Vikipedi

Sındırgı

Balıkesir ilçesi

Sındırgı, Balıkesir iline bağlı ilçedir.

Sındırgı
İlçe
Türkiye'deki konumu
Türkiye'deki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBalıkesir
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamDidem Dinç Özay[1]
 • Belediye başkanıSerkan Sak (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1.387 km²
Rakım230 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam33.924
 • Kır
-
 • Şehir
32.925
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu10330
İl alan kodu266
İl plaka kodu10

Sındırgı isminin kökeni

değiştir

Sındırgı isminin nereden geldiği hakkında kesin bilgiler bulunmamakla birlikle bazı araştırmacılar Sındırgı şehir merkezinin dâhil olduğu yerleşim yerinin, Türk iskânlarıyla kurulduğunu söylemektedir. ‘’Sındırgı’’ sözcüğünü etimolojik açıdan değerlendirdiğimizde, anlamı hususunda ihtilafa düşülse de, kelimenin Türkçe olduğunu görmekteyiz.[2] ‘’Sındırgı’’ kelimesinin manasına ilişkin bir görüş, kökünün ‘’-sın’’ olup, Sı- fiili “1. Kırmak, bozmak. 2. Yenmek, mağlup etmek.” anlamlarını; genişlemiş şekli sın- fiili de “1. Kırılmak, parçalanmak, bozulmak. 2. Yenilmek, bozguna uğramak.” anlamlarını belirtir.[3] Tarihte I. Murat’ın, 1364 yılında Macar Kıralı I. Lajos, Sırp kökenli beyi Vukašin Mrnjavčević, Jovan Uglješa, Eflak Prensi ve Bosna Prensi idaresindeki birlikleri yendiği, bozğuna uğrattığı savaşa Sırpsındığı muharebesi "Sırpların kırıldığı muharebe" denir.

‘’-dır’’ eki ile ‘’Sındır’’ kelimesine dönüştüğü ve ‘’-gı’’ yapım ekiyle de ism-i mekân haline gelip,‘ ‘’pusmak, yılmak’’ anlamında Türkçe bir ifade içerdiği yönündedir.[2]

Bir diğer görüş Sındırgı’nın makas anlamına gelen “sındı” sözcüğünden gelmiş olabileceği de dile getirilmektedir.

Bilge Umar ise Sındırgı adının Türkçede hiçbir anlam taşımadığını bu yüzden de Sandrake kelimesinden; Sandrake – Sandraki –Sındırgı şeklinde bir değişime uğradığını ileri sürmüştür. Eski Hellenler kırmızı zırnık isimli madene sandarake adını vermişti. Antik Dönem’de yaşayan coğrafyacı Strabon’a göre, Pompeiopolis/Taşköprü yakınında Sandaraka/Sandarake adlı bir dağda çıktığı için «kırmızı zırnık» o dağın adıyla anılmaktaydı. Sındırgı adının eski Hellenlerin kırmızı zırnık’a verdikleri isimden gelip gelmediği tartışmalı bir konudur. Bununla birlikte, “kırmızı zırnık” olarak adlandırılan madenin Antik Dönem’de “sandarake” (σανδαράκη) olduğu konusunda herhangi bir tartışma bulunmamaktadır.[2]

Sonuç olarak Sındırgı isminin kimler tarafından verildiği ne anlama geldiği hakkında bir kesinlik yoksa da;

·  Kökünün ‘’-sın’’ olup, kırmak, bozmak. yenmek, mağlup etmek olduğu.

·  Bilge Umar’a göre kırmızı zırnık isimli madde olan ‘’sandarake’’den geldiği.

