Sait Sökmen

Sait Sökmen (13 Eylül 1942), Gine asıllı Türk balet.^[1]

Sait Sökmen, Gine‘nin başkenti Conakry'de doğdu. Türkiye’nin ilk bale koreografı ve ilk baletlerinden olan Sökmen, Devlet Baleleri doğal delegesi olup hâlen bale öğretmenliğinin yanı sıra, yönetmen olarak yaşamına devam etmektedir.^[2]^[3]

Yaşamı

Ankara Devlet Konservatuvarı'nın ilk bale öğrencilerinden biri olan Sait Sökmen, Türkiye’de balenin ilk kurucusu Dame Ninette de Valois, Molly Lake, Travis Kemp, Andre Howard, Ann Parson, Todd Bolender, Cüneyt Gökçer, Turgut Uyar, Tomris Uyar, Mahir Canova, Cemil Sökmen, Aydın Gün, Messerer Sulamit, Beatrice Appleyard, Alfred Rodriguez, Alvin Ailey, Robert Cohen, Gordon Atkins, Joy Newton, Claude Neqman, Dudley Thomlinson, Richard Glasstone, Irina Hudova ve Luigi önemli hocaların öğrencisi olmuştur.

Ankara Devlet Konservatuvarı Bale Anasanat Dalı yüksek devresi mezunudur. Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü bünyesinde 1962-1970 yıllarında Baş Dansçı, Koreograf, Baş Koreograf ve Yönetici olarak görev yaptı. Ayrıca 1970 yılında Devlet Tiyatroları Koreografı, 1971 Devlet Tiyatroları Çağdaş Dans Grubu kurucusu ve Baş Koreografı olarak hizmetlerde bulundu.^[4]

1971'de sahibi olduğu Kuğu Bale ve Dans Stüdyosunu kurdu, 1972-1975 yılları arasında Ankara Devlet Konservatuvarı sahne hareket hocalığı görevlerini üstlendi. 1981'de İstanbul Bale Sanat Merkezi, 1984'te Bale Sanat ve Spor Merkezi, 1987 Sait Sökmen Sanat Merkezi, 1989'da ise Gaye Sökmen Ajansı'nı kurmuştur.^[5]

Eserleri

Baş dansçı olarak oynadıkları

Aşağıdaki oyunlar ve fazlası:

Giselle
Kuğu Gölü
Uyuyan Güzel
Fındıkkıran
Pagodalar Prensi
Satranç
Don Kişot
Pattineurs
Silvia
Coppelia
Kanlı Düğün
Faust
Bizet Gençlik Balosu

Koreograf olarak sahneye koydukları

Çark
Çift üç
Kurban
Konçerto
Bach ile Gezinti
Kuğu Gölü
Coppelia
İlk Çocuk Müzikali Ne Güzel Şey
Kiss me Kate
Mançalı Adam(Don Kişot)
My Fair Lady
Damdaki Kemancı
Yedi Kocalı Hürmüz
Kanlı Nigar
Zülfiye Zülfü
Küheylan
Saz mı Caz mı

Çark

Bir balenin yazarı, sahneye koyucusu sanılan koreografların kendi bünyemizden yetişmesi ulusal balenin yaratılması açısından zorunlu bir adımdır, bu açıdan ele alındığında "Çark" balesi ve ilk temsilinin verildiği 6 Kasım 1968 yılı Türk bale tarihimizde özel ve kıvanç verici bir yer tutar. İlk Türk koreografının eseri olması açısından önemli bu balenin yaratıcısı Sait Sökmen, Çark Balesi’nde bu adımlardan ilkini atmıştır. Çark balesi'nde sürekli bir konu yoktur. Bunun yerine savaşı, kötümserliği temsil eden “Kırmızılar” ile iyimserliği, başarıyı ve yapıcılığı temsil eden “Maviler” grubu arasındaki çatışma ve uzlaşma çabaları anlatılmaya çalışılır. İki zıt grup arasında hâliyle hareketlerde de farklılıklar görülür. Kırmızıların sert ve yapmacık hareketlerine karşılık, mavilerin hareketleri yumuşak ve lirik bir özellik gösterir. Bu soyut kısa bale, temsil süresini iki ayrı dramatik bale ile paylaşmıştı.

TV yapımları

Bizim Sokak (TV), Ankara Hatırası, Kaleidoscope ve Oyun Gemisi başta olmak üzere yüzlerce televizyon dizisinde koreograf olarak görev yapmıştır.

Reji asistanlığı ve koreograflık yaptığı operalar

Porgy ve Bess
Viyana Kanı
Midasın Kulakları
Kaleidoscope
Porgy ve Bess
Viyana Kanı
Midasın Kulakları

Kaynakça

^ Deleon, Jak (1986). Bale tarihi. İmge. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
^ Yayıncılık, Kök (23 Ocak 2020). Çoluk Çocuk Dergisi 15. Sayı. Kök Yayıncılık. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
^ Nagy, Peter; Rouyer, Phillippe; Rubin, Don (13 Eylül 2013). World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Volume 1: Europe (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-40296-8. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
^ Deleon, Jak (1992). Cumhuriyet dönemi Türk balesi. İletişim Yayınları. ISBN 978-975-470-277-4. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
^ "SAİT SÖKMEN | Afro Türkler Dayanışma Derneği". 30 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[1] Deleon, Jak (1986). Bale tarihi. İmge. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[2] Yayıncılık, Kök (23 Ocak 2020). Çoluk Çocuk Dergisi 15. Sayı. Kök Yayıncılık. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[3] Nagy, Peter; Rouyer, Phillippe; Rubin, Don (13 Eylül 2013). World Encyclopedia of Contemporary Theatre: Volume 1: Europe (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-136-40296-8. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[4] Deleon, Jak (1992). Cumhuriyet dönemi Türk balesi. İletişim Yayınları. ISBN 978-975-470-277-4. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[5] "SAİT SÖKMEN | Afro Türkler Dayanışma Derneği". 30 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]