Santa Maria Draperis Kilisesi (İstanbul)

Santa Maria Draperis Kilisesi (Türkçe: Meryem Ana Draperis Latin Katolik Kilisesi), İstanbul'da bulunan tarihi açıdan bir Latin Katolik kilisesidir. 1584’te inşa edilen bu kilise, İstanbul’un en eski faal kiliselerindendir.

Yapı, İstanbul’da Beyoğlu, 215, İstiklal Caddesi,[1] (eski adıyla Grande Rue de Pera), sanatsal bir çitle korunan dik bir merdivenin dibinde yer almaktadır.

1453’te İstanbul’un Osmanlılar tarafından fethinden birkaç ay önce, Selvili Padovalı Aziz Antonio kilisesi, Haliç’in güney şeridine (o zamanlar Venedikli tüccarların Konstantinopolis merkeziydi) Fransiskenler tarafından Sirkeci’de inşa edildi. Fethin ardından ise burayı Fransiskenler terk etmeye zorlandılar[2] ve 1584’e kadar birkaç kere yer değiştirdikten sonra bu tarihte Galata’nın Mumhane mahallesine taşındılar. Burada Levantin bir kadın olan Klara Maria Draperis onlara bir ev ve küçük bir şapel bağışladı.[2][3] Şapelin sunağı tahtadan yapılmış Bakire Meryem heykeliyle süslenmişti. Şapel 1660 yılında tamamen yandığında bu heykel Draperis ailesinin bir bireyi tarafından kurtarıldı.[2]

Yapı yangında tamamen yandığı için dönemin Osmanlı kanunlarına dayanarak devlet arsaya el koydu.[4] Bu sebeple Fransiskenler Sultan'dan Firmandan izin istediler fakat neticede kilise tekrar yapılsa dahi 1663’te yıkıldı.[2] Bu olaydan sonra Fransiskenler bölgeden ayrılıp Peranın üstünde Dörtyol denen bölgeye taşındılar. Burada 1678 tarihinde bir kilise daha inşa ettiler fakat 1697’de yanan kilise 1727’deki depremle tamamen yıkıldı.[2] 1767’de tekrar yanan yapı, 1769’da beşinci kez tekrar inşa edilmiş oldu.[2] Her musibetten sağlam çıkan Bakire Meryem heykeli ise günümüze kadar ulaştı.[2] Günümüzde bu kilise, Sent Antuan (ki o da İstiklal Caddesindedir) ve Aziz Petrus ve Pavlus kilisesi ile birlikte Levanten meydanındaki 3 Roma Katolik Kilisesi’nden biridir. 19. Yüzyıl boyunca Aziz Meryem Kilisesi bölgenin en prestijli kilisesi oldu 1803 yılındaki sayıma göre cemaatinde 470 Levanten, birkaç Arap ve birkaç Ermeni Katolik olduğu bilinmektedir.[5]

Günümüzde bu kilisede Fransisken pederler tarafından her gün İtalyanca, Pazar günleri ise İspanyolca olmak üzere ayinlere devam edilmektedir.[3]

Mimarisi ve İçeriği

değiştir
 
Kilisenin içinden görünüm
 
İstiklal Caddesi'ndeki kompleks cephenin üst kısmı

İstiklal Caddesi sonunda yokuş aşağı inen merdivenleri izlediğinizde yapının girişi neoklasik tarzdadır - duvarda bir oyuk içinde Bakire Meryem heykeli karşılar - Yapı dikdörtgen planlı olup üzeri beşik tonoz ile örtülmüştür ve 1874 tarihinde işlenen 3 nef ile bezelidir. Kilisede caddeden görünmeyen bir çan kulesi vardır. 1772 yılında sunak, İtalya’nın Carrara kentinden gelen pembe mermer ile bezenmiş ve Draperis ailesinin verdiği heykelle süslenmiştir.[3]

Venedik sanat okulundan alınan 4 resim de sunağı süslemektedir.[3]

Kiliseye girdikten sonra sağda kalan ilk resim 1873’te Bakire Meryem Ana, iki Fransisken aziz ile resmedilmiştir.[3] İkinci resim Assisi’li Françesko’nın stigmatayı La Verna'da almasını temsilendir.[3] Girişin diğer tarafında Aziz Roch ile ilerisinde Meryem Ana ve İsa'nın Yusuf’un ölümünde yanında oluşu görülmektedir.[3]

Haç yolu, Padovalı Aziz Antonio heykeli ve vaftizhanedeki duvar resmi, Fransisken Peder Alberto Farina tarafından 1959 yılında yapılmıştır.[3]

Apsisteki iki vitray Alman ekolüne aittir ve Assisili Francesco ve Azize Klarayı temsil eder.[3] Kilisenin içinde, 18. ve 19. yüzyıllardan (çoğu İtalyanca veya Latince) birkaç yazıtlı mezar taşı, zengin Levanten ailelerini, kilisenin hayırseverlerini, piskoposları ve Konstantinopolis'teki Avrupa uluslarının konsoloslarını hatırlatır.[3]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Catholic Churches". My merhaba. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2012. 
  2. ^ a b c d e f g Mamboury (1953), p. 316
  3. ^ a b c d e f g h i j S. Maria Draperis: Notizie sulla chiesa (2012)
  4. ^ Mamboury (1953), p. 317
  5. ^ Schmitt (2005) p. 108

Kaynaklar

değiştir
  • The Tourists' Istanbul. İstanbul: Çituri Biraderler Basımevi. 1953. 
  • Levantiner. Lebenswelten und Identitäten einer ethnokonfessionellen Gruppe im osmanischen Reich im langen 19. Jahrhundert (Almanca). Munich: Oldenbourg Verlag. 2005. ISBN 978-3-4865-7713-6. 
  • S. Maria Draperis: Notizie sulla chiesa (İtalyanca), İstanbul: Parrocchia di S. Maria Draperis, 2012 

Dış bağlantılar

değiştir