Schengen Anlaşması
Schengen Antlaşması, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi beş ülke arasında, sınır kapılarındaki polis ve gümrük kontrollerini bütünüyle ortadan kaldırmayı amaçlayan antlaşmadır.
_signatures.jpg) 14 Haziran 1985 tarihli Schengen Anlaşmasının imzaları | |
| İmzalanma | 14 Haziran 1985 (39 yıl, 4 ay ve 29 gün önce) |
|---|---|
| Yer | Schengen, Lüksemburg |
| Yürürlük | 26 Mart 1995 (29 yıl, 7 ay ve 17 gün önce) |
| Özgün imzacılar |  Belçika  Fransa  Batı Almanya  Lüksemburg  Hollanda |
| Taraflar |  Avusturya
 İsviçre |
| Korunma yeri | Lüksemburg Büyük Dükalığı hükümeti |
Schengen I anlaşması 14 Haziran 1985 tarihinde beş Avrupa ülkesi arasında imzalanmıştır. Bu ülkeler Fransa, Batı Almanya'yla Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'dan oluşan üç Benelüks ülkesidir.[1]
19 Haziran 1990'da imzalanan Schengen Anlaşmasını Uygulama Konvensiyonu ise anlaşmayı uygulamaya koymuştur. Bu anlaşmaların imzalanması Lüksemburg, Fransa ve Almanya'nın sınırlarının kesiştiği yer olan Lüksemburg'un Schengen adlı kasabasında yapılmıştır.
İkinci anlaşma ise Moselle Nehrinin ortasında Prenses Marie-Astrid isimli teknede imzalanmıştır.[2] Ancak anlaşmanın yürürlüğe girmesi 26 Mart 1995 tarihine kadar uzamış ve bu zaman dilimi içinde Portekiz ve İspanya da anlaşmaya ortak olmuşlardır.
Monako, Norveç ve İzlanda, Avrupa Birliği'ne üye olmamakla birlikte, bu anlaşmaya dahil olmuştur. Aynı şekilde, İsviçre de Aralık 2008'de Schengen Antlaşması kapsamına alınmıştır.
Lichtenstein'ın katılımı ise ileri bir tarihe ertelenmiştir. Lichtenstein, Avrupa Birliği ile Schengen ortaklık anlaşmasını 28 Şubat 2008 tarihinde imzalamıştır ve 1 Kasım 2009 tarihinde Schengen Alanına katılması planlanmıştır. Ancak onay için başlangıçta Liechtenstein'ın vergi kaçırma ile mücadelesinin yeterli olmadığı öngören İsveç ve Almanya'nın isteği üzerine bu plan ertelenmiştir. 7 Mart 2011 tarihinde AB Bakanlar Kurulunun protokolün onaylanmasına izin vermesinden sonra Liechtenstein'ın 2011 yılı sonu itibarıyla Schengen bölgesine katılmasına karar verilmiştir. Liechtenstein 19 Aralık 2011 tarihinde Schengen Bölgesine resmen katılmıştır.
Son olarak, 1 Ocak 2023 tarihinde, Hırvatistan'ın Schengen Bölgesi'ne kabul edilmesiyle üye sayısı 27'ye yükselmiştir.[3]
1997 yılına kadar Avrupa Birliği hukukundan ayrı ayrı olmasına rağmen bu tarihte yapılan Amsterdam Antlaşması ile topluluk hukukuna dahil olmuştur.
Schengen anlaşması ile oluşturulan Schengen bölgesi, şu anda 29 Avrupa ülkesi için de geçerli olup yaklaşık olarak 4.595.000 kilometrekarelik alanı kaplamaktadır.
Tarihi
değiştir1914'ten önce, bir pasaport olmadan Paris'ten Sankt-Peterburg'a gitmek mümkündü. I. Dünya Savaşı sona erdiği zaman, pasaport ve ülke sınırlarında rutin pasaport kontrolleri gerçekleştirme uygulaması kaldı ve 1985 yılında Schengen Alanı uygulanmasına kadar Avrupa normu haline geldi. 1944 yılında sürgündeki hükûmetler Belçika, Hollanda ve Lüksemburg (Benelüks) kendi aralarında sınır kontrollerini ortadan kaldırmak için bir anlaşma imzaladılar. Bu anlaşma 1948 yılında yürürlüğe girmiştir.
İnsanların serbest dolaşımı, orijinal Roma Antlaşması'nın temel bir parçasıydı ve Avrupa Ekonomik Topluluğu'nun ilk günlerinden itibaren, AET üye devletlerinin vatandaşları, pasaportlarının veya ulusal kimlik kartlarının ibraz edilmesiyle bir üye devletten diğerine serbestçe seyahat edebiliyordu.