·  Türkçede makas anlamına gelen “sındı” kelimesinden türediği görüşleri belirtilmiştir.[2]

Tarihçe

değiştir

Yerleşimin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Sındırgı’nın şehir olarak kuruluşu 18. yüzyılın sonlarında olmuştur. MÖ 6. yüzyılda Persler, Lidya ve bütün Anadolu ile beraber Misya denilen bu çevreyi de İran İmparatorluğuna katmışlardır. 200 yıl kadar İran egemenliği altında kalan bölge Bergama Krallığı ile birlikte Romalıların yönetimine geçmiş daha sonra, önce Bizans sonra Selçuklu Hanedanı tarafından ele geçirilerek idare edilmiştir. Karesi Beyliği'nden sonra Osmanlı egemenliği altına giren bölgeye gelen Çavdarlılar, Avşarlılar adlarını taşıyan Türkmen toplulukları, Sındırgı yöresine yerleşmişler ve Çavdarlı aşiretinden Halil Ağa’nın mezarı Karagür'deki mezarlıktadır.

Halil Ağa'nın torunları aralarında anlaşamayarak kardeşlerden Şerif İstanbul’a gitmiş, saraya girmiş bir zaman sonra Paşa unvanını alarak Sındırgı’ya dönmüştür. Kocakonak mahallesine yerleşerek Sındırgı’nın bulunduğu yeri kendisine koruluk ve çiftlik yapmıştır. Daha sonra bu yeri cazip görüp Midilli adasından getirttiği Rum ustalara Koca Camii (Şerif Paşa Camii) ve yanındaki hamamı (Koca Han) yaptırmıştır. Böylece şimdiki Sındırgı Koruköy adını alarak 1845 yılında köy haline gelmiştir.

1884 yılında Belediye kurulmuş, 1913 yılında Bigadiç’ten ayrılarak ilçe olmuştur. 29 Haziran 1920 tarihinde Yunan işgaline uğrayan ilçenin halkı, canla başla mücadele ederek Rum birliklerini yıldırmış, sonuçta bir yerde barınamayacaklarını anlayan işgalciler birçok yangın çıkardıktan sonra ilçeyi terk etmişlerdir.

3 Eylül 1922'de işgalcilerden kurtulan Sındırgı bu günü resmi kurtuluş günü kabul ederek her yıl kutlamaktadır.

Sındırgı’nın bulunduğu coğrafyaya hakim olan devletler, beylikler, imparatorluklar kronolojik olarak;

·  Lidya Devleti MÖ 13. yüzyıl-MÖ 546

·  Ahameniş (Pers) İmparatorluğu MÖ 546-MÖ 334

·  Makedonya İmparatorluğu MÖ 334-MÖ 280

·  Seleukos İmparatorluğu MÖ 280-MÖ 262

·  Pergamon Krallığı MÖ 262-MÖ 129

·  Roma İmparatorluğu MÖ 129-MS 395

·  Bizans İmparatorluğu MS 395-MS 13. yüzyıl

·  Emevi Devleti M.S 670–678 arası Arap idaresinde kaldıysa da Bizans tekrar bölgeyi kontrolü altına almıştır.

·  Selçuklu Devleti MS 12. yüzyıl-MS 1345

¨   Karesi Beyliği

·  Osmanlı İmparatorluğu MS 1345-1920

¨   Anadolu Eyaleti Karesi Livası MS 1393-1827

¨   1841’de Hüdavendigar Eyaleti’ne bağlanmıştır.

¨   1845 yılında Koruköy adıyla Şerif Mehmet Ağa veled-i Süleyman’nın mülkü olarak kurulmuştur.

¨   Hüdavendigar Vilayeti Karesi Sancağı 1867-1922

¨   1884 yılında Belediye kurulmuş 1913 yılında Bigadiç’ten ayrılarak ilçe olmuştur.

¨   29 Haziran 1920 tarihinde Yunan işgaline uğramış ve 3 Eylül 1922'de işgalcilerden kurtulmuştur.

Coğrafya

değiştir

Sındırgı, Balıkesir'in güneydoğusunda yer almakta olup, eski Balıkesir-İzmir yolu üzerinde Balıkesir’e 63 km uzaklıktadır. Kuzeyinde Dursunbey, Bigadiç, Güneyinde Manisa’nın Demirci, Gördes ve Akhisar, Batısında yine Manisa’nın Kırkağaç, Doğusunda Kütahya’nın Simav ilçesi ile çevrilmiştir. İlçenin arazisi genellikle dağlık ve ormanlarla kaplıdır. Denizden yüksekliği 230 m'dir. Ormanlık ve dağlık bölgenin eteklerinde özellikle batı kesiminde Simav Çayı çevresinde geniş düzlükler uzanmaktadır. Güneyi çamlarla kaplı dağlık alan üzerindeki Sındırgı beli 725 m rakımda olup, Balıkesir-Manisa il sınırını kestiği noktayı meydana getirir. Doğuda 1615 m yükseklikte Alaçam dağları, Batıda Davullu ve Kazan Dağlarının yamaçları, Güneyde Kazan dağlarının yamaçları ve yine Güneyde 1382 m yüksekliğinde Sidan dağı bulunmaktadır. Ayrıca kuzey-batı istikametindeki Ulus dağı 1769 m yükseklik ile Marmara ve Ege bölgesinin en yüksek dağları arasında yer almaktadır. İlçe arazisinin %51’i ormanlık, %24’ü tarıma elverişli alan, %22’lik kısım dağlık ve kıraç arazi, %3’lük kısmı ise çayır, mera ve sulu tarım arazisinden oluşmaktadır. Ormanlık alan 71.550 hektardır. İlçenin başlıca akarsuları, Simav Çayı, Ilıcalı ve Cüneyt çaylarıdır. İlçenin iklimi Karasal İklim özelliklerini taşır. Kışlar yağışlı ve soğuk, yazlar kurak ve sıcak geçmektedir.

Nüfus

değiştir

1990 yılından 2000 yılına kadar süre gelen nüfus dağılımına bakıldığında özellikle köylerden başta ilçe merkezi olmak üzere büyük kentlere doğru bir göç yaşanmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 29.720 2.286 27.434
1935[5] 32.971 2.573 30.398
1940[6] 35.322 3.255 32.067
1945[7] 36.598 3.209 33.389
1950[8] 39.788 3.609 36.179
1955[9] 43.126 4.098 39.028
1960[10] 43.577 5.065 38.512
1965[11] 47.269 6.304 40.965
1970[12] 47.873 7.413 40.460
1975[13] 51.465 7.818 43.647
1980[14] 53.058 9.078 43.980
1985[15] 52.223 9.536 42.687
1990[16] 52.004 9.511 42.493
2000[17] 47.784 10.492 37.292
2007[18] 42.088 12.668 29.420
2008[19] 40.648 12.824 27.824
2009[20] 39.588 12.672 26.916
2010[21] 38.465 12.673 25.792
2011[22] 37.446 12.757 24.689
2012[23] 36.847 12.949 23.898
2013[24] 36.402 36.402 veri yok
2014[25] 35.591 35.591 veri yok
2015[26] 34.868 34.868 veri yok
2016[26] 34.401 34.401 veri yok
2017[26] 33.753 33.753 veri yok
2018[26] 33.924 33.924 veri yok
2019[26] 33.253 33.253 veri yok
2020[26] 32.925 32.925 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Ekonomi

değiştir

Yağcı Bedir halılarıyla bilinir. Hayvancılık ve tarım yönünden gelişmiş bir ilçedir.

Turizm

değiştir

İlçede turizm potansiyeli açısından son yıllarda gözle görülür bir canlılık görülmektedir. Sınırlı sayıda da olsa özellikle iç turizme yönelik olarak yılın belirli dönemlerinde zaman zaman bir hareketlilik oluşmaktadır. Kaplıca turizmine yönelik olarak ilçe merkezine 17 km uzaklıkta Hisaralan mahallesi yakınlarında önemli bir sıcak su kaynağı mevcut olup, 96 derece su sıcaklığı ile burada bulunan 4 adet pansiyonla ve Obam termal resort spa otel ile turizme hizmet vermektedir.

Yüzeye kendiliğinden çıkan bu jeotermal enerji kaynağı havzasında yapılan etütlerde 500 lt/sn sıcak sudan daha fazla kapasite tespit edilmesine rağmen bu güne kadar hiç değerlendirilememiştir. Mevcut suyun ilçe merkezine getirilmesi ve ilçe merkezindeki konutların ısıtılması, seracılık ve devre mülk yöntemiyle kaplıcaların yapılması amacına yönelik olarak 1995 yılında SINTER A.Ş. (Sındırgı Termal Turizm ve Seracılık A.Ş.) kurulmuş olup, yeterli kaynak akışı sağlanamadığından bu proje gerçekleştirilememiştir.

İlçe merkezine 10 km uzaklıktaki Orman İşletme Müdürlüğüne ait Kertil ormaniçi piknik ve mesire yeri özellikle hafta sonları civar il ve ilçelerden gelen vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği ve önceleri milli park olarak kullanılan önemli bir cazibe merkezi olarak değerlendirilmektedir.

Sulama amaçlı kullanılan Çaygören Barajı uzun yıllardır yine civar il ve ilçelerden gelen vatandaşların gezi ve piknik maksatlı uğrak yeri olarak görülmektedir. Baraj sahası yakınlarında oluşturulan izcievi ileriki yıllarda önemli hizmetler verebileceği ve yerli turizme hitap edebileceği değerlendirilmektedir.

Her yıl düzenli olarak yapılan Kocakonak mahallesi panayırı, 3 Eylül Kurtuluş etkinlikleri ve bu etkinlikler kapsamında zaman zaman yapılan Yağcıbedir Halı Festivali de iç turizm faaliyetleri arasında sayılabilir.

Bütün bu kaynakların daha etkin bir şekilde değerlendirilmesi ilçenin tanıtılması özellikle ilçenin orman bölgesi olduğu da göz önünde bulundurularak eşsiz tabiat güzelliklerini doğa sporları bakımından değerlendirilebilmesi amacı ile Kaymakamlıkça bir dizi çalışmalar yürütülmektedir.

Sındırgı-Balıkesir yolunun 4. km'sinde yapımına başlanılan Kuvâ-yi Milliye Anıtı ve Anıt Parkı tamamlanarak hizmete girmiştir. İbrahim Ethem Akıncı, Makbule Efe, Halil Efe ve onlarca isimsiz Kuvâ-yi Milliyecilerinin aziz hatıraları ile Cumhuriyet şehitlerinin anısına 2002 yılı Eylül ayı içerisinde yapımına başlanılan Anıt park inşaatı yaklaşık 2,5 aylık bir çalışma sonucu bitirilmiştir.

Spor

değiştir

Bir Yörük ilçesi olan Sındırgı'da yağlı güreşlere ilgi vardır. Kaydadeğer pehlivanları arasında Kurtdereli Mehmet, Sındırgılı Şerif ve Mehmet Ali Yağcı mevcuttur.

Ulaşım

değiştir

Karayolları 14. Bölge sınırları içindeki Sındırgı'dan 10-32 numaralı il yolu geçer. Bununlar beraber ilçe sınırları içinden 10-31, D 240, D 555 ve D 565 yolları geçer.[27]

  • Sındırgı-Balıkesir 63 km
  • Sındırgı-Susurluk 108 km
  • Sındırgı-Bursa 210 km
  • Sındırgı-İzmir 150 km

Kaynakça

değiştir
  1. ^ {{Web kaynağı | url = http://www.sindirgi.gov.tr/kaymakam-didem-dinc-ozay-ilcemizdeki-gorevine-basladi | başlık = KAYMAKAM DİDEM DİNÇ ÖZAY İLÇEMİZDEKİ GÖREVİNE BAŞLADI | erişimtarihi = 9 Eylül 2023
  2. ^ a b c d Ferhat ARSLAN, Pervin AKSAK, Volkan ZOĞAL, Mehmet ÜZÜLMEZ, Ersin DEMİR, Güncel Araştırmalar Işığında Sındırgı, İzmir, Ege Üniversitesi Rektörlüğü Basımevi Müdürlüğü, 2018, S.41
  3. ^ 1930-1989., Saraç, Tahsin, (1976). Büyük Türkçe Sözlük Türk Dil Kurumu. Türk dil kurumu. OCLC 461799017. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2019. 

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sındırgı&oldid=33912902" sayfasından alınmıştır