Saygon'un Düşüşü
Kuzey Vietnam'ın Güney Vietnam'a karşı zaferinin kesinleştiği olay
Saygon'un Düşüşü,[1][2] ya da Saygon'un Kurtuluşu (Kuzey Vietnam tarafından),[3] 30 Nisan 1975'te Güney Vietnam'ın başkenti Saigon'un Viet Cong ve Vietnam Halk Ordusu tarafından ele geçirilme olayıdır. Bu gelişmeler Vietnam Savaşı'nın sonunu geldiğini, Vietnam'ın birleşme dönemine geçildiğini işaret etti.[4]
General Văn Tiến Dũng komutasındaki VHO, Saigon'a son saldırısını 29 Nisan 1975'te başlattı. İki tarafta bu saldırılarda ağır topçu bombardımanlarına maruz kalarak çok fazla kayıp verdi. Ertesi günün öğleden sonra vakitlerinde VHO şehrin önemli noktalarını ele geçirdi ve Güney Vietnam başkanlık sarayında kendi bayraklarını astılar. Daha sonra şehrin adı Kuzey Vietnam başkanı Hồ Chí Minh adına Hồ Chí Minh Kenti olarak değiştirildi.
Frequent Wind Operasyonu doğrultusunda on binlerce Güney Vietnamlı sivil ile beraber neredeyse Saigon'daki tüm Amerikan siviller ve askerî personel şehir ele geçirilmeden önce tahliye edilmişti. Birkaç Amerikan tahliye edilmeyi istemedi. Birleşmiş Devletler kara muharebe birimleri Saigon'un düşüşünden 2 yıldan fazla bir süre önce Güney Vietnam'ı terk ettikleri için ne şehrin savunmasına ne de tahliyeye destek sağlayabildiler.[5] Bu tahliye tarihteki en büyük helikopter tahliyesidir.[6] Sığınmacıların kaçışına ek olarak savaşın sona ermesiyle beraber komünistlerin koyduğu yeni kanunlar şehrin nüfusunda düşüşlere neden oldu.[7]
Popüler kültür
değiştir- Miss Saigon (1.Perde) ve A Better Tomorrow III: Love & Death in Saigon Saigon'un Düşüşü'nün manzarasını bulundurur.
- Liberate Saigon (Giải phóng Sài Gòn) Saigon'u ele geçirmek için verilen savaşı dramatize ederek anlatan 2005 yapımı Vietnam filmidir.
Kaynakça
değiştir- ^ Lam, Andrew (29 Nisan 2015). "Op-Ed: Is it Liberation Day or Defeat Day in Saigon?". Los Angeles Times. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016.
- ^ Austin, Lewis C. (1 Ekim 1976). "Giai Phong! The Fall and Liberation of Saigon, by Tiziano Terzani". Foreign Affairs. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016.
- ^ Long, Ngo Vinh (1993). "Post-Paris Agreement Struggles and the Fall of Saigon". Werner, Jayne Susan; Huynh, Luu Doan (Ed.). The Vietnam War: Vietnamese and American Perspectives. M.E. Sharpe. s. 204. ISBN 9780765638632.; Thap, Nguyen Thi (2012). "Returning to my Home Village". Dutton, George; Werner, Jayne; Whitmore, John K. (Ed.). Sources of Vietnamese Tradition. Columbia University Press. ss. 547-53. ISBN 9780231511100.
- ^ Walsh, Kenneth T. (30 Nisan 2015). "The U.S. and Vietnam: 40 Years After the Fall of Saigon". U.S. News & World Report. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2018..
- ^ Multiple sources:
- "Last American Ground Combat Unit Is Deactivated in South Vietnam". The New York Times. 12 Ağustos 1972. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- John J. Valdez. "The Last to Leave". fallofsaigon.org. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2015.
I think we got all the Americans out who wanted to leave. Some of them elected to stay there, mostly reporters.