Üye devletler arasındaki anlaşmazlık, Topluluk içindeki sınır kontrollerinin kaldırılması konusunda bir çıkmaza yol açtı, ancak 1985'te o zamanki on üye devletten beşi - Belçika, Fransa, Lüksemburg, Hollanda ve Batı Almanya - ortak sınır kontrollerinin kademeli olarak kaldırılmasına ilişkin bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, Fransa, Almanya ve Lüksemburg topraklarının birleştiği Lüksemburg'un Schengen kenti yakınlarındaki Moselle nehri üzerindeki Princess Marie-Astrid teknesinde imzalandı.[4] İmzacılardan üçü, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda, Benelüks Ekonomik Birliği'nin bir parçası olarak ortak sınır kontrollerini çoktan kaldırmıştı. Schengen Anlaşması, kısmen AB üye devletleri arasında AB'nin sınır kontrollerini kaldırma yetkisine sahip olup olmadığı konusunda fikir birliği olmaması ve kısmen de fikri uygulamaya hazır olanların istememesi nedeniyle Avrupa Birliği'nden bağımsız olarak imzalandı. başkalarını beklemek (şu anda gelişmiş bir işbirliği mekanizması yoktu). Anlaşma, vize politikalarının uyumlaştırılmasını, sınır bölgelerinde ikamet edenlerin sabit kontrol noktalarından uzakta sınırları geçmelerine izin verilmesini, pasaport kontrollerinin düşük hızda araçların görsel gözetimi ile değiştirilmesini ve araçların durmadan sınırları geçmesine izin veren araç kontrollerini sağladı.[5]
1990'da Anlaşma, iç sınır kontrollerinin kaldırılmasını ve ortak bir vize politikası öneren Schengen Sözleşmesi ile tamamlandı. Schengen üyesi devletler arasındaki sınır kontrollerinin, vizelerle ilgili ortak kuralların ve polis ve adli işbirliğinin tamamen kaldırılması yoluyla Schengen Bölgesini yaratan bu sözleşmeydi.
2016 yılında, Avrupa göçmen krizine yanıt olarak yedi Schengen ülkesinde (Avusturya, Danimarka, Fransa, Almanya, Norveç, Polonya ve İsveç) sınır kontrolleri geçici olarak yeniden başlatıldı.
8 Aralık 2022'de Adalet ve İçişleri Konseyi Hırvatistan'ı Schengen Bölgesine eklemek için oy kullandı ancak Romanya ve Bulgaristan'ı reddetti. Avusturya ve Hollanda, Romanya ve Bulgaristan'ın AB'ye yasadışı yollardan girmek için Batı Balkan yolunu kullanan göçmen sayısında hızlı bir artış olduğunu iddia eden Avusturya'nın katılımına karşı oy kullandı.[6]
Sonradan katılanlar
değiştir
- 27 Kasım 1990 - İtalya
- 25 Haziran 1991 - Portekiz, İspanya
- 6 Kasım 1992 - Yunanistan
- 28 Nisan 1995 - Avusturya
- 19 Aralık 1996 - Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç, İsveç
- 1 Mayıs 2004 - Çekya, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya (henüz uygulamaya konmadı) (AB'ye 1 Ocak 2007 tarihinde katılan ülkeler)
- 16 Ekim 2004 - İsviçre (5 Haziran 2005'te referandumda onaylandı)
- 1 Ocak 2023 - Hırvatistan
Yürütme ve yerine getirme
değiştir
 26 Mart 1995 26 Ekim 1997 1 Aralık 1997 26 Mart 2000 25 Mart 2001  21 Aralık 2007 12 Aralık 2008 19 Aralık 2011 1 Ocak 2023 Daha sonra dahil olacak olan Ülkeler |
Kaynakça
değiştir- ^ "Agreement between the Governments of the States of the Benelux Economic Union, the Federal Republic of Germany and the French Republic on the gradual abolition of checks at their common borders". Official Journal. Cilt L 239. EUR-Lex. 22 Eylül 2000. ss. 0013-0018. 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2007.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2008.
- ^ "Hırvatistan, Schengen bölgesine dahil oldu". BBC News Türkçe. 8 Aralık 2022. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2023.
- ^ "BBC World Service - The New Europe: Fortress Europe". www.bbc.co.uk. 3 Şubat 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ Craig, P. P. (Paul P. ); De Búrca, G. (Gráinne) (2003). EU law : text, cases, and materials. Internet Archive. Oxford ; New York : Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925608-2.
- ^ "Schengen: No EU border-free zone for Romania and Bulgaria". BBC News (İngilizce). 8 Aralık 2022. 14 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
Wikimedia Commons'ta Maps of Schengen Agreement ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur