmiş Maréchal Vauban portresi | |
| Doğum | 15 Mayıs 1633 Saint-Léger-de-Fourcheret, Burgonya, Fransa Krallığı |
| Ölüm | 30 Mart 1707 (73 yaşında) Paris, Fransa Krallığı |
| Defin yeri | Bazoches, Şu anda Les Invalides[1] |
| Bağlılığı |  Fransa |
| Branşı | |
| Hizmet yılları | 1651–1703 |
| Rütbesi | Fransa Mareşali, 1703 |
| Komutası | Commissaire général des fortifications (Tahkimatlardan Sorumlu Genel Komiser) (1678–1703) |
| Çatışma/savaşları | |
| Ödülleri | |
| İmza | |
 | |
Kökeni, gençliği ve Frond’da askeri hayatının başlangıcı
değiştirSébastien le Prestre, sonrasında Marquis de Vauban, Burgonyalı toprak soyluları olan Urbain le Preste (1602-1652) ve Edmée (Aimée) Cormignolles’nin (1610-1670) çocuğu olarak Avallon’daki Saint-Léger-de-Foucheret’de dünyaya gelmiştir. Le Preste ailesi noter olarak çalışmaktaydı ve tarım ve ormancılıkla uğraşıyordu. Urbain le Preste Morvan kuzeyinde bulunan topraklarında o zamanda oralarda bilinmeyen bir aşılama tekniği ile uğraşmaktaydı. Vauban köyü ve topraklarını (bugün Niévre’de bulunmaktadır), sonrasında Sébastian le Preste ismini buradan almıştır, büyükdedesi Emery le Preste satın almıştır.
Öğrenci iken matematikte büyük bir yeteneğe sahipti. Yaklaşık 18 yaşında iken XIV. Louis’in kuzeni olan Prens Condé’nin alayında askeri öğrenciliğe başlamıştır ve kraliyete karşı olan soyluların oluşturduğu Fronde’de önemli bir konuma sahip olmuştur. Burada kale yapımıyla ilgili ilk deneyimlerini toplamıştır. 1653 yılında tutsaklığa düşmüştür. Kardinal Mazarin’in kendisi bu yetenekli ve umut verici genç askeri mühendisi, sonrasında en yüksek rütbeye kadar yükseleceği, kraliyet ordusuna katılmaya ikna etmiştir.
Kralın hizmetinde kariyeri
değiştir_als_Baumeister_in_Belfort-k-495px.jpg)
Vauban, 1654 yılında Mareşal Louis Nicolas de Clerville’in (1610-1677) asistanı olmuştur. Clerville, 1658 yılında, sonrasında Vauban’ın olacağı, savunma hatlarının üst amiri konumuna yükselmiştir. Aynı sene (1654) içerisinde Vauban, Stenay Kuşatması’nda yaralanmıştır. 1655 yılında –daha henüz 22 yaşında iken- Ingénieur ordinaire du roi (Kralın sıradan mühendisi) olarak tayin edilmiştir. 1656 yılında Mons'taki Saint-Gillain Kalesi’nin savunulmasından sonra Mareşal De La Fetré’nin birliğinde yüzbaşı ve bölük komutanı konumuna yükseldi. 1657 yılında ilk kez bir kuşatmayı (Montmedy) yönetmiştir. Sonrasında yönettiği Gravelines (1658), Ypern ve Oudenaarde’deki kuşatmalar Fransa’yı İspanya ile 1659 yılında yapılan barış anlaşmasında avantajlı konuma getirdi. Sonraki zamanlarda diplomatik görevler üstlenmiştir ve Colbert’in önerisi üzerine Alsas’daki Brisach kentinde savunma sistemi kurmaya görevlendirilmiştir. Bu olay üzerine hakkında görevini kötüye kullanma konusunda dava açılmışsa da bu davadan 1671 yılında beraat edilmiştir. 1665 yılında özellikle gerek yıllık gelirler ile gerekse de satılmasından elde edilebilecek gelir ile saygın bir konuma sahip olan Picardie alayında bir bölüğe sahip olmuştur.
1667 yılındaki İntikal Savaşı sırasında başarılı olarak Tournai, Douai ve Lille şehirlerini kuşatmıştır. Bunun sonucunda Fransa 1668 yılında İspanya ile imzalanan barış anlaşmasında avantajlı konuma gelmiştir. Vauban, Lille kentini kale haline getirmeye görevlendirilmiştir ve Savaş Bakanı Louvois’ın koruması sayesinde Mareşal de Clerville buranın Tahkimat Üst Amirliği'nden fiilen olsa da uzaklaştırılmıştır. (Resmi olarak bu unvanı 1677 yılında kaybetmiştir) Lille Kalesi Vauban’ın kendisine ait ilk büyük projesi olmuştur ve bu alandaki ilk şaheseri olarak görülür. Kalenin şeklini beşgen olarak seçmiştir ve kalenin yapımı 1667 yılından 1671 yılına kadar sürmüştür. Vauban Lille’in valisi olmuştur. 1668 yılında Dunkirk'in önemli bir savaş limanı olmasında çalışmıştır. Bunun için birkaç yıl boyunca gelgitlerde suyun indiği zamanlarda önceden depolanmış olan topraklarla kum bankları yapılmıştır.
Fransa-Hollanda Savaşı (1672den itibaren) sırasında Maastricht Kuşatmasında (1673) ilk kez paralel kazma tekniğini kullanmıştır. Bunun için Osmanlılar’ın Girit'in Fethi'ndeki Kandiye Kuşatması (1669) sırasında kullandığı tekniği kullanmıştır. Şehir 13 gün sonra ele geçirilmiştir. 1676 yılında Maréchal de camp rütbesine yükselmiş ve 1678 yılında Tüm Fransız Tahkimatların Genel Komiseri (Commissaire général des fortifications) ilan edilmiştir. Aynı sene içerisinde Hollanda ile yapılan savaş bitmiştir. Vauban artık ülkenin bütün sınırlarındaki tahkimatlardan sorumlu hale gelmiştir. 1684 yılında Luxemburg Kalesi’nin kuşatmasını ve sonrasında ise Versay Sarayı için su sağlama projesini yönetmiştir. Önerisine uymayarak 80 kmlik su kemeri yapılmaya çalışılmış ancak maddi yetersizlikten ve yeni çıkabilecek savaşların baskısından dolayı hiçbir zaman bitmemiştir. Diğer projeleri ise 1683’den 1700 yılına kadar Fransa’nın ilk deniz fenerlerinin yapımı ve geniş kapsamda kanal projeleri olmuştur. 1688 yılında Korgeneralliğe yükselmiştir.
Kaynakça
değiştir- ^ "Dome des Invalides". Musée de l'Armée Invalides. 25 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2019.
- ^ "Sébastien Le Prestre Vauban". kaynakca.hacettepe.edu.tr. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024.