(originally published in the May 1975 issue of Leatherneck Magazine) - Krich, Claudia (3 Mayıs 2015). "Eyewitness to the 'fall' of Vietnam: It was not a bloodbath". The Davis Enterprise. s. B5. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2015. (The article describes the experiences of three American women who stayed in Saigon)
- Jim Laurie. "Vietnam 2015 – 40 years on". 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. (Article by an American journalist who chose not to be evacuated)
- "Americans who stayed on may be source of sightings". New Straits Times. 3 Ağustos 1991. 17 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015. (Article asserting that about 70 Americans stayed behind and containing details of some individual cases)
- "The Last Days in Vietnam". Movie review. 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2015.
This is a story about a few brave, good people who stayed behind in order to not leave anyone behind.
(mentions NBC correspondents Jim Laurie and Neil Davis who stayed after the evacuation)
- ^ Dunham, Maj. George R.; Quinlan, Col. David A. (1990). U.S. Marines in Vietnam: The Bitter End, 1973–1975 (Marine Corps Vietnam Operational Histories Series) (PDF). Washington DC: History & Museums Division; Headquarters, U.S. Marine Corps. ISBN 978-0-16-026455-9. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
- ^ Desbarats, Jacqueline. "Repression in the Socialist Republic of Vietnam: Executions and Population Relocation", from The Vietnam Debate (1990) by John Morton Moore.
- Adams, E. G. "The Beginning of the End". 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Brown, Weldon A. (1976). The Last Chopper: The Dénouement of the American Role in Vietnam, 1963–1975. Kennikat Press. ISBN 0-8046-9121-5.
- Butler, David (1985). The Fall of Saigon. New York: Simon and Schuster. ISBN 0-671-46675-5.
- Dawson, Alan (1977). 55 Days: The Fall of South Vietnam. Prentice-Hall. ISBN 0-13-314476-3.
- Dunham, George R.; Quinlan, David A. (1990). U.S. Marines in Vietnam: The Bitter End, 1973–1975 (PDF). Washington DC: History and Museums Division, Headquarters, U.S. Marine Corps. ISBN 978-0-16-026455-9. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
- Engelmann, Larry (1990). Tears before the Rain: An Oral History of the Fall of South Vietnam. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-505386-9.
- Isaacs, Arnold (1983). Without Honor: Defeat in Vietnam and Cambodia. The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-6107-1.
- Kissinger, Henry (2003). Ending the Vietnam War: A History of America's Involvement in and Extrication from the Vietnam War. Simon & Schuster. ISBN 0-7432-1532-X.
- Pike, Douglas (1970). "The Viet-Cong Strategy of Terror" (PDF). vietnam.ttu.edu. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2007.
- Smith, Homer D. (22 Mayıs 1975). "The Final Forty-Five Days in Vietnam" (PDF). vietnam.ttu.edu. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2007.
- Snepp, Frank (1977). Decent Interval: An Insider's Account of Saigon's Indecent End Told by the CIA's Chief Strategy Analyst in Vietnam. Random House. ISBN 0-394-40743-1.
- Tanner, Stephen (2000). Epic Retreats: From 1776 to the Evacuation of Saigon. Sarpedon. ISBN 1-885119-57-7. (See especially p. 273 and on.)
- Todd, Olivier (1990). Cruel April: The Fall of Saigon. W W Norton & Company. ISBN 0-393-02787-2. (originally published in 1987 in French)
- Tucker, Spencer C., (Ed.) (1998). Encyclopedia of the Vietnam War: A Political, Social, and Military History. Oxford University Press. ISBN 0-874-36983-5.
- Văn Tiến Dũng (1977). Our Great Spring Victory: An Account of the Liberation of South Vietnam. Monthly Review Press. ISBN 0-85345-409-4.
- Willbanks, James H. (2004). Abandoning Vietnam: How America Left and South Vietnam Lost Its War. University Press of Kansas. ISBN 978-0-7006-1331-1.
- "The Americans Depart". The New York Times. 30 Nisan 1975. s. 37. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- "Saigon's Finale" – The New York Times.
- "1975: Saigon surrenders" 3 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – BBC News.
- Last Days in Vietnam on Youtube 3 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.